Çin ticari savaşa hazırlanıyor

Çin, ABD ile arasındaki ticari savaşın büyüme ihtimaline karşılık hazırlık yapıyor. Çin Merkez Bankası, para birimi Yuan’ın döviz piyasalarında değer kaybetmesi üzerine düşüşe seyirci kalmayacaklarını duyurdu. Piyasa denetleme kurulu da dalgalanmaları önlemek üzere bir dizi önlem aldı. China Digital Times’in bildirdiğine göre, sansür idaresi dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki ticaret savaşı tehlikesinin abartılmaması için devlet güdümündeki medyaya uyarıda bulundu.

Çin medyasında kur kaybının "ekonomik gerçekleri yansıtmadığı" ve "aşırı tepki gösterildiği" yönünde haberler yayınlandı. Haberlerde yatırımcılara ticaret savaşının tırmanma tehlikesi karşısında paniğe kapılmamaları tembih edildi. Ülkenin en büyük ekonomi gazetesi Jingji Ribao "uzun zamandır beklendiği için gelişmelere hazırlıklı olunduğunu" ve "kur kaybının Çin ekonomisi üzerindeki etkisinin sınırlı kalacağını" yazdı.

Çin’den ithal edilen 34 milyar dolar tutarındaki üründen yüzde 25 oranında ek gümrük vergisi alınmasını öngören ABD’nin yeni gümrük tarifeleri Cuma günü yürürlüğe girecek. 16 milyarlık Çin malı ithalatına daha uygulanması planlanan gümrük vergisi zammının Ağustos ayında yürürlüğe girebileceği belirtilmişti. Çin yönetimi ABD’ye aynı tutarda misilleme yapılmasını kararlaştırmış, bunun üzerine ABD Başkanı Donald Trump zamlı gümrük vergisi kapsamındaki Çin mallarının hacmini 200 milyar dolara yükseltme tehdidinde bulunmuştu. Bu durumda ABD’ye ithal edilen Çin mallarının yarısı zamlı gümrük tarifesine tabi tutulmuş olacak.

Ticari savaş beklentisi piyasaları sarstı

Dünyanın en büyük iki ekonomik bölgesini oluşturan ABD ile Çin arasındaki ticari anlaşmazlığın büyümesi yatırımcıyı ürkütüyor. Çin borsalarında işlem gören hisse senetlerinin değer kaybetmesinin ardından Hong Kong borsa endeksi de Salı günü yüzde üçlük puan kaybına uğrayarak son 9 ayın en düşük seviyesine inmişti. Endeks daha sonra toparlanarak seansı yüzde 1,7’lik kayıpla kapatmıştı. Hong Kong’daki yatırım şirketlerinden yapılan açıklamalarda ‘risk ürkekliğini üzerinden atamayan yatırımcının zamlı gümrük tarifeleri yürürlüğe girmeden hisse senetlerini elden çıkarmaya çalıştığı’ belirtildi.

Çin hükümetinin Yuan’ın kambiyo kurunun istikrara kavuşturulacağını duyurması yatırımcıyı nispeten sakinleştirdi. Pekin ve Şanghay borsaları günü yaklaşık yarım puanlık artışla kapattı. Şanghay borsa endeksi bu yıl yüzde 9’u son dört hafta içinde olmak üzere yüzde 12,8 oranında değer kaybetti.

Çin merkez bankası Başkanı Yi Gang bir gazeteye yaptığı açıklamada Yuan’ı makul ve dengeli bir kurda istikrara kavuşturacaklarını ve döviz piyasasındaki gelişmeleri yakından izlediklerini söyledi.

Uzmanlar, Çin parasının değer kaybetmesinde ticaret savaşları beklentisi ve ABD’de faizlerin artması kadar Çin ekonomisinin büyüme dinamiğinin zayıflamasının da rol oynadığını belirtiyorlar.

Çin’den devlet medyasına uyarı

Dolar ve Euro’nun aksine dalgalanmaya bırakılmayan Çin parasının kuru her gün merkez bankası tarafından saptanıyor ve kurun dar bir koridorda seyretmesine özen gösteriliyor. Çin Merkez Bankası kur saptamalarında piyasa şartlarını eskiye nazaran daha fazla dikkate alıyor. Aynı zamanda Yuan’ın değer kaybetmesinin ihracatın artmasına, dolayısıyla da ticari anlaşmazlığın olumsuz etkilerini yumuşatmasına yarayabileceği belirtiliyor. Ancak Yuan’ın aniden ucuzlamasının ters tepebileceğine dikkat çekiliyor.

Çin 2015 sonuyla 2016 başlarında Yuan’ı daha fazla piyasa şartlarına göre dalgalanmaya bırakıp devalüe etmeyi denemiş ancak bu uygulama küresel piyasalarda türbülansa yol açmıştı.

Çin yönetimi ticari anlaşmazlığın tırmanma tehlikesi karşısında istikrara önem veriyor. Çin, devlet medya organlarına ABD Başkanı ve Washington’daki hükümet temsilcilerinin açıklamaları ile Amerikan medyasından haberlerin izin alınmadan yayınlanmaması kararını tebliğ etti. China Digital Times ABD ile ticari anlaşmazlığa düşülen bu dönemde "soğukkanlı ve akılcı davranmaya" ihtiyaç duyulduğunu yazdı. Yayın organının haberinde, görüşmelere son verildiği ve ABD’deki çeşitli grupları "bölmek" amacıyla karşı önlemlerin kademeli olarak devreye sokulacağı belirtildi.

DW,dpa/AG,DÇÜ,HS

© Deutsche Welle Türkçe