Yapay zeka üzerine bilmek istedikleriniz

Açık Ders adlı hakla yönelik dörtlü seminer dizisinin ilki yapay zekadan, zaman algısına, stresin nörolojik etkilerinden dil-beyin ilişkisine kadar "Beyin Bilimleri"ni ele alıyor. Bilim insanlarını halkla buluşturan bu projenin ayrıntılarını, projenin organizatörlerinden Doç. Dr. Emine Fişek ile konuştuk.

DW Türkçe: Boğaziçi Üniversitesi’nin halka "Açık Ders" verme fikri nasıl ortaya çıktı?

Fişek: İlk olarak 2014 yılında bir Kültür ve Sanat Komisyonu kurduk ve bir sürü farklı kültürel aktiviteye el attık. İşte kampüse daha fazla sanatçı getirmeye çalıştık, gerek caz sanatçıları olsun gerek performans sanatçıları olsun. Kampüsteki aktivitelerin şehirdeki görünürlüğünü artırmak için bayağı bir çalışmaya başladık. Fakat bunlardan başka şehri kampüse getirmek değil de kampüs hayatını şehre nasıl götürürüz, genel olarak özellikle kampüste yapılan akademik araştırmalarla ilgilenebilecek bir kesimi nasıl bulabiliriz diye düşünmeye başladık ve bu Açık Ders fikri de oradan çıktı. Yani bir şekilde biz bu şehrin kültürel entelektüel hayatına nasıl daha aktif bir biçimde katılabiliriz diye düşünmeye başladığımızda bu açık ders fikrini oluşturduk.

DW Türkçe: Peki bu proje ile kime ulaşmayı hedefliyorsunuz?

Fişek: Aklımızda aslında çok spesifik bir kitle yok. Bizim okulumuz tam iki ilçe belediyesinin arasında, bir yandan Beşiktaş belediyesi bir yandan Sarıyer belediyesi. O nedenle genel anlamada komşu olduğumuz belediyelerin hitap edebildiği kesimlerden yola çıkarak başlamak istedik bu projeye. Bu civarda oturan, meraklı toplumun her kesiminden insanlara ulaşabileceğimiz bir platform aradık. Amacımız toplumun her kesiminden bilimsel, sosyal, beşeri veya fen bilimleri alanlarındaki en son gelişmeleri takip etmek isteyen meraklı kesimlere ulaşmak.

DW Türkçe: Bu seminerler bir ders şeklinde mi olacak yoksa bir tartışma ortamı mı olacak?

Fişek: İkisi de olacak. Umudumuz önce yaklaşık bir 45 dakikalık konuşma ile hocalarımızın söz konusu olan araştırma alanlarını birazcık tanıtması, bu alanlardaki son gelişmeleri biraz tanıtması ve bunun ardından yine uzun süreli bir soru-cevap kısmı olmasını istiyoruz. Yani toplamda yaklaşık 90 dakika kadar sürecek bir etkinlik tahayyül ediyoruz. Tabii salı günü bu ilk etkinlikte göreceğiz ama umudumuz gerçekten bir tartışma ortamı yaratmak.

DW Türkçe: Beklentiler neler bu seminerlerden?

Fişek: Beklentimiz, eğer her şey yolunda gider, müsait bir kitle yakalayabilirsek ve takipçilerimiz olursa bu programa kesinlikle devam etmek. Şimdi ilk olarak dört seminerlik bir programla başladık. Ve bu seminerler arasında tematik bir bütünlük var. Genel olarak ilk seminerimizin adına “Beyin Bilimleri” dedik. Ve buna hem bilgisayar mühendisliği alanında beyin dediğimiz olgu ile nasıl çalışılıyor? Özellikle yapay zekâ üzerine çalışan bir hocamız açısından insan beyni ile ilgili neler soruluyor? Psikoloji dalında çalışan hocalarımızın beyin ve nörolojik yapılarla ilgili sordukları sorular nedir? Dil bilimi açısından beyine bakan ve beyindeki dilin oluşumuna bakan bir hocanın yaklaşımı nedir deyip bir seminer serisi yaratmaya çalıştık. Fakat mesela bundan sonraki dörtlü apayrı bir alanda olabilir. Daha ziyade beşeri bilimlere ya da sosyal bilimlere kayabilir.

DW Türkçe: Peki bu seminer konularını neye dayanarak seçtiniz?

Fişek: İlk adımda şu anda güncel olan bilimsel tartışmalardan yola çıkarak, güncel olan, insanların hayatlarında direkt manası olabilecek bir karşılık alabileceğimiz konular nelerdir diye yola çıktık. Beyin bilimleri orda önümüze çıktı. Örneğin hocalarımızdan birisi stresin özellikle vücuttaki nörolojik etkileri üzerine konuşacak. Bu tür konuların özellikle kentsel hayatta direkt karşılık bulabilecek konular olduğunu düşündük. Ama ilerde tabii öğrencilerden gelen geri dönüşler üzerinden, ulaştığımız kitlelerden gelen geri dönüşler üzerinden de yapılanmaya devam edecek bu seminerler.

İlk Açık Ders 19 Nisan’da

Açık Ders 2016 Bahar döneminin ilk dersini, Prof. Dr. Cem Say "İnsan ve Makine Beyinlerinin Sınırları" başlıklı semineri ile yapacak. Bunu 10 Mayıs tarihinde Yrd. Doç. Dr. Elif Duman’ın "Stresin Sinir Sisteminin Üzerindeki Etkileri" başlıklı semineri takip edecek. Ardından 23 Mayıs’ta Doç. Dr. Mine Nakipoğlu’nun "Dil, Beyin ve Evrim" başlıklı semineri yapılacak. Bu dörtlünün son halkası da 31 Mayıs’ta Yrd. Doç. Dr. İnci Ayhan’ın vereceği "Zaman Algısı" adlı semineri olacak. Seminer, zamanı nasıl algıladığımızı, bu algıyı oluşturan biyolojik ve psikolojik faktörleri ele alarak zamana dair hepimizin deneyimlediği mutluluk, stres gibi durumları da ele alacak.

Dersler Beşiktaş Belediyesi Akatlar Kültür Merkezi’nde (Zeytinoğlu Cad. No: 8 Akatlar) yapılacak.

© Deutsche Welle Türkçe

Söyleşi: Başak Demir

Boğaziçi Üniversitesi, Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümü'nde dersler veren Doç. Dr. Emine Fişek, Açık Ders programını organize eden, üniversitenin Sanat ve Kültür Etkinlikleri Komisyonu'nun da üyesi.