YHT tren kazasında ihmal 3 yıl sonra ortaya çıktı

Ankara'da 4 yıl önce 9 kişinin hayatını kaybettiği yüksek hızlı tren kazasına ilişkin dava dosyasına TCDD'nin ihmalini ortaya koyan yeni bir delil girdi. Trenin kara kutusu üzerinde inceleme yapan bilirkişiler, kaza öncesinde trenin 120 kilometre hıza çıktığını saptadı. Oysa Avrupa Tren Kontrol Sistemi'ne (ETCS) göre, kazanın yaşandığı hatta trenin maksimum 50 km hız yapması gerekiyordu. TCDD'nin, kazadan 4 gün önce hız limitlerini değiştirerek, maksimum hızı 110 kilometreye çıkardığı ortaya çıktı.

13 Aralık 2018 tarihinde yaşanan YHT tren kazasına ilişkin davada, trenin kara kutusu üzerindeki bilirkişi incelemesi tamamlandı. Ankara 30. Ağır Ceza Mahkemesi'nde süren davanın dosyasına giren raporda, tren makinistinin 06.15'te treni açtığı ve Avrupa Tren Kontrol Sistemi'ne (ETCS) tren bilgilerini girdiği ifade edildi.

Makinistin daha sonra ETCS sistemini "makinist sorumlu" modda başlattığı kaydedilen raporda, Avrupa Tren Kontrol Sistemi'ne göre bu modda verilen maksimum hız limiti 50 km olmasına karşın, makinistin hız limitini saat 06.17'de 120 km'ye çıkarttığı anlatıldı.

50 km yerine 120 km hız

Rapora göre, 117 km hızla ilerleyen ve yanlış hatta giren makinist, saat 06.36'da karşıdan gelen kılavuz treni görünce acil durum frenini devreye soktu. Trenin hızı 10 saniye içerisinde 87 km'ye kadar düşse de bu durum kılavuz trenle çarpışmasını engelleyemedi. Trenin hız bilgisi de burada kesildi.

TCDD hız sınırını değiştirmiş

Kazada hayatını kaybeden makinistin hız sınırını 120 km'ye çıkarmasının arkasında ise TCDD'nin kazadan 4 gün önce yayımladığı bir emir olduğu anlaşıldı. 9 Aralık 2018 tarihli yeni tren hareket çizelgesiyle YHT'lerin Ankara Garı'ndan Eryaman YHT Garı'na gelirken çıkabilecekleri hız limiti 110 km yapıldı. Makinistler, trenleri bu çizelge uyarınca kullanmaya başladı. Avrupa Tren Kontrol Sistemi'ne göre yüksek hızlı trenler Eryaman Garı'ndan 50 km hızla gitmesi gerekiyordu. Bu emirden yalnızca 4 gün sonra 13 Aralık 2018'de Marşandiz istasyonunda 9 kişinin öldüğü kaza meydana geldi.

TCDD yönetiminin ihmalleri

Ankara-Konya seferini yapan YHT, 13 Aralık 2018 tarihinde Marşandiz İstasyonu'na geldiği sırada yanlış tren hattına girerek karşı yoldan gelen kılavuz trenle çarpışmıştı. Kaza sonucunda 3'ü makinist olmak üzere toplam 9 kişi hayatını kaybetmiş, 107 kişi yaralanmıştı. Olayın ardından kazaya ilişkin birçok ihmaller saptanmıştı. Buna göre, kazanın yaşandığı tren hattı, sinyalizasyon sistemi kurulmadan yerel seçimler öncesinde hizmete açılmıştı. Sinyalizasyon olmadığı için de makas tanzimi elle yapılıyordu. Davada sanık yapılan makasçının da yeterli eğitim almadan Ankara'da görevlendirildiği ortaya çıkmıştı.

Diğer yandan yine kazadan 4 gün önce trenlerin manevra planları TCDD tarafından değiştirilmişti. O tarihe kadar Ankara Garı'nın doğusunda manevra yapılırken, 9 Aralık 2018 tarihinden itibaren manevralar doğudan batıya alınmıştı.

Kazaya ilişkin alt düzey bazı TCDD yöneticilerinin de arasında bulunduğu 10 kişi hakkında dava açılmıştı. Bilirkişi raporunda kusurlu bulunan dönemin TCDD Genel Müdürü İsa Apaydın, sonraki Genel Müdür Ali İhsan Uygun ve yardımcısı İsmail Çağlar hakkında ise Ulaştırma Bakanlığı tarafından soruşturma izni verilmemişti. Dava halen Ankara 30. Ağır Ceza Mahkemesi'nde sürüyor.

Alican Uludağ

© Deutsche Welle Türkçe