'Turizmde kayıp 5 milyar doları aşacak'

2014 yılında ağırladığı 42 milyon turist ile dünyanın en çok turist çeken altıncı ülkesi olan Türkiye, son dönemde yaşanan PKK-IŞİD eylemleri ve terör operasyonları nedeniyle turizmde ciddi kan kaybı yaşıyor. Türkiye’nin özellikle Avrupa’dan gelen turistlerin gözündeki imajının giderek bozulduğuna işaret eden sektör temsilcileri, 2015’te turizmdeki toplam kaybın 5 milyar doları aşacağını dile getiriyor. Böyle giderse 2016 yılına ilişkin rezervasyonların da beklenenin çok altında kalabileceği uyarısında bulunan turizmciler, yabancı turistlerin Türkiye’ye ilgisini canlandırabilmek için acil eylem planı oluşturulmasını istiyor.

Turizm geliri yüzde 9 düştü

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye'nin turizm geliri 2015’in ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13,8 azalarak 7,7 milyar dolar oldu. Aynı dönemdeki ziyaretçi sayısı da yüzde 2 oranında geriledi. Yılın ilk altı ayındaki turizm geliri ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 9 düştü. Böylelikle turizmde yılın ilk yarısındaki gelir kaybı 1,2 milyar dolar seviyelerine ulaştı. 2014 yılında yaklaşık 42 milyon turistin ziyaret ettiği Türkiye, dünyada en fazla turist çeken altıncı ülke olmuştu. Türkiye’nin yıllık turizm geliri ise 30 milyar dolar civarında.

9 ülke ‘sınıra yaklaşmayın’ uyarısı yaptı

Turizmdeki gerilemenin başlangıç noktasını geçen yıl yaşanan Ukrayna krizi ve Rusya’ya uygulanan ambargo oluşturuyor. Her yıl ortalama 4,5 milyon Rus turisti ağırlayan Türkiye, Rusya’da baş gösteren ekonomik kriz sonrasında bu yıl Rusya pazarında yüzde 30 daralma yaşadı. Yılın ilk yarısında ülkeye gelen Rus turist sayısı 500 bin düştü. Bununla birlikte komşu ülkeler Irak ve Suriye’de yaşanan iç savaşın giderek daha fazla Türkiye’de hissedilmesi de yaz tatilini Türkiye’de geçirmek isteyenleri olumsuz etkiledi.

Son olarak Suruç katliamının ardından başlayan IŞİD ve PKK kaynaklı eylemler ile güvenlik güçleri tarafından başlatılan terör operasyonları, ülkenin doğusu başta olmak üzere Akdeniz ve Ege'deki turistik yerlere olan ilgiyi de azalttı. Suruç katliamı sonrasında Türkiye’nin en fazla turist çektiği Almanya ve Rusya dahil 9 ülke, vatandaşlarına ‘Türkiye’deki sınır bölgelerine gitmeyin’ uyarısı yaptı. İtalya, Kanada, İngiltere, Polonya, Avusturalya, İrlanda ve Yeni Zelanda hükümetleri tarafından yapılan açıklamalarda, özellikle Türkiye’nin doğusundaki kentlerden uzak durulması gerektiğinin altı çizildi.

“Türkiye güvenli değil algısı oluşturuluyor”

Tüm bu gelişmeler sonrasında, Türkiye ekonomisinin en önemli gelir kalemlerinin başında gelen turizmde 2015 yılı ‘kayıp yıl’ olma tehlikesi ile karşı karşıya. Hükümet ise turizmdeki gerilemeye temkinli yaklaşıyor. Turizmde Suriye, Irak ve son günlerde Türkiye'de yaşanan terör olaylarının olumsuz yankılarını hissettiklerini belirten Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Abdurrahman Arıcı, devlet kurumu Anadolu Ajansı’na yaptığı açıklamada, yurtdışında 'Türkiye güvensiz bir ülke' algısının oluşturulmaya çalışıldığını öne sürdü. Turizmdeki olumsuz tabloyu gidermek için Avrupa ülkelerine yöneldiklerini dile getiren Arıcı, bu kapsamda yaptıkları fuar ve tanıtım çalışmaları ile Almanya’dan gelen turist sayısında 200 bine yakın artış sağladıklarını, yılsonunda gelen turist sayısının önceki yılı yakalayacağını kaydetti.

“GAP turları tamamen kesildi”

Turizmciler ise Türkiye’deki şiddet olaylarının ülkenin imajına verdiği zarar dolayısıyla tedirgin. Deutsche Welle Türkçe Servisi’ne konuşan Tur Operatörleri Platformu Sözcüsü Cem Polatoğlu, sektör olarak Rusya nedeniyle yaşanılacak sıkıntılara önceden hazırlandıklarını ancak yaşanan son terör olaylarının turizme asıl darbeyi vurduğunu söylüyor. Özellikle son yıllarda popülaritesini giderek artıran GAP turlarının, PKK eylemleri ve askeri operasyonlar sonrasında bıçak gibi kesildiğine işaret eden Polatoğlu, “Bölgeye yılda 1300 sefer gerçekleştirecek hale gelmiştik. Hem yurtdışından hem yurtiçinden büyük bir ilgi vardı. Şu anda ise GAP turları sıfırlandı” diyor.

Polatoğlu, Ağustos sonrası için de karamsar bir tablo çiziyor. “Eylül-ekim dönemi için de ülke genelinde rezervasyonlarda yüzde 20’lik gerileme var” diyen Polatoğlu, 2015’in turizm açısından kayıp bir yıl olmaya doğru gittiğini dile getiriyor. Ülkenin Avrupa’ya açılan sahil bölgelerindeki Suriyeli mültecilerin durumuna da dikkat çeken Polatoğlu, “Turgutreis, Bodrum gibi turizmin kalbi sayılan yerlerdeki mülteci sayısı giderek artıyor. İnsanlar çaresizlik içinde Avrupa ülkelerine ulaşmak için Türkiye’nin batı sahillerine akın ediyor. Bu durum da tatilini Türkiye’de geçirmek için gelmiş olan yabancı turistleri olumsuz etkiliyor” diye konuşuyor.

“Ege sahilleri mültecilerin geçiş güzergahı”

Türkiye’nin en önemli turizm merkezlerinden biri olan İzmir de mülteci sorunu yaşayan kentlerden biri. Şu anda kentte yaklaşık 130 bin Suriyeli göçmen bulunduğunu ifade eden Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamaları Birliği Başkanı Mehmet İşler, “Yaşanan bu insanlık dramı ne yazık ki, yüzbinlerce insanı AB’ye kaçmak için sahillerimize getiriyor. Şu anda bu insanlar için en kolay geçiş güzergahı Ege kıyıları. İzmir’deki bütün park ve bahçeler mülteciler ile dolmuş durumda. Böylesi bir dramı görmek bizi çok üzüyor. Öte yandan İzmir Uluslararası Fuarı ve turizm sezonu döneminde kentimizde böylesi bir hareketlilik turizmi olumsuz etkiliyor” şeklinde konuşuyor.

“Kaybı azaltmak için indirim yapıyoruz”

Öte yandan turizm sektörü açısından ana pazar konumunda olan Avrupa Birliği’nde yükselen İslamofobi’nin de tatilini Türkiye’de yapmak isteyenlerin sayısında düşüşe neden olduğuna işaret eden İşler, “Turizmde rakip olduğumuz ülkeler bizim bu durumumuzu kullanarak, müşteri çekmeye çalışıyorlar. Bu nedenle elimizdeki turistleri tutmak için fiyatlarda yüzde 25’lere varan indirimler yapmak zorunda kaldık. Eğer indirim yapmasaydık turist sayısındaki düşüş daha fazla olacaktı” diyor. Yabancı turistlerin Türkiye’de ortalama kalış süresinin 9 günden 7 güne indiği bilgisini de veren Mehmet İşler, “Rusya krizi ve son dönemde yaşadığımız terör olayları nedeniyle yılsonunda turizmdeki gelir kaybımız 5 milyar doları aşacak. Eğer AB’deki imajımızı hızla düzeltemezsek, 2016’da bu yılı bile arayacak hale gelebiliriz” diye konuşuyor. Devletin bir an önce turizme ilişkin bir acil eylem planı oluşturması gerektiğinin altını çizen İşler, “Biz şu an sektör olarak alarm zillerini çalıyoruz. Ama ne yazık ki hükümetin hala kurulamamış olması nedeniyle gelişme kaydedemiyoruz” diyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Aram Ekin Duran