Tunus ile AB arasında göç anlaşması krizi
3 Ekim 2023
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said'in, ülkesi ile Avrupa Birliği (AB) arasında, Avrupa'ya düzensiz göçün engellenmesi amacıyla geçen Temmuz ayında göç konusunda imzalanan mutabakat zaptı hakkındaki ağır eleştirileri Brüksel'de memnuniyetsizlik yarattı.
AB Komisyonu'nun bir sözcüsü, konuyla ilgili olarak Komisyon'un Tunuslu makamlarla irtibat halinde olduğunu duyurdu. Cumhurbaşkanı Said, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, AB'nin Tunus'a 127 milyon euroluk bir ödeme yapacağını duyurmasının ardından bu miktarı "sadaka" olarak nitelendirmiş ve ülkesinin iş birliğine hazır olduğunu ancak "saygısız bir lütfu kabul etmeyeceklerini" dile getirmişti. Said ayrıca, 127 milyon euroyu "gülünç bir miktar" olduğu için değil, AB Komisyonu tarafından sergilenen tavrın, hem başkent Tunus'ta imzalanan metnin hem de İtalya'nın başkenti Roma'da yapılan Göç Zirvesi'nin ruhuna aykırı olduğu için reddettiklerini vurgulamıştı.
AB'nin Tunus'a vaatleri
AB Komisyonu ile Tunus, 16 Temmuz'da daha sıkı bir iş birliğini öngören bir mutabakat metni imzalamış ve buna göre AB, Kuzey Afrika ülkesine sınır güvenliği için 105 milyon euro, Tunus bütçesine de 150 milyon euro aktarmayı kabul etmişti. Bu meblağların yanı sıra, Uluslararası Para Fonu'nun (IWF) ilgili programından da, ülkede yapılacak reformlara bağlı olarak Tunus'a 900 milyon euro daha sağlanacağı bildirilmişti.
AB Komisyonu, yapılacak ilk ödemelerle Tunus'un, Sahil Güvenlik botlarını elden geçirmesi ve göçmenlerin kendi ülkelerine dönüşlerinin finanse edilmesi öngörülüyordu. Tunus hükümetinin bunu yaparken de, "Göçmenlerin korunması" için, uluslararası örgütlerle iş birliği içinde hareket etmesi kararlaştırılmıştı.
Cumhurbaşkanı Kays Said, geçen hafta da, göç anlaşması ile ilgili mutabakat metnini netleştirmek için Tunus'a gelmeyi planlayan AB delegasyonu ile görüşmeyi erteledeğini duyurmuş, ancak Tunus İçişleri Bakanı Kamel Feki, AB ile bir görüş ayrılığı içinde olmadıklarını öne sürmüştü.
"Tunus ile anlaşmanın bir alternatifi yok"
Avrupa Parlamentosu'ndaki (AP) muhafazakar Avrupa Halk Partisi Grubu'nun Başkanı Manfred Weber, Tunus'la imzalanacak nihai bir anlaşmanın alternatifsiz olduğunu dile getirdi. Strasbourg'taki Parlamentoda, konu ile ilgili görüşlerini açıklayan Weber, Almanya Başbakanı Olaf Scholz'a Tunus'a gitme çağrısında bulunarak, "Tunuslu ortaklarımız yatırımlar ve istihdam alanları görmeyi umut ediyor" diyerek, bu konuda Almanya'nın merkezi bir rol oynamak zorunda olduğunu belirtti.
Tunus ile Temmuz ayında imzalanan anlaşma ile Avrupa'ya gelen sığınmacı sayısının azaltılması hedefleniyor. Tunus, Libya ile birlikte, AB'ye gelmek isteyen sığınmacı taşıyan botların en çok denize açıldığı iki ülkeden biri konumunda.
AFP / ET,JD