Ukrayna'nın Berlin Büyükelçisi Melnik görevden alındı

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy aralarında Berlin Büyükelçisi Andriy Melnik'in de olduğu birçok diplomatı görevden aldı. Ukrayna'nın Berlin, Yeni Delhi, Prag, Oslo ve Budapeşte büyükelçilerinin görevden alındığını duyuran Zelenskiy "Bu rotasyon, diplomatik pratiğin normal bir parçası" açıklamasını yaptı. Görevden alınan diplomatların başka pozisyonlara getirilip getirilmeyeceği ise bilinmiyor.

Andriy Melnik, Rusya'nın Ukrayna işgalinin başlamasından bu yana yaptığı açıklamalarla Alman kamuoyunda tepki topluyordu. Melnik'in, en son Nazi Almanyası ile işbirliği yapan, İkinci Dünya Savaşı sırasında Polonyalılara ve Yahudilere yönelik katliamlardan ve etnik temizlikten sorumlu tutulan Ukrayna milliyetçi hareketi lideri Stepan Bandera'yı eleştirmekten imtina etmesi, Polonya ve İsrail'in de tepkisini çekmişti.

Andriy Melnik kimdir?

Lviv doğumlu olan 46 yaşındaki Ukraynalı diplomat yine bu kentte diplomat olarak kariyeri başlamadan önce hukuk eğitimi aldı. Ukrayna'nın Viyana büyükelçiliğini yapan Melnik Hamburg'da başkonsolosluğun yanı sıra Ukrayna devlet başkanlığı ve dışişleri bakanlığında çeşitli görevler aldıktan sonra 2015 yılında Berlin büyükelçiliğine getirildi.

Berlin'le hep çelişkili bir figür

Melnik, Alman devlet yönetimine uzun süredir kamuoyu önünde eleştirel açıklamalar getiriyor. Ukraynalı diplomat, 2021 yılında Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier'in, Almanya ile Rusya arasında inşa edilen Kuzey Akım 2 doğal gaz boru hattı projesini bir köprü olarak savunmasını eleştirmişti. Rusya'nın 24 Şubat'ta başlattığı işgalden önce de ülkesine silah yardımı yapılmasını istemişti. 27 Şubat tarihinde Almanya Başbakanı Olaf Scholz'un mecliste yaptığı konuşmada Berlin'in Rusya politikasının değiştiğini ilan etmesini ise uzun süre ayakta alkışladı. Savaşın başlamasıyla da sık sık Alman televizyon ve radyo programlarında açık oturumlara konuk oldu. Ukrayna'nın Almanya'daki resmi temsilcisi olduğu için sivri sözlerine Almanya'da Cumhurbaşkanı, Başbakan ya da Dışişleri Bakanı düzeyinde tepki ya da eleştiri gelmedi.

Steinmeier'in ziyaretinin iptali

Melnik bir konuşmasında Cumhurbaşkanı Steinmeier'e Rusya ile olan ilişkileri "temel, hatta kutsal" olarak gördüğü ithamında bulundu. Bu açıklamadan yaklaşık bir hafta sonra Steinmeier'in Ukrayna'ya yapmayı planladığı ziyaret iptal edildi, Başbakan Olaf Scholz durumu "sıkıcı" olarak niteledi. Melnik bunun üzerine Scholz'un kendisinin Zelenskiy'nin davetiyle Kiev'i ziyaret etmesi gerektiğini söyledi. Başbakan Scholz ise Cumhurbaşkanı Steinmeier'in ziyareti reddedildiği için  bunu yapmayacağını ifade etti. Melnik de bunun üzerine Scholz hakkında Almanca bir deyim olan ve aşırı hassas kişiler için kullanılan "hakarete uğramış sosis" ifadesini kullanmıştı. Bu ifade, Almanya'da muhalefet temsilcilerini dahi kızdırmış ve "ölçüsüz", "lafı bile edilmeyecek kadar değersiz" olarak nitelenmişti. Koalisyon ortağı Hür Demokrat Parti'nin (FDP) Genel Başkan Yardımcısı Wolfgang Kubicki "Olaf Scholz sosis değil, Almanya Federal Cumhuriyeti'nin başbakanıdır" açıklamasını yapmıştı.

Almanya'nın silah yardımları ve AB desteği

Almanya'dan Ukrayna'ya ağır silah yardımlarının yapılması, Scholz'un Kiev ziyareti ve Berlin'in Ukrayna'ya Avrupa Birliği'ne adaylık statüsü verilmesini desteklemesi ile Melnik'in Berlin'e yönelik eleştirileri de azaldı. Ancak tam da bu sırada gazeteci Tilo Jung'a verdiği mülakatta sarf ettiği sözler bu kez sadece Almanya'da değil Polonya ve İsrail'de de eleştirilmesine neden oldu.

Nazilerle işbirliği yapan Bandera'yı eleştirmekten imtina etti

Mülakatta Tilo Jung, Ukrayna'da İkinci Dünya Savaşı sırasında milliyetçi hareketin lideri, Nazi Almanyası ile işbirliği yapan, Polonyalılar ve Yahudilere yönelik cinayetlerden sorumlu tutulan Stepan Bandera ile ilgili sorular yöneltti. Melnik ise doğup büyüdüğü Batı Ukrayna'da özgürlük savaşçısı olarak Bandera ile arasına mesafe koymayacağını söyledi. "Polonyalıların da Ukraynalıları katlettiğini", "bir savaşın söz konusu olduğunu" söyleyen Melnik "Polonya bu tarihi politikleştiriyor" diyerek Bandera'yı korumaya aldı.

Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, bu sözler üzerine Melnik'in görüşlerinin ülkenin resmi tutumunu ifade etmediği açıklamasını yapmak zorunda kaldı. Polonya hükümeti ve İsrail büyükelçiliği de Melnik'in açıklamalarını eleştirdi.

Melnik'in büyüeklçilikten alınması, diplomasi kariyerinin bittiği anlamına gelmiyor. Alman Bild gazetesi Melnik'in Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yapmasının gündemde olduğunu yazdı.

Reuters, dpa / EC, GY