Ukrayna için Marshall Planı mı geliyor?

Rusya’nın 24 Şubat’ta Ukrayna’ya saldırmasıyla başlayan savaşın yol açtığı can kaybı sürüyor. Rus güçlerinin Ukrayna'da özellikle sivil hedefleri ve alt yapıyı bombalaması dikkat çekiyor. Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Danışması Mihail Podolyak, Rusya’nın taktik değiştirerek, ülkesini pazarlık masasına oturmak için özellikle sivillerin yaşadığı bölgeleri ve konutları hedef aldığını söyledi.

Ukrayna'ya yardım eden ve etmek isteyen Batılı ülkelerin başkentlerinde, son aylarda ve haftalarda Rusya’nın hedef aldığı ülkeye ne zaman ve nasıl yardımlar yapılabileceği tartışması sürüyor. Genel kanı, yardımların savaş sürerken yapılması yönünde, aksi takdirde Kiev'in Rusya'ya karşı ayakta kalamayacağı endişesi hakim.

Öte yandan yapılan yatırım ve yardımların Rusya tarafından bombalanması, yerle bir edilmesini de engellemek, tahribatı sınırlandırmak için de imar ve kalkınma desteklerinin nasıl bir modelle yapılacağına kafa yoruluyor. Konu Pazartesi günü İsviçre'de düzenlenecek ve yaklaşık 40 ülkenin katılacağı konferansta ele alınacak.

Konferans Rusya’nın savaş açmasından önce planlandı

Söz konusu Ukrayna konferansı savaş başlamadan önce planlanmış, hedef de Kiev’in yapması gerekli reformlarla Ukrayna’daki en önemli sorunların başında görülen yolsuzlukla mücadelede atacağı adımların belirlenmesi olarak tanımlanmıştı. Ancak Rusya’nın Ukrayna’ya savaş açmasıyla konferansın gündemi değişti.

İsviçre'nin Lugano kentinde Pazartesi düzenlencek konferansta Ukrayna hükümeti, yoğun şekilde tahribata uğrayan ülkenin yeniden imarının nasıl yapılabileceği konusunda bir plan sunacak ve ülkenin yeniden yapılanması ve yaraların sarılması noktasında nasıl yol alınabileceğini, desteğe hazır ülkelerle istişare edecek.

Ukrayna’nın İsviçre Büyükelçisi Artem Ribçenko, "Lugano, Ukrayna’nın yeniden imarı konusunda hangi somut adımların atılabileceği ve buna dair planın ele alınacağı ilk konferanslardan biri, hatta ilki olacak" diye konuştu. Konferansın sonunda ortak bir deklerasyon yayınlanması da bekleniyor.

Katılımcılar kimler olacak?

Konferans Rusya’nın saldırısından önce planlandığından, başta hedeflenen Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’in Lugano’ya gitmesi ve konferansa İsviçreli mevkidaşı Ignazio Cassis ile birlikte başkanlık etmesiydi, ancak halen süren yoğun savaş nedeniyle Ukrayna lideri çevrim içi olarak konferansa bağlanacak. Ukrayna'yı Lugano'da dışişleri bakanını ve başka bakanların da eşlik ettiği Başbakan Denis Smihal temsil edecek.

Konferansa 37 ülkeden ve 14 de uluslararası organizasyondan temsilciler ile yüzlerce ekonomi ve sivil toplum uzmanı ile temsilcisi de katılacak. Lugano’daki konferansa Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile Polonya, Çekya ve Litvanya gibi ülkelerin başbakanlarının katılacağı açıklandı.

Yeniden imarda yöntem

İsviçre'de düzenlenen Ukrayna konferansında hedef, İkinci Dünya savaşı sonrasında Avrupa ülkelerinin yeniden imarı için geliştirilen Marshall Planı'ndan yola çıkılarak Ukrayna’ya ve günümüz koşullarına uygun bir strateji geliştirilmesi. Uzmanlar, Rusya’nın saldırılarıyla dört ay zarfında ağır tahribata uğrayan Ukrayna’nın kalkınması için yüzlerce milyar euronun gerekeceğini tahmin ediyor. Konferansın düzenlenmesinden sorumlu ev sahibi İsviçre'nin özel temsilcisi Simon Pidoux, zirvenin bir bağışçılar toplantısı olmayacağını, daha çok Ukrayna'nın karşı karşıya kaldığı yeniden imarda destek için yön ve yöntem belirleme amaçlı bir nevi "pusula" görevi görmesi amaçlandığını kaydetti. Pidoux Ukrayna’nın yeniden imarının yıllarca, hatta onyıllarca süreceğine dikkat çekti.

Reform çağrıları

Lugano’da yapılacak konferansta Kiev'den yolsuzlukla mücadele konusunda reformlar için adımlar atması talep edilecek. Ukrayna bu konuda uzun yıllardır Avrupa tarafından eleştiriliyor. Uluslararası Şeffaflık Örgütü (Trancparency International), Ukrayna'yı dünyanın en çok yolsuzluk görülen ülkeleri arasında derecelendiriyor. Avrupa’da sadece Rusya ile Azerbaycan Ukrayna’dan daha kötü durumda.

Ukrayna lideri Zelenskiy ise konferansı, ülkesininin geleceği konusunda düşündükleri "zeki kalkınma" ve ülkeyi "komple dijitalleşmiş bir demokrasiye" dönüştürme yönündeki vizyonları konusunda bilgilendirmeyi hedefliyor.     

Yoğun güvenlik önemleri uygulanacak

Konferansın düzenleneceği İsviçre'nin Lugano kenti, ülkenin en önemli üçüncü büyük finans merkezi olma özelliğine sahip. İlginç olan tarafı ise aynı isimle anılan gölün de bulunduğu Lugano zengin Rusların tatil için tercih ettiği kentlerden biri. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in partneri olduğu ileri sürülen eski atlet Alina Kabayeva'nın da bu kişiler arasında olduğu belirtiliyor.

İsviçre makamları, konferans için yoğun güvenlik önemleri alındığını ve bin 600 askerin de emniyet birimlerine destek amacıyla bölgeye gönderildiğini duyurdu. Hava sahasında da konferans süresince güvenlik amaçlı kısıtlamalar uygulanacağı bildiriliyor.

AFP/ETO,EC