"Kabil konusunda Katar ve ABD ile birlikte çalışıyoruz"

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu NTV kanalına verdiği mülakatta Kabil havalimanının güvenliği ile ilgili açıklamalarda bulundu. "Kabil havalimanı ile ilgili Katar ve ABD ile birlikte çalışıyoruz" diyen Çavuşoğlu güvenliği havalimanı dışında Taliban'ın sağlayabileceğini ancak içerde "uluslararası toplumun ya da tüm şirketlerin güvenebileceği bir güvenlik şirketi ya da bir ya da iki devletin sağlaması" gerektiğini söyledi. "Askeri güç istenmiyorsa, bu işi yapan şirketler var" diyen Çavuşoğlu "Uçaklar uçmak istese bile sigorta şirketleri izin vermez" diye konuştu.

Havalimanına şu anda uçakların inip kalkabildiğini söyleyen Çavuşoğlu "Bazı ülkelerin vatandaşları orada kaldı. Bizim de orada vatandaşlarımız var. Bin 400’den fazla insanı tahliye ettik. Bunlardan bin 60'ı bizim vatandaşımız" dedi.

"Kabil havalimanı tekrar uluslararası uçuşlara açılabilir, tahripler giderilebilir, pist yenilenebilir, terminal yenilenebilir" diyen Çavuşoğlu "Şu an orada 19 teknisyenimiz çalışmalarını sürdürüyor" diye konuştu.

"Çatışmaların iç savaşa neden olmamasını umuyoruz"

Taliban'ın Pencşir hariç bölgeye hâkim olduğunu söyleyen Çavuşoğlu "Buradaki çatışmaların iç savaşa neden olmamasını umuyoruz. Ülkede ekonomik sıkıntı ve açlık var. BM’in gıda stokunun bitmek üzere olduğunu görüyoruz. Bizim de Kızılay’ımız bölgeye yardımlarını yapıyor. Bölgede terör sorunu da var. DAEŞ Horasan orada" dedi.

Bakan Çavuşoğlu Türkiye'nin Afganistan'a, ülkenin eğitimine ve güvenlik güçlerine çok yatırımlar yaptığını belirterek Türkiye'nin Afganistan gibi bir ülkeden tamamen çıkmasının yanlış bir karar olacağını söyledi. "Herkes ayrılırken biz de ayrılsaydık doğru olmazdı" diyen Çavuşoğlu "Her şeyi biz yönetelim, demiyoruz, ama bu ülkeyle bağlarımızı koparmayalım" ifadelerini kullandı. Türkiye'nin Taliban'ı tanıyıp tanımayacağına ilişkin aceleci davranmadığını söyleyen Çavuşoğlu, Afganistan'da kapsayıcı bir hükümet kurulması gerektiğini söyledi.

"Afgan sığınmacı sorunu yerinde çözülmeli"

Afgan göçmen meselesi ile ilgili olarak da Çavuşoğlu sorunun yerinde çözülmesi gerektiğini söyledi. Çavuşoğlu "Afganların ülkesini terk etmemesini sağlamak gerekir. Şu anda ciddi bir hareketlilik yok. Bu sene 570 bin kişi, geçen sene ise 3 milyon kişi göç etmiş. Afganistan içerisinde açlık ve ekonomik sıkıntılar var. Taliban'ı seversiniz, sevmezsiniz, ama savaşların bile olduğu yerde insani yardımların ulaştırılması gerekiyor. Diğer taraftan komşu ülkelere de destek sağlamak gerekiyor. Pakistan, Özbekistan ve İran’a göç etmeyi düşünenler var. Biz AB ve uluslararası topluma iş birliği öneriyoruz" diye konuştu.

Arap ülkeleriyle ilişkiler

Bakan Çavuşoğlu Birleşik Arap Emirlikleri ile ilişkilerin normalleştirilebileceğini ve bu yönde olumlu bir ivme yakalandığını söyledi. Suudi Arabistan ile de ilişkilerin "yeniden rayına girebileceğini" belirtti. Mısır ile büyükelçi atama noktasında adımların atılabileceğini söyleyen Çavuşoğlu Doğu Akdeniz gerilimine ilişkin "Türkiye’yi dışarda bırakan hiçbir anlaşmanın geçerliliği yoktur. Türkiye ile iş birliği yapmadan yapamazlar. Haklarımızı ihlal edersek biz de gereğini yaparız. Bunu da sahada gösterdik" diye konuştu. Çavuşoğlu "Şam yönetimi ile siyasi bir görüşme mümkün değil" diyerek diplomatların görüştüğünü söyledi.

"Amerikan sistemi de alabiliriz"

ABD ile Türkiye arasında yaşanan S-400 krizine de değinen Çavuşoğlu "Bu, bitmiş bir anlaşma, S-400 meselesi. ABD'nin de bunu kabullenmesi gerekiyor" dedi. Türkiye'nin ABD'den hava savunma sistemi de alabileceğini söyleyen Çavuşoğlu, "Amerika eğer bize satabilirse, fiyat ve diğer konularda anlaşabilirsek ama en önemlisi Kongre'den geçirebilecekse, daha pahalı olmasına rağmen alabiliriz" dedi.

Katar: Henüz anlaşmaya varılmadı

Katar Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdulrahman el Sani de Doha'da ABD'li mevkidaşı Anthony Blinken ile düzenlediği ortak basında toplantısında Kabil havalimanıyla ilgili olarak Türkiye ile birlikte yürüttükleri çalışmalar hakkında bilgi verirken havalimanının nasıl yönetileceği konusunda bir anlaşmaya henüz varılmadığını ifade etti.

Türkiye ve Katar'ın Kabil havalimanında teknik ekipleri olduğunu söyleyen El Sani, önümüzdeki birkaç gün içinde havalimanının hem yolcular hem de insan yardımlar için hazır hâle geleceğini umduklarını belirtti.

Kabil havalimanının uluslararası standartlara erişebilmesi için donanım bakımından geliştirilmesi gerektiğini ifade eden El Sani, "Ben her zaman güvenlik önlemlerinin önemine dikkat çekerim. Taliban'la güvenlik önlemleri konusunda anlaşabilirsek, o zaman her şey daha kolay olur ve bu hedeflerimize de bir an önce ulaşırız" diye ekledi.

 

DW, rtr, dpa/EC, CÖ, SSB, JD

©Deutsche Welle Türkçe