Yeni OVP açıklandı: Ekonomide öncelikler neler?
5 Eylül 2024
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in de katılımıyla Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde düzenlenen basın toplantısıyla 2025-2027 yıllarını kapsayan yeni Orta Vadeli Programı (OVP) açıkladı. Yeni OVP'de öne çıkan başlıklar şöyle:
Büyümeye aşağı yönlü revizyon
2024 yılı için büyüme beklentisi aşağı yönlü revize edildi. Daha önce yüzde 4 olarak açıklanan büyüme tahmini yeni OVP'de yüzde 3,5 oldu. Yılmaz, "Yüksek enflasyon riskinin bertaraf edilmesi daha ılımlı bir büyümeyi gerektirmektedir" dedi. Hükümetin sıkılaşma hamlelerinin etkisiyle bu yılın ikinci çeyreğinde büyüme yüzde 2,5 olmuştu. Türkiye ekonomisi 2023 yılında ise yüzde 5,1 büyüme kaydetmişti.
Gelecek yıl sonu büyüme tahmini de yüzde 4,5'den yüzde 4'e düşürüldü. OVP'de büyüme öngörüleri 2026 için yüzde 4,5, 2027 için ise yüzde 5 oldu.
Bu yıl işsizlik öngörüsü iyileşti
Geçen yıl 13 bin 243 bin dolar olarak hesaplanan kişi başına milli gelirin bu yıl sonu 15 bin 551 dolara yükseleceği öngörüldü. OVP'nin kapsadığı son yıl olan 2027 sonunda 20 bin doların aşılacağı tahmin edildi.
Geçen yıl 9,4 olan işsizliğin bu yıl sonunda 9,3 seviyesinde gerçekleşeceği öngörüldü. Önceki programda beklenti 10,3'tü. 2025'te ise ekonomideki yavaşlamaya paralel işsizliğin de hafif artışla yüzde 9,6'ya çıkacağı değerlendirildi. OVP'ye göre işsizlik 2026'da 9,6, 2027'de ise 8,8 seviyelerinde gerçekleşecek.
Enflasyon beklentisi yükseldi
Programın en merak edilen başlığı enflasyon beklentileriydi. Yeni OVP'de yıl sonu tüketici fiyat artışı tahmini yukarı yönlü revize edildi. 2024 sonu enflasyon tahmini yüzde 33'ten yüzde 41,5'e yükseltildi. Enflasyon 2023 sonunda yüzde 64,8 olmuştu.
Enflasyonun 2025'te yüzde 17,5, 2026'da ise yüzde 9,7'ye gerileyerek tek haneye ineceği tahmin edildi. Önceki OVP'te 2025 beklentisi yüzde 15,2, 2026 beklentisi ise yüzde 8,5'di. 2027 için fiyat artış hızı yüzde 7 seviyesinde öngörüldü.
Dolar/TL'de artış tahmini
OVP hesaplamasında kullanılan Dolar/TL tahmini 2024 için 33,2, 2025 için 42, 2026 için 44,4, 2027 için 46,9 oldu. Önceki OVP'de bu yıl için kur tahmini 23,9 TL seviyesindeydi. Program dahilindeki tüm yıllarda kurlar yukarı yönlü revize edildi.
Geçen yıl 255,6 milyar dolar olan ihracatın bu yıl sonunda 264 milyar dolara; ithalatın ise aynı dönemde 362 milyar dolardan 345 milyar dolara gerileyeceği tahmin edildi. Turizm gelirlerinin 2023'deki 55,9 milyar dolardan 59,6 milyar dolara yükseleceği hesaplandı.
Küresel beklentiler pozitif
Sunumunun başında Cevdet Yılmaz, Avrupa Birliği (AB) ve Ortadoğu ile Kuzey Afrika ülkelerini kapsayan MENA bölgesinde beklenen büyümenin Türkiye ekonomisine katkı sağlayacağını ifade etti. ABD ve Avrupa merkez bankalarının beklenen faiz indirimi hamlelerinin de Türkiye için pozitif olacağını kaydeden Yılmaz ayrıca pandemi sonrası emtia fiyatlarında da normalleşme gözlendiğini, enerji ithalatçısı Türkiye için bunun enflasyon hedeflerine katkı sağlayacağını söyledi.
Şimşek: Öncelik fiyat istikrarı
Yılmaz'ın sunumunun ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Bakan Mehmet Şimşek, "Temel önceliğimiz enflasyonu tek hanelere indirmek. Dezenflasyonun büyümeye olumsuz etkileri var ancak bu geçicidir" dedi.
Şimşek doğrudan vergilerin artırılmasına yönelik çabalara da değindi, "Borsa hariç bütün finansal enstrümanlara vergi uygulamaya başladık. Bunlar vergide adaleti sağlamaya yönelik çabalar. İstisnaların, indirimli oranların gözden geçirilmesi ve rantın vergilendirilmesi için çalışmaya devam edeceğiz" diye konuştu.
DW / MUK,BK