Trump'ın unuttuğu İskoç kökleri

2008 yılının haziran ayında gövdesinde iri harflerle ‘Trump' yazılı Boeing 727 tipi bir yolcu uçağı İskoçya'nın Lewis adasındaki Stornoway havalimanına indi. Donald Trump hayatında ikinci kez annesi Mary Anne MacLeod'un memleketini ziyaret ediyordu. Trump annesinin Lewis'in Tong köyündeki evinin önünde gazetecilere şunları söylüyordu: “Burada kendimi çok iyi ve İskoç hissediyorum.”

Amerikan Cumhuriyetçi partinin müstakbel başkan adayı önseçim kampanyası sırasında ABD'nin, Meksika sınırına duvar örüp Müslümanlara vize vermeyerek göçmenlerin ülkeye girmesine mani olmasından söz etmişti. Lakin kendisinin ve annesinin göçmen geçmişinden bahsetmemişti. Donald Trump ABD'de yeni bir hayata atılmak üzere 18 yaşındayken İskoçya'ya 40 mil mesafedeki Lewis adasından ayrılmıştı.

Trump'un kökleri

Oysa ‘The Donald' bu köye saçlarının renginden ve adından çok daha fazlasını borçlu.

Soy araştırmacısı Bill Lawson, Mary Anne MacLeod'un soyağacını karıştırırken, “Göç burada hep hayatın bir parçası olmuştur”, diyor. Mary Anne MacLeod on çocuklu bir ailenin kızı olarak 1912 yılında dünyaya gelmiş. Çocuklar hem ev işlerine yardımcı olur, hem de tarlada çalışırlarmış.

1920'li yıllarda Lewis ekonomik bakımdan çok kötü durumdaymış. Rusya'daki komünist devrim ve ABD'deki alkol yasağı balıkçıllığa ağır darbe indirmiş. O yıllarda tuzlu balık meyhanelerin vazgeçilmez çerezi sayılırmış. Üstüne üstlük, bereketsizlikten toprak birkaç yıl boyunca mahsul vermemiş. Mary Anne 1930 yılında ‘Transylvania' adlı yolcu gemisiyle memleketini terk edip New York'a doğru yola çıkmış.

Soy araştırmacısı Lawson, Mary Anne'nin ardında bıraktığı ailesinin son derece hareketli bir hayatı olduğunu anlatıyor. Biri hariç bütün büyük anne ve babalar Tong köyünde dünyaya gelmiş. 1868 yılında balıkçı teknesinin fırtınalı havada batmasıyla boğulan Donald Smith de Tong'luymuş. O ölünce küçüklere ve çiftliğe bakmak dul Mary'ye düşmüş. Çocukların en genci Trrump'un, 1963 yılında 96 yaşındayken ölen büyük annesi Mary MacLeod imiş.

Trump'un adını büyük babasının babası Smith'ten almış olabileceğini söyleyen Lawson, “Donald, Lewis'in en yaygın adlarından biridir. Sokakta yüksek sesle ‘Donald' diye bağırsanız, en az 40 kişi ‘efendim?' der”, diyor.

Tipik saç rengi

Trump'un büyükbabasının dedesi Alasdair MacLeod'a saçının rengine atfen ‘kızıl' derlermiş. Trump son yıllarda kahverengine çalmaya başlayan saç rengini ondan almış olmalı. Kızıl saç rengi İskoçlarda oldukça yaygındır.

Lewis adasında yaşayan hemşehrileri muhtemel ABD Başkanı'ndan memnun değiller. Adalıların çoğu Trump'un adaylığına alay ve utangaçlıkla bakıyor. Onun yerel adını sempatik takma ad olarak değil, küçümseyici görünsün diye kullanıyorlar.

Lewis adasındaki yerel milliyetçilik duygusunun güçlü olması kiliseye olan bağlılıkla da ilgili. Ada, Büyük Britanya'nın son dini kalesi sayılıyor. Presbitaryenlik Mary Anne'nin zamanındaki kadar güçlü olmasa da çoğu adalı Pazar günleri denize açılmıyor ve hafta sonlarını oruçla geçiriyor. Televizyon yıldızı olup çıkan üç kez evlenmiş bir kumarhane sahibinin başkan adaylığını kazanması adanın geleneksel değerleriyle pek uyuşmuyor.

Zenginin hayat tarzına uymuyor

MacLeod'ların yakın yakınlarındaki bir evde büyüyen rahip James Maciver “Donald Trump'un hayat tarzı köklerine uymuyor”, diyor ve ekliyor: “İş hayatındaki başarısı değil, nasıl zengin olduğu hemşerilerini rahatsız ediyor. Başkalarına ne olursa olsun, o sadece istediğini koparmaya çalışıyor. Bu tarz Lewis adasının mantalitesine uymaz.”

Kuzenleri William ve Alasdair Murray, halâ MacLeod'ların TOng'daki evinde oturuyor. Yakındaki bir esnaf, “Soru sorulmasından bıkmışlar, artık Amerika'daki akrabaları hakkında konuşmak istemiyorlar”, diyor.

Ama Trump hakkında konuşan da var: Derrick Mackenzie. ‘Lewis adası Trump'un başkanlığını destekliyor' adlı Facebook gurubunu kuran Mackenzie şimdiye kadar 94 ‘beğeni' aldıklarını söylüyor. “Bence o samimi biri. Şimdiki politikacılar arasında başka kimin için bu sıfatı kullanabilirsiniz?”, diyor. Trump'un İncil'e bağlı olduğunu söyleyen Mackenzie, “Batı İncil'i inkâr etmeseydi ahlâken ve ekonomik bakımdan bu kadar çökmezdi”, diyor.

Hakikatli kardeş

Mary Anne 2000 yılında 88 yaşındayken ölene kadar düzenli olarak Lewis'i ziyaret etmiş. Federal hakim olan ablası Maryanne Trump Barry sıkça geldiği Lewis adasının Stornoway huzur evine geçen yıl 210 bin euro bağışlamış.

Adalılar Trump'un golf sahası yapabilmek için 2008 yılında Lewis'e geldiğini söylüyorlar. İskoçya hükümeti mahkeme kararını kaldırmasaydı Trump memleketinde golf sahası yapamayacaktı.

Radyo spikeri Kenny MacIver, “Ailesinin adayla sıkı bağları vardı. Ama Donald kendisine yararı olabileceğini anlayana kadar memleketine ilgi göstermedi”, diyor.

Donald Trump'un sahibi olduğu ikinci golf sahasının açılışını yapmak üzere yaz aylarında İskoçya'ya gelmesi bekleniyor. Ama onun Lewis'e sürpriz ziyarette bulunabileceğine ihtimal verilmiyor. 2008 yılından beri baba ocağına dönmemiş. Geldiğinde de annesinin evinde sadece 97 saniye kalmış.

© Deutsche Welle Türkçe

Peter Geoghegan