Yapay zeka ve otomotiv: Otomobiller düşünmeye başlıyor
28 Ocak 2024
Şoför koltuğunda kimse oturmaksızın, uzaktan kumanda ile park eden ve park yerinden çıkan otomobiller normalleşti. Trafikte yaşanan gelişmelere özerk biçimde tepki veren, örneğin frene basan veya güvenlik mesafesini hesaplayıp bu mesafeyi uygulayan otomobiller sokaklarda. Bu tür asistan sistemleri, hiç de yeni şeyler değil. Ancak yapay zekanın kullanımı arttıkça, bunun gibi otonom davranışlar yakın gelecekte daha da yaygınlaşacak ve gelişecek.
Hannover Küçük ve Orta Büyüklükte İşletmeler Meslek Yüksekokulunda otomotiv ekonomisi alanında dersler veren Frank Schwope, endüstride yaşanan bu devrimin yalnızca otomobil üreticilerini etkilemediğini söylüyor. Schwope, "Yapay zekanın etkileri elbette parça tedarik eden şirketleri de etkiliyor. Sensör teknolojileri, yazılım çözümleri ve yeni materyallere artan talep, tedarikçileri, değişime uyum sağlamaya itiyor. O yüzden bu sektörde iş birliği hayati önem taşıyor. Yapay zekanın sunduğu şansların optimal bir şekilde kullanılabilmesi ve geride kalınmaması, ancak iş birliği yoluyla mümkün oluyor" diye konuşuyor.
Otomobil Endüstrisinde Yapay Zeka kitabının yazarı ve Hannover Üniversitesinde araştırmacı olan Michael Nolting de bunu teyit ediyor. "Yapay zekadan her şirket etkileniyor" diyen Nolting, "Yapay zeka, süreçleri otomatize etme ve üretkenliği artırma konusunda yardımcı oluyor" değerlendirmesini yapıyor. Nolting'in kitabı, otomobil endüstrisinin yapay zeka nedeniyle nasıl değişeceğini anlatıyor.
Değişim Uzakdoğu'dan geliyor
Yapay zekanın otomotiv sektörüne eklemlenmesi sürecinde, Çinli otomobil üreticileri lider konumunda. Örneğin bugün Çin'in otomotiv devlerinden olan BYD, 1995 yılında yeniden şarj edilebilir batarya üretimi amacıyla kurulmuştu. İsminin açılımı İngilizce Build Your Dreams (Hayallerini İnşa Et) olan BYD, bugün Çin'de elektrikli otomobil alanında lider konumunda.
BYD Yönetim Kurulu Başkanı Wang Chuanfu, bir basın bildirisinde yer alan bilgiye göre, "Entegre edilmiş otomobil zekası, gelecekte otomobil zekasının gidişatını belirleyecek ve otomobil endüstrisinin dönüşümüne ivme kazandıracak" diyor.
2024 yılının başında, BYD, XUANJI AI Large Model adını verdikleri, otomobil yapay zekası programını kamuoyuna tanıttı. Söz konusu model ile ilk kez otomobilin her alanında yapay zeka hayata geçirilmiş olacak. BYD'nin aktardığı verilere göre, söz konusu model, sektördeki en büyük veritabanı ve en büyük bilgisayar gücüne sahip. Tam 300 farklı otomobil senaryosunu içeren model, aynı zamanda araca entegre edilmiş otomobil zeka sistemine, sürekli olarak uyum sağlama kabiliyetini de sağlıyor.
Yapay zekadan hızlısı yok
Michael Nolting, ağ oluşturma ve verilerin hızlı bir biçimde işlenmesinin, bireysel mobilitenin gelişmesi için anahtar önemde olduğunu söylüyor. Nolting, "Facebook, Amazon ve Google gibi başarılı şirketlerin sırrı, değişime en hızlı biçimde uyum sağlayabiliyor olmaları. Örneğin Amazon her gün binlerce güncelleme yayınlıyor. Bir çift ayakkabı aldığımda, iki dakika içerisinde sayfalarında 50 farklı seçenek görüyorum. Bu, Amazon'a, uyum sağlama ve kendisini optime etme imkânı sağlıyor" örneğini veriyor.
XUANJI modelinin de aynen bu örnekte olduğu gibi, akıllı bir otomobil mimarisi oluşturması planlanıyor. İç ve dış çevredeki değişiklikleri eksiksiz bir biçimde ve gerçek zamanlı olarak algılayan sistem, bunları bir milisaniye içerisinde bir araya getiriyor ve merkezi "beyne" komut gönderiyor. Bu sistem de aracın hızını olması gerektiği seviyeye getiriyor ve gereken sürüş güvenlik ve konfor önlemlerini alıyor.
Nolting, "Nöronal ağların kesinliği, gelecek yıllarda mutlak suretle artacak. Bu yalnızca bilgisayar gücüyle alakalı bir şey ve bu güç giderek artıyor" değerlendirmesini yapıyor.
Yapay zeka işinizi tehdit etmiyor
Otomobillerde yapay zekanın kullanımı ile yapay zeka ile çalışmak arasında fark olduğunu da unutmamak gerekiyor. Teknolojik ilerleme sıklıkla istihdam kaybına yol açsa da, bu yöndeki korkuların bir kısmının sonradan çoğunlukla abartılı olduğu ortaya çıkıyor.
Bu nedenle söz konusu teknolojinin kaçınılmaz olduğunun altını çizen Frank Schwope, "geleceğin mesleklerinin yapay zekayı kullanacağını" öngörüyor. "Rekabet etme kabiliyeti ancak bu şekilde korunabilecek" diyen Schwope, yapay zekanın önemini şu sözlerle özetliyor: "Yapay zeka alanına dahil olmayanların işi zor olacak."
Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından yayımlanan bir analizde de iş dünyasında yaşanan değişim teyit edilirken, istihdam kaybı yaşanacağı korkularının gereksiz olduğu ifade ediliyor. Buna rağmen IMF raporunda, yapay zekanın, "iş ve maaşlar konusunda geniş çaplı sonuçları olacağı" öngörülüyor. Yapay zekanın, gelişmiş ekonomilerde, istihdamın yaklaşık yüzde 60'ını etkileyeceği belirtiliyor.
Arabayla konuşmak
Alman otomotiv devi Volkswagen, şimdilerde popüler chat botu ChatGPT'yi araçlarına entegre ediyor. Böylece Volkswagen, seri üretim araçlarına bir chat botu entegre eden ilk üretici sıfatını kazanıyor.
İnsanın dil kabiliyet seviyesindeki cümleleri kurma kabiliyetine sahip olan yazılım, Volkswagen'in dil asistanı IDA'da mevcut olacak. Teknolojinin, yılın ikinci çeyreğinde seri araçlarda mevcut olması planlanıyor.
Öte yandan Bosch ve Volkswagen iş birliği, bir otomobilin kendiliğinden şarj istasyonuna gitmesini ve kendini şarj etmesini sağlıyor. Bu teknoloji kapsamında, araç, park alanında otonom biçimde kendisine boş bir park yeri arıyor. Bu park yerine ulaştığında araca, bir robot eli tarafından şarj kablosu takılıyor ve şarj işlemi bitince de çekiliyor. Sürücüsüz şarj işlemi, hâlihazırda, Bosch'un Ludwigsburg'daki araştırma-geliştirme park binasında test ediliyor.
Yapay zeka konusunda öğretim görevlisi olan Nolting, ChatGPT'ye son derece olumlu bakıyor. Bu teknoloji sayesinde sürücünün devasa bir konfor sağladığını düşünen Nolting, sürücünün, "dili tespit edip soruları yanıtlayabilen" ChatGPT sayesinde arabasıyla sohbet edebildiğini söylüyor.
Bir beslenme uygulaması kullandığını aktaran Nolting, bu uygulama sayesinde tükettiği yiyecekleri, yalnızca konuşarak kayıt altına alabildiğini söylüyor. Şimdi benzer bir işlemin otomobilde de mümkün olacağını söyleyen Nolting, sürücünün yalnızca konuşmak suretiyle e-posta yazabileceğine, ajandasına bakabileceğine veya belge hazırlayabileceğine dikkat çekiyor ve sözlerini şöyle sonlandırıyor:
"Konu yapay zeka olduğunda, hayal gücünün sınırı yok."