Çizgi filmde burka
4 Ağustos 2013
Pakistan'da kısa süre içinde üne kavuşan 'Burkalı İntikamcı' adlı animasyon dizisinin süper kahramanı bir öğretmen: Jiya. Ancak gündelik hayatında pek dikkat çekmeyen bu genç kadın aslında doğa üstü yeteneklere sahip. Bu yetenekleriyle Pakistan'daki kötü güçlere karşı savaşıyor. Savaştığı sahnelerde sadece gözlerini ve ellerini açıkta bırakan siyah bir burka giyiyor. Savaşırken silah değil, kitap ve kalem kullanıyor.
Jiya'yı çizen Harun Raşid, kitap ve kalemle, çocuk ve gençlere şu mesajı vermek istediklerini söylüyor: "Burkalı intikamcı herkesin adalet, barış ve eğitimden yararlanmasını savunuyor. Silah kullanmıyor ya da başka bir biçimde şiddete başvurmuyor. Savaşırken sadece kitap ve kalemleri fırlatıyor. Bu sembolik bir karakter ve kalemin kılıçtan daha güçlü olduğunu göstermeyi hedefliyor."
Dizi her biri 22 dakika süren 13 bölümden oluşuyor. Hikayede öğretmen Jiya'nın yanı sıra Havalpur'da yaşayan üç öğrencinin gündelik maceraları da anlatılıyor. Bu süper kahramanın Pakistan ve Afganistan'da muhafazakar kadınların giydiği burkayı giymesi, ülkede bazı kesimlerin eleştirilerine neden oldu. Bazıları burkayı, kadınların bastırılması olarak görüyor ve eleştiriyor.
Erlangen'deki Medya Sorumluluğu Enstitüsü'nden Sabine Schiffer, "Burka bizde çok güçlü bir sembolik karakter. Bu nedenle ilk bakışta korkutuyor. Ancak animasyondaki kahraman klişelere uymuyor ve çok sportif bir biçimde adaletsizliklere karşı savaşıyor. Bu, bilindik siyah-beyaz düşünce yapısına uymuyor ama bu dizinin iyi-kötü konseptine gayet iyi uyuyor" diyor.
AB vizesi alamayan robot
Animasyon dizisini hazırlayan Harun Raşid'e göre ise burkanın seçilmesinde, Jiya'nın kimliğini gizlemesinin de etkisi var: "Birçok sebepten dolayı burkayı kullanmaya karar verdik. Birinci neden bölge ile ilişkilendirmek istememizdi. İkincisi Jiya burka giyiyor çünkü kimliğini gizlemek istiyor. Catwoman gibi birçok Batılı kahraman, kadınların bir obje olarak görülebileceği cinselliği öne çıkaran kıyafetler giyiyor. Biz bunu yapmak istemedik."
Dizide konular değişiyor. Bazen çevrenin korunması, bazense azınlıkların hakları konu ediliyor. Dizide şiddetli savaş sahnelerine yer verilmiyor. Daha çok çocuklara uygun basit diyaloglar var. Örneğin bir bölümde bir büyücü bir robot yapıyor. Bu robotun dünyayı ele geçirmesini planlıyor. Bunun için de robotun bir dünya turu yapmasını istiyor ancak robot AB vizesi alamadığı için planları suya düşüyor.
Dizinin ilk bölümünde ise köy okulunun kapatılması ve 'Burkalı İntikamcı' Jiya'nın bunu engellemesi konu ediliyor. Aslında bu, bütün Pakistanlıları yakından ilgilendiren bir konu. Çünkü Taliban kız çocuklarının okula gitmemesi için son yıllarda yüzlerce okulu yıktı. Animasyon dizisi aynı zamanda Taliban'ı açık bir dille eleştirdiği için geçen yıl okul yolunda vurulan Malala Yusufzay'ı da hatırlatıyor.
'Eğitim insanların yaşamlarını iyileştirir'
Burkalı İntikamcı'nın mimarı Harun Raşid, amacının Pakistan halkına ulaşmak olduğunu söylüyor. Ülkede çok rağbet gören özel bir televizyon kanalında yayınlanan dizi Urduca seslendiriliyor. Ancak yakında Afganlar ve Pakistan'ın kuzey batısında yaşayanların anlaması için Peştuca da seslendirilmesi planlanıyor.
Harun Raşid, diziyi daha çok insana ulaştırmak için akıllı telefonlara uygulama olarak da hazırlamış. Aslında dizinin ortaya çıkışı da buna dayanıyor. Raşid, üç yıl önce bilişim uzmanlarıyla birlikte burkalı bir savaşçının eğitim amaçlı bir uygulamasını geliştirmiş. Bu uygulamaya izin alabilmek için de animasyonu yapmış. Animasyon o kadar çok hoşuna gitmiş ki bunu bir televizyon dizisi haline getirmeye karar vermiş. Dizinin büyük bir kısmını kendisi finanse etmiş. Bir zamanlar popüler bir erkek müzik grubunun üyesi de olan Raşid, dizinin müziklerine büyük önem vermiş. 13 bölümden oluşan dizinin her bir bölümünde Raşid ya da Pakistan'ın ünlü rock yıldızlarının yazıp bestelediği ve söylediği bir şarkı dikkat çekiyor.
Harun Raşid en önemli amacının insanları güldürmek, eğlendirmek ve gençlere olumlu sosyal mesajlar vermek olduğunu söylüyor. Vermek istediği en önemli mesajsa şu: Eğitim insanların yaşamlarını iyileştirir.
© Deutsche Welle Türkçe
Rachel Baig / Hülya Topçu
Editör: Beklan Kulaksızoğlu