Yedi soruda İstanbul'da Taksim saldırısı

İstanbul'un kalbi konumundaki Beyoğlu ilçesinde bulunan İstiklal Caddesi'nde 13 Kasım Pazar günü patlayan bomba, 2'si çocuk 6 kişiyi hayattan kopardı. Taksim İstiklal Caddesi'ndeki saldırıda 81 kişi de yaralandı. Patlamanın üzerinden 5 gün geçti. Aradan geçen zamana karşın olayın üzerindeki sis perdesi henüz tam olarak dağıtılamadı.

Peki, patlamaya ilişkin bugüne kadar neler biliniyor, hangi sorular henüz yanıtını bekliyor? İşte yeni soruda Taksim saldırısının ardından yaşananlar ve gündeme gelen soru işaretleri:  

Saldırgan Ahlam Albashır kimdir; Türkiye'ye ne zaman geldi?

1999 doğumlu olan Suriye uyruklu Ahlam Albashır'ın Kürt olmadığı biliniyor ve Arap kökenli olduğu belirtiliyor. Türkiye'ye tam olarak ne zaman geldiği konusunda ise çelişkili bilgiler var. Albashır'ın geçen Temmuz ayında Türkiye'ye kocası rolünde Bilal Hassan adlı başka bir Suriyeli ile geldiği söyleniyor.

Esenler'e yerleşen Albashır, iddiaya göre deşifre olmamak için bir tekstil atölyesinde işe başladı. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, olayın hemen ardından yaptığı açıklamada Ahlam Albashır'ın Afrin'den geçerek kaçak yollarla Türkiye'ye girdiğini bildirdi, ancak zaman vermedi. İstanbul Emniyeti'nden basına sızan bilgilerden ise zanlının 4 ay önce Afrin-İdlip hattı üzerinden geldiği öne sürüldü. Esenler'de DHA'ya konuşan bir esnaf ise mahalleden tanıdığı şüpheli kadın için "Bir yıldan beri bu ikamette oturuyor" bilgisini verdi. Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ ise Birleşmiş Milletler (BM) İstanbul Ofisi'nden kendisini arayan bir kişiye dayandırdığı bilgiye göre, Albashır'ın 6 aydan beri BM Ofisi'ne kayıtlı olduğunu, buradan yardım aldığını ve Filistinli olduğunu iddia etti.

Saldırgan olay yerine nasıl geldi? 

Emniyet kaynaklı bilgilere göre, Albashır saldırıdan önce üç kez Taksim çevresinde keşif yaptı. Olay günü olan 13 Kasım'da ise Albasır ve kocası rolündeki Bilal Hassan, korsan taksicilik yapan Suriye uyruklu Yasir El Korali tarafından Taksim'e bırakıldı. Hassan, patlamadan sonra iddiaya göre aynı araçla yurt dışına kaçması için Edirne'ye doğru yola çıktı. Bombalı çantayı bizzat Hassan'ın Albashır'a verdiği belirtildi. MOBESE görüntülerine göre, fail saat 15.17 sıralarında Taksim Meydanı'ndan İstiklal Caddesi istikametine doğru üzerinde bir sırt çantası ve elinde bir poşetle yürümeye başladı. 15:30'da İstiklal Caddesi'ndeki bir banka oturan zanlı, 16:11'de sırt çantasını bırakarak kaçtı. 16:20'de ise patlama meydana geldi. Albashır, ilk ifadesinde, bu anları "Bombalı eylem talimatını 'Hacı' kod adlı terörist verdi. Ben bankta otururken başka bir örgüt üyesi fotoğrafımı çekti. Hacı isimli terörist kalabalığa baktı ve patlat talimatı verdi. Ben de o talimatın ardından banktan kalktım ve bombayı patlattım" şeklinde anlattı. Çantanın içine yerleştirilmiş patlayıcının TNT olduğu tespit edildi. Emniyetin yaptığı araştırmada Albashır'ın olaydan üç gün önce de Taksim ve çevresinde keşif yaptığı belirlendi. 

Olay yerinde bombayı bırakan şüpheli nasıl tespit edildi?

İstanbul Emniyet Müdürlüğü'nün 1200 kamera görüntülerini incelemesi sonucunda, çantayı bırakan kişinin uyruklu Suriye uyruklu Ahlam Albashır olduğu belirlendi. Olay sırasında kamuflaj pantolon ve çizme giyen şüphelinin, bankta oturduğu sırada yüzünü kapattığı görülüyordu. Kamera görüntülerinden zanlının bir taksi ile Esenler ilçesine gittiği tespit edildi. Esenler'deki ev dâhil 21 adrese yapılan operasyonlarda 48 kişi gözaltına alındı. Ancak kadın terörist yakalanamadı. Yine kamera görüntülerinden Esenler'deki evden ayrılan Hyundai marka MA plakalı bir araç tespit edildi. Bu araca bindiği tespit edilen ve gözaltına alınan Suriyeli Ammar Jarkas, Albashır'ı Küçükçekmece'de bir eve götürdüğünü itiraf etti. Bunun üzerine Albashır, aynı gece burada yakalandı. 

Saldırıyı hangi örgüt yaptı?

İstiklal Caddesi'ndeki saldırıyı henüz herhangi bir terör örgütü üstlenmedi. İstanbul Emniyet Müdürlüğü ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, fail olarak "PKK/PYD"yi gösterdi. Emniyet, PKK/YPG'nin "özel istihbarat elamanı" olarak yetiştirdiği öne sürülen Ahlam Albashır'ın "PKK/PYD/YPG terör örgütünün Suriye Kobani'deki merkezinden İstanbul'da eylem talimatı alarak" saldırıyı gerçekleştirdiğini açıkladı. Yine gözaltına alınan bazı şüphelilerin PKK/YPG bağlantılı olduğu öne sürüldü. Hürriyet Gazetesi'nde yayımlanan haberde ise "Ahlam Albashir'in avukat nezaretinde alınan ifadesinde, Suriye'nin kuzeyindeki Münbiç bölgesinde PKK/KCK/PYD/YPG terör örgütü içerisinde sözde üst düzey olarak istihbarat biriminde faaliyet yürüten 'Hacı' kod adlı bir hücre sorumlusu tarafından Türkiye'ye yönelik eylem yapmak amacı ile talimatlandırıldığını aktardı" ifadelerine yer verildi. Ancak PKK ve PYD'den yapılan açıklamada saldırıyla herhangi bir ilgilerinin olmadığı öne sürüldü. İktidara yakın Hürriyet Gazetesi yazarı Abdulkadir Selvi ise köşesinde Albashır'ın temmuz ayından önce ABD'nin kontrolündeki Münbiç'te 1-1,5 yıl süreyle PKK-PYD tarafından özel istihbarat biriminde yetiştirildiğini, burada bir kafeteryada çalıştığını yazdı.

PYD Eşbaşkanı Salih Müslim ise saldırıdan PYD'nin suçlanması üzerine "Saldırıyı yapan kişiyi bizim bölgelerimizde kimse tanımıyor. Sanal medya hesaplarına bakıldığında saldırıyı yapan kişinin ÖSO gibi gruplarla bağlantısı var. Sultan Murad adlı gruba ait flamalarla çekilmiş fotoğrafları var. Kendisi de Kürt değildir, Kürtlerle Rojava yönetimiyle hiçbir ilişkisi yoktur” dedi. Müslim'in işaret ettiği Sultan Murad Tugayı, Suriye'nin kuzeybatısında Türkiye'nin himayesinde Suriye Milli Ordusu (SMO) bünyesinde faaliyet yürütüyor.

Saldırıyla ilgili soruşturmada son durum ne?

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Taksim patlamasıyla ilgili başlattığı soruşturma kapsamında iki başsavcı vekili ve 8 savcı görevlendirdi. Olayın hemen ardından yapılan operasyonlar sonucunda şuana kadar 51 şüpheli gözaltına alındı. Gözaltına alınan şüpheliler arasında Ahlam Albashır, Suriyeli Ammar Jarkas, kardeşi Ahmet Jarkas, korsan taksici Yasir El Korali de yer alıyor. Ancak bombalı çantayı Albashır'a veren ve saldırının en kilit ismi olan Bilal Hassan ise kayıp. Hassan'ı yurt dışına kaçması için Edirne'ye bırakan Ammar Jarkas olduğu belirlendi. Jarkas'ın yine eylemin planlayıcıları arasında olduğu iddia edildi. Ahmet Jarkas'ın ise Ahlab Alashır'ı Küçükçekmece'den Yunanistan'a kaçırma görevinin olduğu iddia edildi.  Jarkas kardeşlerin göçmen kaçakçısı olduğu belirtilirken, bir araç kiralama şirketi kurduğu tespit edildi. Ammar Jarkas'ın facebook hesabında MÜSİAD etkinliğinden fotoğraf paylaştığı görüldü.

MHP'li ilçe başkanının olayla ilgisi ne?

İnternet haber sitesi T24,  MHP'nin Şırnak Güçlükonak İlçe Başkanı Mehmet Emin İlhan'ın üzerine kayıtlı telefon hattından, Ahlam Albashır ile görüşme trafiği tespit edildiğini yazdı. Karakolda ifadesi alınan İlhan, "Bu hat, 2019'da, kimlik fotokopim kullanılarak çıkarılmış, sahte bir hat. Bu hatla ilgili başka bir görüşme de yoktur. Asılsızdır” dedi. Şırnak Valiliği ise yaptığı açıklamada “GSM hattının, MHP Güçlükonak İlçe Başkanı Mehmet Emin İlhan adına Cizre ilçesinde bulunan GSM bayisi tarafından yasadışı yollarla çıkarılarak hattın üçüncü şahsa verildiği, bahse konu GSM hattının Mehmet Emin İlhan tarafından kullanılmadığı”nı öne sürdü. 

Saldırıyla ilgili soru işaretleri neler?

Saldırının failleri büyük oranda tespit edildi. Ancak olayın patlama öncesinde ilişkin birçok yönüyle ilgili soru işaretleri yanıt bekliyor. DW Türkçe, bu soruları da bir araya getirdi:

- Kamuflaj pantolon giyen Albashır'ın gözleri hariç yüzü kapalı şekilde 40 dakika boyunca İstiklal Caddesi'nde yanında bir çanta olduğu şekilde uzun süreli oturması neden dikkat çekmedi? 

- Güvenlik kuvvetleri, İstiklal Caddesi gibi polis yoğunluğunun fazla olduğu ve daha önce de bombalı saldırının hedefi olan Taksim'de şüpheli kadını neden fark edemedi? 

- Afrin'den geldiği belirtilen Albashır, TSK'nın kontrolündeki bir bölgeden nasıl geçebildi? 

- Albasır'ın en az 4 aydır Türkiye'de yaşıyor olmasına karşın neden Göç İdaresi Başkanlığı tarafından tespit edilerek kayıt altına alınmadı?

- Saldırının planlayıcıları olduğu belirtilen ve göçmen kaçakçılığı yapan Jarkas kardeşler ve Bilal Hassan'a yönelik daha önceden teknik takip yapılıyor muydu? İstihbarat, bu kişileri takibe almış mıydı? 

- İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun ABD'yi suçlamasına karşın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar'dan neden benzer bir açıklama gelmedi?