1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Tibet dış dünyaya kapanıyor

Derleyen: Hülya Topcu17 Mart 2008

Çin makamları, Tibet Özerk Bölgesi'nin merkezi Lasa'da cuma günü meydana gelen olaylarda, 13 kişinin yanarak veya bıçaklanarak öldüğünü açıkladı. Yabancılar bölgeyi terk etmeye çağrıldı.

https://p.dw.com/p/DPVy
Tibet'teki olaylarda bir sivil göstericiler tarafından üzerine benzin döküldükten sonra yakıldı
Tibet'teki olaylarda bir sivil göstericiler tarafından üzerine benzin döküldükten sonra yakıldıFotoğraf: AP
Tibet, Polizeistreife auf einer Straße in Tongren, in der chinesischen Provinz Qinghai
Fotoğraf: AP

Lasa’nın Çin işgaline karşı direnişinin 49. yıldönümü, kanlı gösterilere sahne oldu. Tibet Özerk Bölgesi Başkanı Qiangba Puncog, Pekin'de düzenlendiği basın toplantısında, olaylar sırasında bir sivilin göstericiler tarafından üzerine benzin döküldükten sonra yakıldığını, diğer olayda da bir polisin feci şekilde dövüldükten sonra kaba etinden bir parça kesildiğini söyledi. Qiangba şöyle konuştu:

“Olaylar sırasında çatışma yaşandı, yangınlar çıkarıldı, dükkanlar talan edildi. Çin Halk Kurtuluş Ordusu’nun kesinlikle bu olaylarla ilgisi yoktur. Bu olaylar ülkeyi bölmek amacıyla kasıtlı olarak çıkarılmıştır. Amaç, ülkenin bütünlüğünü, Tibet’teki huzur ve istikrarı tehlikeye atmaktır.”

Dalay Lama taraftarlarına suçlama

Chinesische Polizei steht Wache am Kloster in Xiahe Labrang, China
Fotoğraf: AP

Qiangba Puncog, Dalay Lama taraftarları ile bazı Batılı ülkelerin göstericilerin eylemlerini "barışçı", kendilerinin müdahalesini ise "barışçı protestoları bastırmak" olarak nitelendirmesine tepki göstererek, "Siyahla beyaz karıştırılıyor" dedi. Göstericilerin Cuma günkü olaylarda 214 ev ve dükkanı yaktığını 56 aracı da tahrip ettiğini belirten Qiangba güvenlik güçlerinin göstericilere karşı yıkıcı silah kullanmadığını ifade etti. Lasa Belediye Başkanı Doje Cezhug da olaylardan göstericilerin sorumlu olduğunu belirtirken, Tibet Bölgesel Parlamentosu milletvekili Legqog, Tibetlilerin kültürünün yok edilmeye çalışıldığı iddialarını yalanladı.

Sürgündeki Tibet hükümetinden tepki

Tibet Demonstranten protestieren vor der chinesischen Botschaft in Berlin
Fotoğraf: AP

Sürgündeki Tibet hükümeti ise Çin tarafından yapılan bu açıklamalara tepki gösterdi. Tibet hükümeti, Lasa'daki gösterilerin bastırılması sırasında en az 100’e yakın kişinin öldüğünü, 72 kişininse yaralandığını duyurdu. Bu arada Tibetin ruhani lideri Dalay Lama, protestoların bastırılmasıyla ilgili uluslararası soruşturma başlatılmasını talep etti. Dalay Lama, Tibet’in "bir çeşit kültürel soykırımla" karşı karşıya olduğunu söyleyerek, "Çin kabul etsin ya da etmesin bölgede antik bir kültürel miras büyük tehlike altında. Bir çeşit kültürel soykırım söz konusu" dedi.

Lasa'da yüzlerce kişi gözaltında

Hungerstreik-Kundgebung für freies Tibet in Nepal
Fotoğraf: picture-alliance/ dpa

Lasa’da olaylar sona ermesine rağmen yeni gerginliklerin yaşanmasından endişe ediliyor. Görgü tanıkları Çin polisinin bugün Lasa’da yüzlerce kişiyi gözaltına aldığını haber veriyor. Çinli yetkililer Tibet’te yaşayan yabancılardan ülkeyi terketmesini isterken, Tibet’i ziyaret etmek isteyen turistlere de bir süre vize verilmeyeceği duyurdu. Ancak gözlemciler yabancıların ülkeyi terketmesi halinde, Tibet’ten sağlıklı bilgi alınamayacağı endişesini taşıyor.

Çin'e uluslararası tepki

Nepal, Polizisten entreißen eine tibetische Flagge von einem tibetischen Demonstrant in Katmandu
Fotoğraf: AP

Bu arada Tibet’teki olaylara uluslararası kamuoyu tepki gösterdi. Fransa Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Tibet’teki olayların kaygı verici olduğu belirtilerek, Çin’e insan haklarına saygının önemi hatırlatıldı. Avusturya Dışişleri Bakanı Ursula Plassnik ise Çin yönetiminden Tibet’te şiddete bir an önce son vermesini isterken, Dalay Lama ile de bir an önce doğrudan diyaloğa geçmesi çağrısında bulundu.

Olimpiyatların boykot edilmesi kabul görmedi

Öte yandan Pekin’in evsahipliği yapacağı olimpiyatların boykot edilmesi çağrılarına Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nden yanıt geldi. Komitee Başkan Yardımcısı Dr. Thomas Bach şöyle konuştu:

„Komitenin politik bir misyonu yoktur. Komiteden bugüne kadar BM Genel Sekreterleri, ABD Başkanları, Almanya Başbakanlarının çözemediği bir sorunu çözmesi beklenemez.“