Özbekistan'da terör operasyonu
30 Mart 2004
Özbekistan’da 19 kişinin ölmesine neden olan intihar saldırılarından sonra ülkede gerginlik giderek tırmanıyor. Başkent Taşkent’te bir polis karakoluna yönelik bir saldırı düzenlendi, ardından güvenlik güçleri geniş çaplı bir operasyon başlattı. İki intihar saldırganının kendini havaya uçurduğu saldırıda üç polis yaşamını yitirdi.
Özbekistan’da polis tarafından yapılan açıklamada, daha sonra güvenlik güçleriyle çatışmaya giren 16 terör zanlısının Devlet Başkanı İslam Kerimov’un konutunun yakınlarında öldürüldüğü belirtildi. Polis daha sonra bir eve kaçan dört kişinin de silahlı çatışmaya kalkıştığını ve bu esnada öldürüldüklerini duyurdu.
Polis karakoluna yönelik saldırı ile ilgili henüz ayrıntılı bilgiler yok, ancak saldırganların önce karakola patlayıcı madde attıkları ardından da polislere çeşitli silahlarla ateş açtıkları bildiriliyor. Kaçan saldırganların yakalanmaya çalışılması esnasında ise bir saldırganın kendisini havaya uçurduğu haber veriliyor.
Radikal dinci gruplar sorumlu tutuluyor
Afganistan’a komşu Özbekistan’da yönetim saldırılardan radikal dinci terör gruplarını sorumlu tutuyor. Halkının büyük bir çoğunluğunu Müslümanlar’ın oluşturduğu Özbekistan 11 Eylül saldırılarının ardından Amerika Birleşik Devletleri’nin yanında yer almıştı. Ülkedeki askeri tesisler komşu Afganistan’da görev yapan Amerikan birliklerine açık.
Amerika Birleşik Devletleri’nin Taşkent Büyükelçiliği‘nden yapılan açıklamada ise başkentin bir diğer bölgesinde de polisle saldırganların çatışmaya girdiği vurgulandı. Taşkent’de yoğun güvenlik önlemleri alındığı ve birçok cadde sokak ve meydanda polis kontrol noktaları da bildiriliyor.
Kriz masası oluşturuldu
Bu arada Devlet Başkanı İslam Kerimov başkanlığındaki bir kriz masası alınacak önlemleri görüşüyor. Ancak sadece başkent Taşkent’den değil ülkenin dört bir yanından saldırı haberlerinin geliyor olması bu önlemleri zorlaştırıyor. Dün iki intihar saldırganı bir çocuk mağazası ile bir otobüs durağının önünde kendilerini havaya uçurmuş, Buhara kentinde ise bir evin tümüyle havaya uçtuğu bildirilmişti. Olaylarda şimdiye kadar alınan bilgilere göre en az 19 kişi yaşamını yitirdi.
El Kaide iddiası
Özbekistan yönetimi saldırıların arkasında El Kaide’nin bulunduğunu öne sürüyor. Rusya’da yayınlanan "Wremja Nowostej" gazetesi Özbekistan’ın terörün yeni hedefi haline geldiğini yazıyor. Ancak saldırılarda ülkedeki radikal dinci muhalefetin de bir payı olabileceği yorumları da yapılıyor. Devlet Başkanı Kerimov her türlü muhalefeti bastırıyor ve bu bağlamda birçok örgüt tarafından insan haklarını çiğnemekle suçlanıyor. İslam Kerimov, ülkedeki köktendincilere yönelik sert tedbirleriyle tanınıyor.
Özbekistan Dışişleri Bakanı Sadik Safayev saldırganların Özbek olmadığını tahmin ettiğini söyledi. Bu arada Amerikan Dışişleri Bakanlığı’nın sözcüsü Richard Boucher de saldırıları kınadı ve Taşkent’deki büyükelçiliğin geçici bir süre için kapandığını vurgulayarak ”Kötü emellerini gerçeğe dönüştürmek için ellerinden geleni yapanlara karşı oluşturduğumuz ittifakın önemi birkez daha ortaya çıkmıştır" dedi.