Ticaret savaşında Trump'tan yeni adım
11 Temmuz 2018ABD zamlı gümrük tarifesi kapsamına alınması planlanan ithal Çin mallarının yeni bir listesini açıkladı. Hükümet çevrelerinden yapılan açıklamada ek gümrük vergisinin Eylül ayında yürürlüğe girebileceği belirtildi. ABD Başkanı Donald Trump'ın Ticaret Temsilcisi Robert Lighthizer'in ek vergi kapsamına alınması planlan ürünlerle ilgili temaslarda bulunacağı ve listenin hazır hale getirilmesinin iki ay sürebileceği öğrenildi. Uygulamanın yürürlüğe girip girmeyeceğine Başkan Trump karar verecek.
Trump yönetiminin gümrük vergisi artacak ithal mallarının kapsamını genişletmesi, dünyanın en büyük ekonomik bölgesi arasındaki gerginliğin daha da artmasına yol açtı. Çin'den ithal edilen 34 milyar dolar değerindeki mala yüzde 25 oranında ek gümrük vergisi uygulama kararı Cuma günü yürürlüğe girmiş, Çin de Amerikan mallarına aynı miktarda misilleme yapmıştı.
ABD Başkanı Trump'ın teknoloji hırsızlığını gerekçe gösterip gümrük vergisinin arttırılacağı malların değerini 200 milyar dolara çıkarma tehdidinde bulunmasının ikili görüşmelerdeki pozisyonunu güçlendirme arayışıyla ilgili olabileceği belirtiliyor.
Trump bütün dünyayı karşısına aldı
Uzmanlar tarafından, Çin ile ABD arasındaki ticari anlaşmazlığın ‘savaş' boyutlarına varmasının her iki ülkede olduğu kadar bütün dünyada da büyüme hızının düşmesine yol açabileceği ifade ediliyor.
Donald Trump ABD'nin astronomik ticaret açığını azaltmak için Avrupa Birliği'ne karşı da atağa geçmiş ve son olarak ithal Alman otomobillerine yüksek gümrük vergisi getirme tehdidinde bulunmuştu.
Kanada ve Meksika da Başkan Trump'ın tek taraflı ticaret politikasından olumsuz etkileniyor. ABD her iki komşusundan ithal edilen çelik ve alüminyuma yüzde 25 oranında ek gümrük vergisi koymuştu. Üç ülke arasındaki Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA) fiilen yürürlükten kalkmış oldu.
Başkan Trump'ın ticaret politikası ABD'de de eleştiriliyor. Misillemeden endişe duyan branşların temsilcileri Beyaz Saray'da alınan kararlara tepki gösteriyorlar. Çin'in Amerika'dan ithal edilen tarım ürünlerine uyguladığı ek gümrük vergisi Trump seçmenlerinin çoğunlukta olduğu bölgelerdeki üreticiyi hayal kırıklığına uğrattı.
Anlaşmazlık ticaretle sınırlı kalmayabilir
Çin ile ABD arasındaki ticari çekişme Avrupa şirketlerini de endişelendiriyor. Avrupa'da Çin'in ticari anlaşmazlığa son vermek için ABD'ye Avrupa'dan yaptığı ithalatı ABD'ye kaydırmayı önerebileceği belirtiliyor. Çin'in Airbus'a verdiği 180 uçaklık siparişi bu nedenle ertelemiş olabileceği tahmin ediliyor. ABD'de imal edilen Alman otomobillerinin daha yüksek gümrük ödeyerek Çin'e satılması Alman markalarını endişelendiriyor.
Ticari savaştan hangi ülkenin daha zararlı çıkacağı uzmanlar arasında tartışılıyor. ABD'nin Gayrisafi Yurtiçi Hasılası'nda ihracatın payı yüzde 12'yi buluyor. Çin'de ise bu oran yüzde 20 dolayında seyrediyor. 2017 yılında ABD Çin'e 130 milyar dolarlık mal satmış, karşılığında ise 500 milyar dolar tutarında ürün ithal etmişti.
Anlaşmazlığın ticaretle sınırlı kalmayıp Çin'de üretim yapan Amerikan şirketlerini de etkileyebileceği belirtiliyor. Çin'de faaliyet gösteren Amerikan şirketleri 2017'de iç piyasada 280 milyar dolarlık mal ve hizmet satmıştı. Pekin yönetiminin daha önce Japon ve Güney Kore şirketlerine uyguladığı gibi, bürokratik önlemlerle Amerikan şirketlerini zor durumda bırakabileceği ifade ediliyor.
DW, dpa/AG, BÖ
© Deutsche Welle Türkçe