Çin yeni daimi üye istemiyor

Çin, BM Güvenlik Konseyi’nin genişletilmesi önerisine karşı çıktı. Güvenlik Konseyi’nin daimi üyesi olmak isteyen Almanya, Brezilya, Hindistan ve Japonya’nın getirdiği öneriye karşı çıkan Çin, böyle bir girişimin tehlikeli bulduğunu ve bunun ayrılıklara neden olacağını savundu. Çin’in BM nezdindeki büyükelçisi Wang Guangya tarafından yapılan açıklamada, bu önerinin BM yapısında öngörülen temel reformları hedefinden saptıracağını savundu.

G-4 ülkeleri olarak adlandırılan Almanya, Brezilya, Hindistan ve Japonya, 16 Mayıs'ta BM Genel Kurulu'na sundukları bir karar tasarısıyla Güvenlik Konseyi'nin 15 olan üye sayısının 25'e çıkarılmasını istemişti. Bu ülkeler, önerileri doğrultusunda, ayrıca 6 yeni daimi üyelik oluşturulması önerisinde bulunmuştu. G-4 ülkeleri, altı yeni daimi üyelikten dördü için kendilerini öngörmüş, geriye kalan 2 sandalye için de iki Afrika ülkesinin alınmasını önermişti.

Çin, Japonya’yı istemiyor

G-4 ülkelerinin, BM yapılanmasında tasarlanan reformların görüşüleceği Eylül ayına dek önerilerine destek bulması gerekiyor. Ancak Çin’in, Japonya’yı Güvenlik Konseyi’nde daimi üye olarak görmek istememesi G-4 ülkelerinin yasa tasarısının kolay kolay kabul edilemeyeceğini gösteriyor. Çin, komşusu Japonya’yı II. Dünya Savaşı sırasında işlediği suçları örtpas etmekle itham ediyor. İki ülke arasında geçtiğimiz haftalarda da protestolara varan gerginlikler yaşanmıştı.

Bu arada İtalya’nın liderliğini yaptığı bir başka grup da Güvenlik Konseyi’nin genişletilmesi yönünde alternatif bir öneri getirdi. Bu grubun önerisinde ise daimi üyeliklerin değil, sadece Güvenlik Konseyi’ndeki geçici üyeliklerin genişletilmesi istendi. Dolayısıyla, BM’de Eylül ayına dek bu konuda sıkı pazarlıkların yaşanması söz konusu.

Reform önerileri Eylül ayında görüşülecek

BM Güvenlik Konseyi’nde şu anda 5 daimi üye var: Çin, ABD, Rusya, Fransa ve İngiltere. Sadece bu beş ülke, sunulan karar tasarılarına karşı veto kullanma hakkına sahip. Geçici üyelerin ise böyle bir hakkı söz konusu değil. BM’de uzun zamandır tartışılan reform önerileri Eylül ayında yapılacak Genel Kurul toplantılarında görüşülecek. BM Genel Sekreteri Kofi Annan da bu tarihe kadar reformlar konusunda uzlaşma sağlanmasını umuyor.