Çeçenistan Başkanı öldürüldü

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kadirov’un ölümü ile ilgili açıklamasında şunları söyledi: ‘’Son dört yıl içinde Çeçenistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Ahmed Kadirov halkına karşı onurlu ve cesur bir şekilde görevlerini yerine getirdi. O gerçek bir kahramandı.’’

"Bir numaralı halk düşmanı"

Kadirov, Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından 1994-1996 yılları arasında yaşanan ilk Çeçenistan Savaşı’nda bağımsızlık hareketinin içinde yer alıyordu. Özbekistan’da üniversitede İslambilimi okuyan Kadirov 1995 yılında Çeçenistan müftüsü oldu. Silahlı mücadele veren çok sayıda komutandan biri olarak Moskova’ya ve dönemin Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin’e karşı cihat çağrısında bulundu. Çeçenistan Devlet Başkanı Cahar Dudayev’in 1996 yılı Nisan ayında öldürülmesinin ardından göreve gelen Aslan Maşadov’a başlangıçta sadık kaldı. Ancak Maşadov’un etrafında giderek güçlenen köktendinci yapılanmaya karşı çıktı, Maşadov Kadirov’u ‘bir numaralı halk düşmanı’ ilan etti.

Göstermelik seçimin tek adayıydı

1999 yılı Eylül ayında ikinci Çeçenistan Savaşı’nın başlamasıyla Kadirov Rusya tarafına geçti ve Çeçenistan’ın en büyük ikinci şehri Gudermes’in direniş yaşanmadan Rus ordusunun eline geçmesini sağladı. Ruslar’ın başkent Grozni’yi kanlı bir şekilde ele geçirmesinin ardından Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kadirov’u ödüllendirerek 2000 yılı haziran ayında Çeçen yönetiminin başına getirdi. Kremlin’in gözetimi altında yeni bir anayasa çıkarıldı, ve geçtiğimiz yıl ekim ayında Kadirov devlet başkanlığı seçimlerini kazandı. Kadirov’u seçimlere katılan tek aday olarak yüzde 81’lik oy oranıyla göreve getiren seçimler uluslararası insan hakları kuruluşlarınca komedi diye kınandı.

Hakkındaki diğer iddialar

Kadirov’un Çeçenistan yöneticisi olarak mali kaynaklara sınırsız erişimi yolsuzluk, zimmetine para geçirme iddialarını da beraberinde getirdi. Kendi koruması için yüzlerce kişilik bir milis gücü oluşturdu, başına oğlu Ramazan’ı getirdi. Kadirov’un silahlı milislerinin adam kaçırma, yargısız infaz, yağma, petrol karaborsası, şirketlere şantaj gibi suçlara bulaştığı biliniyor.

Daha önceki suikastlerden kurtuldu

Kadirov, işgal gücünün temsilcisi, zalim bir milis gücün başkanı ve yolsuzluklara bulaşan şaibeli bir isim olarak ayrılıkçıların hedef listesindeki bir numaralı isimdi. 52 yaşındaki Kadirov çok sayıda suikast girişimi ile karşılaşmıştı. İki yıl önce bir bayan intihar eylemcisi Kadirov’un yakınında kendisini havaya uçurmuş, onlarca insan ölürken Kadirov yara almadan kurtulmuştu. Geçtiğimiz salı günü de Kadirov’un otomobilinin bulunduğu konvoya saldırı düzenlendi.

Umutlar çabuk söndü

Kadirov çoğu Çeçen’in gözünde fazlasıyla hırslı ve otoriter bir liderdi. Bazı Çeçenler buna rağmen Rusya’nın desteği ve koruması altındaki bir başkan sayesinde yönetimin daha iyi işleyeceği, ücretlerin, emekli maaşlarının, mülteci yardımlarının ödeneceğini, okul ve hastanelerin yeniden açılabileceğini ve her şeyden önce adam kaçırma ve sivillerin öldürülmesi gibi olayların önüne geçileceğini umuyordu. Kış aylarında başlangıçta gerçekten bir durulma olduysa da bahar aylarıyla birlikte bağımsızlık yanlısı asilerin eylemleri yeniden şiddetlendi.

Ayrılıkçıların güç gösterisi

Kadirov, Çeçenistan’da barışın ancak ayrılıkçı çetelerin dağıtılmasıyla mümkün olacağı söylemiyle seçimlere girmişti. Ancak Rusya’nın da desteklediği bu görüşün barış hedefinden çok uzakta olduğu bir kez daha görülüyor. Grozni’deki saldırı, Çeçen yönetiminde dört yılı aşkın bir süredir devam eden Rus kontrolü ve polis seferberliğine rağmen ayrılıkçı Çeçenler’in güç kaybetmediklerini gösteriyor.