TBMM yeni yasama yılına başlıyor

Darbe girişiminin ardından 20 Ağustos'ta tatile giren Türkiye Büyük Millet Meclis'i 1 Ekim'de yeni yasama yılına başlıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yeni yasama yılını açış konuşmasının ardından meclisin gündemine ilk olarak Irak ve Suriye’ye sınır ötesi operasyon konusunda hükümete verilen yetkinin bir yıl daha uzatılmasına ilişkin başbakanlık tezkeresi gelecek. Tezkerenin süresinin 2 Ekim’de dolduğunu dikkate alan hükümet partisi AKP, tezkereyi meclisten geçirerek halen Suriye’de bulunan Türk askerinin durumuna ilişkin olası tartışmaların da önüne geçmeyi planlıyor.

Başbakan Binali Yıldırım’ın imzasıyla meclise gönderilen tezkerede “Türkiye’nin güney kara sınırlarına mücavir bölgelerde yaşanan gelişmeler ve süre giden çatışma ortamının ulusal güvenliğimiz açısından taşıdığı risk ve tehditler gerek nicelik gerekse nitelik bakımından artmıştır” deniyor. Tezkerede PKK ve IŞİD terörüne karşı yürütülen mücadelenin önemi vurgulanırken “Bu terör örgütleri ülkemize yönelik silahlı eylemler ve bombalı intihar saldırıları gerçekleştirmektedir” ifadesine dikkat çekiliyor ve Türkiye’nin uluslararası hukuktan doğan hakları doğrultusunda gerekli önlemleri almasının ‘elzem’ olduğu vurgulanıyor.

OHAL tartışmaları büyüyecek

15 Temmuz darbe girişiminde TBMM'nin bombalanan bölümlerinin tadilatını meclisin açılış günü 1 Ekim’e yetiştirmeye çalışan AKP hükümeti, yeni yasama yılında en çok OHAL ve yeni anayasa tartışmalarının hedefinde olacak. 3 aylık OHAL kararının 21 Temmuz’da Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girmesiyle birlikte kamu, özel sektör, ordu ve yargıdan ihraçlar gündeme gelirken, AKP hükümeti mecliste tartışmaya gerek görmeden birçok kanun ve kanun hükmünde düzenlemeyi yasal çerçeveye aldı. Bu süreçte meclis çatısı altında AKP hükümetine yöneltilemeyen muhalefet eleştirilerinin 1 Ekim günü yapılacak meclis açılışında da, sonrasındaki yeni bütçe kanunu ve yeni anayasa üzerine yapılacak değerlendirmelerde de gündeme getirilmesi planlanıyor. OHAL sürecinde ‘meclis iradesi’nin devre dışı bırakıldığından şikayet eden muhalefet, hükümetin OHAL dönemindeki uygulamalarına mecliste açıklık getirmesini bekliyor. İşte bu yüzden bütçe kanunu ve yeni anayasa üzerinde önümüzdeki yasama yılında yapılacak tartışmalarda öne çıkan konu hep OHAL ve uygulamaları olacak. OHAL’in uzatılması gerektiğini açıklayan Cumhurbaşkanı Erdoğan ile hükümet yetkililerine muhalefet partisi MHP destek verirken, CHP ile HDP’nin “demokratik düzen OHAL’de sağlanmaz. OHAL uzatılmamalı” eleştirilerini meclisin gündeminde sürekli tutma planları dikkat çekiyor. Hükümet ile muhalefetin OHAL’deki ayrışmaları ve tartışmaları meclis gündemine OHAL’in uzatılmasına ilişkin karar gündeme getirildiğinde daha çok büyüyecek.

Darbe soruşturmasından ne çıkacak?

15 Temmuz darbe girişiminin ardından mecliste bir araştırma komisyonunun kurulması ve tüm partilerin bu komisyona üye vermesi kararı üzerinde fikir birliği oluşturulmuştu. Meclisin yeni yılında bu komisyonun nasıl çalışacağı, neler yapacağı merak ediliyor. Komisyonun oluşturulmasının ardından en geç dört ay içinde raporunu hazırlaması gerekiyor. Komisyon; gerektiğinde Ankara dışındaki illerde de araştırma yapabilecek, bu araştırmalarını yurtdışına da taşıyabilecek. Bu süreçte Fethullah Gülen bağlantılı kişi ve kurumlara ilişkin ne tür gözlemlerde bulunulacağı, OHAL tartışmalarının siyaset gündemine nasıl yansıtılacağı ve hükümetten beklentilerin nasıl raporlaştırılacağı da tüm siyasi partilerin yanı sıra kamuoyunun da gündeminde ön sıralara çıkacak.

HDP'siz anayasa mümkün mü?

Yeni yasama yılında meclisin en çok konuşacağı konulardan biri de yeni anayasa değişikliği olacak. 15 Temmuz darbe girişiminin ardından HDP’siz yeni anayasa mesaisinin başladığı mecliste; AKP, CHP ve MHP’nin 7 maddelik ‘mini anayasa paketi’nde uzlaşması dikkat çekiyor. Üzerinde uzlaşılan maddelerin çoğunlukla yargıyla ilgili olduğunu belirten Anayasa Uzlaşma Komisyonu üyeleri, anayasa değişikliği paketini yeni ekleme ve çıkarmalarla bir teklife dönüştürerek meclise sunmayı ve oy birliğiyle anayasa değişikliğini gerçekleştirmeyi planlıyor. Bu değişikliklerde HDP’nin söz sahibi olmaması kadar, yeni anayasa değişikliğinin köklü bir anayasa değişikliğini gündeme getirip getirmeyeceği de siyaset kulislerinde en çok sorulan soruların başında geliyor. Bu soruları meclis gündemine taşıması beklenen CHP’nin nasıl bir tavır takınacağına ilişkin meraklı bekleyişler olsa da, CHP üst yönetiminden HDP’nin meclis çalışmalarında dışarıda tutulmaması gerektiğine ilişkin açıklamalar geliyor. "AKP; bizi meclis çalışmalarından dışlamakta ısrarlı olsa da, buna izin vermeyeceğiz” diyen HDP’nin, yeni yasama yılında izleyeceği tavır da dikkatle izleniyor olacak. HDP yönetimi “Meclisi sonuna kadar çalıştırmaya ve biz de çalışmalarda aktif olmaya kararlıyız” diyor.

©Deutsche Welle Türkçe

Hilal Köylü / Ankara