Çin Avrupalı Türklere zorluk çıkartıyor

Avrupa’da ve özellikle Almanya’da yaşayan Türkiye kökenlilerin, Türk ismi taşıyanların veya Türkiye’de tatil yapmış olanların Çin’e girişte zorluk yaşadığı gözlemleniyor. Alman Haber Ajansı dpa’nın verdiği haberde, bu tür olayların son zamanlarda arttığına dikkat çekildi. Almanya Basketbol Ligi takımlarından Alba Berlin’in Türk antrenörleri Ahmet Çakı ve Fatih Gezer ile basketbolcu Engin Atsür, geçen haftalarda takımın yapacağı dostluk maçı için vize verilmemesi nedeniyle Çin’e gidemedi. Geçen sezon Türkiye’de oynayan ABD’li Dominique Johnson da vize alamadığı için Çin’e gidemeyenler arasındaydı. Türk adı taşıyan bir Alman öğrenci geçerli vizesi olmasına rağmen Pekin’de havalimanından geri gönderildi.

Sorun Türkiye'nin Uygurlara desteği

Çin’in Avrupa’da yaşayan Türklere çıkardığı zorlukların Eylül ayının başında Hangcou kentinde düzenlenen G20 Liderler Zirvesi nedeniyle artırılan güvenlik önlemleriyle bağlantılı olduğu düşünülmüştü. Ancak bu zorlukların zirve sonrasında da devam ettiği gözlemlendi. Uzmanlar bu tutumun Çin ile Türkiye arasında Uygurlar nedeniyle yaşanan gerilime bağlı olduğunu tahmin ediyor. Çin’deki Türk Büyükelçiliği’nin, sığınan Uygurlara Türkiye’ye gidebilmeleri için gereken seyahat belgeleri verdiği öne sürülüyor. Çin’in de buna tepki gösterdiği tahmin ediliyor. Ülkenin kuzeybatısındaki Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde yaşayan Türk kökenli Müslüman halk Çin’in baskısı altında olduğunu savunuyor. Buna karşılık Çin, Uygurlu grupları terörist ve ayrılıkçı olmakla suçluyor. Berlin merkezli Mercator Çin Çalışmaları Enstitüsü’nden Moritz Rudolf, “etnik ve dini bağlar nedeniyle Türkiye’nin kendisini Türk kökenli halkların, özellikle de Uyguların koruyucusu gibi gördüğünü” söylüyor.

Ankara ile Pekin arasında gerilen ilişkiler

Recep Tayyip Erdoğan, 2009 yılında daha başbakan iken, Sincan Bölgesi’nde Uygurlara yönelik tutumu “adeta soykırım” olarak nitelendirmişti. Bunu iç işlerine karışmak olarak değerlendiren Çin ise bu sözlere tepki göstermişti. Rudolf, “Çin’de İslamcı terör tehdidinin artması nedeniyle Pekin ile Ankara arasındaki gerilimin de artabileceğine” dikkati çekiyor. Rudolf, Ankara yönetiminin Uygur meselesine ilişkin tutumunun Çin’de rahatsızlık yarattığını dile getirdi. G20 Zirvesi sırasında Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in yaptığı ikili görüşme de bu gerginliği gidermeye yetmedi.

Bu gerginlik nedeniyle Almanya’da yaşayan Türkiye kökenlilerin ülkeye girişinde zorluk çıkartıldığı tahmin ediliyor. “Çin’in etnik aidiyeti milliyetin üzerinde tutma eğilimi var” diyen ABD’li uzman Shannon Tiezzi, bu nedenle de diğer ülkelerdeki yaşayan Türkiye kökenlilere zorluk çıkartılmasının şaşırtıcı olmadığını dile getiriyor.

Çin'in vize serbestliği sıkıntısı

Türkiye’den gelen Türklerin ise daha büyük zorluklar yaşadığı tahmin ediliyor. Pekin’de yaşayan bir Türk, ülkeye okumak için gelen bir tanıdığının oğlunun havalimanında uzun süre gözaltında kaldığını anlatıyor. Söz konusu gencin gelen tepki üzerine serbest bırakıldığını da sözlerine ekliyor.

Bunun yanısıra bu tutum iki ülke arasındaki ekonomik ilişkileri de olumsuz yönde etkiliyor. Pekin’de yaşayan bir diğer Türk, “sorunsuz olarak gelebilen iş adamlarının ülkeye girişi engelleniyor” diyor. Hatta Türk diplomatlara yönelik tutumun diplomasi kurallarına uymadığı anlatılıyor.

Alman Haber Ajansı dpa’da yer alan habere göre Çin Brüksel’e de baskı yapmaya çalışıyor. Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasında vize serbestisi konusunda yapılan pazarlıkların Çin’de kaygı yarattığı belirtiliyor. AB’li bir diplomatın verdiği bilgilere göre, Uygurların Türk pasaportu ile Avrupa’ya kontrolsüz bir şekilde gidebilmesi Çin’in çıkarları açısından bir tehdit olarak algılanıyor.

 © Deutsche Welle Türkçe

dpa, JD/BÖ