VW iyice köşeye sıkıştı

Egzoz skandalı yüzünden istifa etmek zorunda kalan Volkswagen (VW) holdinginin eski yönetim kurulu başkanı Martin Winterkorn'un emisyon testlerinde zehirli gaz miktarını düşük gösteren bilgisayar programının dizel motorlu araçlara yüklendiğinden haberdar olduğu öğrenildi. Şirketten yapılan açıklamada manipüle edilmiş dizel emisyon değerleriyle ilgili notun 2014 yılının mayıs ayında, yani skandalın patlak vermesinden yaklaşık bir buçuk yıl önce yönetim kurulu başkanına iletildiğini duyurdu. Açıklamada, şirket hissedarlarının skandal nedeniyle şirketi dava etmeleri için neden bulunmadığı kaydedildi. Yönetim kuruluna 18 Eylül 2015 tarihinde manipülasyon hakkında ayrıntılı bilgi verildiği için anonim şirketler yasasının, şirketinin borsa değeri üzerinde etkili olabilecek işletme içi gelişmelerden borsa yönetiminin haberdar edilmesine dair maddesinin ihlal edilmiş sayılamayacağına da açıklamada yer verildi.

VW hissedarları geç haberdar edildikleri için hisse senetlerinde meydana gelen değer kaybının tazmin edilmesi talebiyle şirketi dava etmişlerdi. Skandal, 18 Eylül 2015'te Amerikan Çevre Ajansı (EPA) tarafından resmen ilan edilmişti. VW toplam 11 milyon dizel motorlu araçla ilgili manipülasyon haberini iki gün sonra, bir pazar günü doğrulamış, ertesi günkü borsa işlemlerinde VW hisseleri yüzde 20 oranında değer kaybedince, şirketin borsa değeri 12 milyar euro azalmıştı. Martin Winterkorn 23 Eylül'de yönetim kurulu başkanlığından istifa etmiş ve Avrupa'nın en büyük otomotivcilik şirketini tarihinin en büyük krizinden kurtarması için Porsche'nin yönetim kurulu başkanı Matthias Müller holdingin zirvesine getirilmişti.

Milyarlarca Euro'luk ceza gelebilir

VW yönetim kurulu savunmasını, EPA tarafından açıklama yapılana kadar şirketin borsa değeri açısından önem taşıyan enformasyon alınmadığı savına dayandırıyor. Ayrıca skandalın 500 bin kadar aracı ilgilendirdiği, araç sahiplerinin zararının birkaç yüz milyon euroluk ödemeyle tazmin edilebileceği ve Amerikan çevre koruma ajansının 18 milyar dolarlık ceza değeri biçmesinin beklenmediği de VW'nin savunmasında dile getiriliyor. Amerikan Adalet Bakanlığı'ndan, çevreye verilen zarardan dolayı Alman şirketine verilecek cezanın 46 milyar doları bulabileceği öğrenildi. Hukuk uzmanları ise geçmişteki örneklerin, ceza tutarının bu rakamın oldukça altında kalacağına işaret ettiğini belirtiyorlar.

Almanya'daki bir mahkemenin haklarında soruşturma başlattığı altı VW yetkilisi arasında Martin Winterkorn'un adı geçmiyor. Amerikan yasalarına göre ise, yönetim kurulu başkanı bütün şirketten sorumlu olduğu için Alman işadamından hesap sorulması mümkün.

Amerika'dan ara rapor bekleniyor

VW şirketinin savunmasında, emisyon manipülasyonuyla ilgili ilk notun Winterkorn'un dikkatini çekmemiş olabileceği, 2014 kasımında yönetim kurulu başkanına durumun ikinci kez rapor edildiği ve ABD'deki egzoz değerleriyle ilgili problemlin şirket bünyesindeki çalışma grubunda ele alındığı da belirtiliyor. Şirketin teknik sorumlularının 27 Temmuz 2015'te yönetim kurulu başkanına egzoz problemiyle ilgili bilgi verdikleri ancak manipülasyonun Amerikan emisyon yasalarını ihlal edip etmediğinin o tarihte bilinmediği de kayıtlara geçmişti.

Volkswagen holdingi araçların tamirine 6,7 milyar euro ayırdı. Şirketin 2015 yılı kâr hedefi de düşürüldü. Devam eden soruşturma nedeniyle bilanço açıklanmadı ve hissedarlar toplantısı ertelendi. Soruşturmayla ilgili ara raporun nisan ayının ikinci yarısında açıklanması bekleniyor. ABD'de tazminat talebiyle mahkemelere toplu başvurularda bulunulmuş olması sebebiyle emisyon skandalının holdinge kaça mal olacağı kestirilemiyor.

© Deutsche Welle Türkçe

DW, Reuters/AG, BÖ