YORUM: Geri dönüşe izin verilmemeli

“Türk ve Ermeni dışişleri bakanları Ahmet Davutoğlu ve Eduard Nalbantyan’ın, ikili ilişkilerin normalleştirilmesine yönelik protokollerin imzalanmasının ardından planlanan konuşmaları yapmaktan vazgeçmeleri, amaçlanan noktadan çok uzak olunduğunun açık bir kanıtı. Zürih’te imzalanan protokollerin Ankara ve Erivan meclislerinde onaylanması öncesinde her iki ülkedeki milliyetçilerin yoğun direniş ve sert protestolarının aşılması gerekecek.

Anlaşmanın imzalanmasının bir gün öncesinde Ermenistan’ın başkenti Erivan’da 10 bin kişinin katıldığı gösteriler düzenlendi. Ermenistan ekonomisi için büyük önem taşıyan, Türkiye’nin 1993 yılında kapattığı sınırın açılması henüz kesin değil. Dağlık Karabağ sorunu nedeniyle kesilen diplomatik ilişkilerin yeniden başlatılıp başlatılmayacağı ya da bunun ne zaman olacağı da belirsiz.

İsviçre’nin arabuluculuğu, ABD, Rusya ve Fransa’nın desteği ile yapılan görüşmeler, barış sürecinin taşlı yollarında önemli bir dönemeç anlamına geliyor. Ancak akıllara gelen soru ise bundan sonrasında ne olacağı. Türkiye’ye yönelik soykırım suçlamasını dile getirmeyen bir Ermeni Dışişleri Bakanı ya da Azerbaycan topraklarındaki Ermeni işgalini kınamayan bir Türk Dışişleri Bakanı, kendi ülkesindeki tüm inanılırlığını kaybetme riskine girmiş olur.

AB adına imza töreninde hazır bulunan Ortak Güvenlik ve Dış Politika Yüksek Temsilcisi Javier Solana, anlaşmadan duyulan memnuniyetin göstergesi olarak iki ülkenin AB ile ilişkilerinin daha da iyileşeceğine şüphe bulunmadığını söyledi. Ancak tam da bu tür ‘ödüller’ iki ülkedeki milliyetçiler tarafından ‘ihanet’ olarak görülüyor.

Türk şahinler, Ermeni terör örgütü ASALA’nın öldürdüğü 37 Türk diplomatı hatırlatıp ‘kardeş millet’ Azerbaycan’a ihanet uyarısında bulunuyor. Ermeni milliyetçiler ve diaspora ise soykırım iddaları kabul edilmeden Türkiye ile ilişkilerdeki her tür normalleşmeyi ‘kabul edilemez’ görüyor.

İki ülke dışişleri bakanları protokole alınan her kelime için çetin mücadele verdi. Meclis ve kamuoyundaki ikna çalışmaları da bir o kadar çetin olacaktır. Ancak barış sürecinden geri dönülmesine izin verilemez. Bunun için de destek sürmeli, gerekirse AB, ABD, Rusya ve büyük bir Ermeni diasporasına ev sahipliği yapan Fransa baskı uygulamalıdır. Avrupa’da soğuk savaşların dönemi sona erdi. Soğuk savaşlar Avrupa kıtasının dış cephesinde de tarihe karışmalı.”

Baha Güngör/DW, Çeviri: Beklan Kulaksızoğlu

Editör: Hülya Köylü