Çin'deki HMPV salgını hakkında ne biliniyor?
7 Ocak 2025Son günlerde Çin'de görülen insan metapnömovirüsü (HMPV) salgınına dair haberler dikkat çekiyor.
HMPV'nin Çin'in kuzeyinde küçük yaştaki kişiler arasında yayıldığı ifade ediliyor. Sınırın ötesinde, Hindistan'da da, vakalar görüldü. Hindistan Sağlık Bakanlığı, Karnataka eyaletinde iki vaka rapor etti.
Peki bu virüs ne kadar tehlikeli? Salgın yeni bir halk sağlığı acil durumunu tetikler mi?
HMPV yeni bir virüs mü?
Solunum yolu hastalıklarına sebep olan HMPV, 2001 yılında Hollanda'daki araştırmacılar tarafından keşfedilen ve muhtemelen bundan çok daha uzun süredir aramızda olan bir virüs.
Salgın hastalık uzmanları şimdilik bir acil durum yaşanmadığı görüşünde.
Avustralya'daki Flinders Üniversitesinden epidemiyolog Jacqueline Stephens, "Vaka sayısındaki artış kış aylarında görülen normal mevsimsel artışla uyumlu. Vakaların çoğunun çocuklar olması da bu virüs hakkında bildiklerimize uygun" dedi.
Ülkede vaka görülmesinin ardından Hindistan Sağlık Bakanlığı da bunun "olağandışı bir artış anlamına gelmediğini" vurgulamıştı.
Flinders Üniversitesinden virolog Jill Carr de HMPV salgınının koronavirüsten (COVID-19) farklılık gösterdiğini, çünkü bunun zaten bilinen ve toplumun genelinin bağışıklık gösterdiği bir virüs olduğunu kaydetti.
HMPV nasıl bir virüs?
Koronavirüs ve gripten farklı olarak HMPV daha az mutasyon geçiren, bağışıklığın azalmasıyla kişileri yeniden hasta edebilen istikrarlı bir yapıya sahip.
HMPV, "solunum sinsityal virüsü" olarak da bilinen RSV ile önemli benzerlikler gösteriyor. Yaygın bir solunum virüsü olan RSV, soğuk algınlığına benzer, genellikle hafif geçirilen semptomlara neden oluyor.
Hollanda'da 2001 yılında virüs tanımlanana kadar hastalara hatalı şekilde RSV tanısı konuyordu.
HMPV belirtileri neler?
Üst ve alt solunum yollarında enfeksiyonlara neden olan HMPV'nin yol açtığı semptomlar arasında öksürük ve ateş öne çıkıyor. Daha şiddetli vakalarda ise zatürre veya bronşit gelişebiliyor.
Sağlık uzmanları, belirtilerin genellikle 3 ila 7 gün sürdüğünü, ancak bağışıklığı zayıf bireylerde iyileşme süresinin daha uzun olabileceğini kaydediyor.
Hastalık nasıl yayılıyor?
Diğer solunum yolu hastalıkları gibi HMPV de bulaşıcı.
Hastalık kişiden kişiye öksürük veya hapşırık yoluyla ya da kirlenmiş yüzeylerle temasla taşınabiliyor.
Kimler risk grubunda?
HMPV her cinsiyet ve yaş grubundan bireylere bulaşabilir ancak diğer solunum yolu hastalıkları gibi küçük çocuklar ve yaşlılarda daha ağır seyretmesi muhtemel.
Ege Üniversitesinden Dr. Ayşegül Aksoy Gökmen'in HMPV'ye dair çalışmasına göre hastalık 10 yaş altındaki çocuklarda diğer yaş gruplarına göre daha sık görülüyor, en fazla ise 6 ay - 2 yaş arasındakileri etkiliyor. Gökmen'in 2010 yılında yaptığı çalışmasına göre virüs erkek çocukları kız çocuklarından daha çok etkiliyor.
HMPV aşısı var mı?
Şu anda HMPV için bir tedavi veya aşı yok.
Semptomları hafifletmek için bol sıvı tüketimi, ateş düşürücü kullanımı ve istirahat tavsiye ediliyor.
Doktorlar hastalıktan korunmak için ise sık sık el yıkamak gibi hijyen uygulamalarını, enfekte kişilerden uzak durmak ve maske kullanmak gibi önleyici tedbirleri öneriyor.
Rotterdam'daki Erasmus Tıp Üniversitesinde görev yaptığı sırada HMPV'nin keşfedildiği çalışmayı yöneten Albert Osterhaus, DW'ye verdiği demeçte bir aşının yakında hazır olabileceğini söyledi.
Halihazırda Almanya'daki Hannover Veterinerlik Üniversitesinde çalışan Osterhaus, RSV ve HMPV'nin birbirlerine çok benzediğine dikkat çekerek RSV aşısı üzerinde çalışan şirketlerin HMPV'ye odaklanmalarını beklediğini belirterek "gelecek yıllarda" aşının hazır olabileceğini kaydetti.
DW / MA,MUK,HS