TÜR 2005 Thailand Konflikt

Tayland'daki çatışmaların gerisinde, devrik lider Thaksin Şinavatra'yı destekleyen “Kırmızı Gömlekliler” ile Başbakan Abhisit Vejjajiva liderliğindeki hükümet arasındaki iktidar mücadelesi yatıyor.

Kırmızı Gömlekliler ile Tayland hükümeti arasındaki gerilimin kökeni aslında popüler siyasetçi Thaksin Şinavatra’nın 2001 yılında başbakan seçildiği günlere kadar uzanıyor. Thaksin Şinavatra, zenginler, askerler ve kraliyet ailesinin oluşturduğu elitlere karşı olan ve yoksullardan yana tavır alan söylemiyle özellikle kırsal bölgelerin desteğini almayı başarmıştı.

Kırsal bölgenin uyanışı

Tayland ekonomisindeki gelişmenin sonucunda yoksullar ile zenginler arasındaki uçurumun derinleştiğine, ancak bununla birlikte kırsal bölgede yoksulluğun gerilediğine dikkat çeken Heidelberg Üniversitesi'nden siyaset bilimci ve Tayland uzmanı Paul Chambers ,Thaksin'in güçlenmesiyle, destekçilerinin isyanını şu sözlerle açıklıyor:

“Galiba değişen şu oldu: Kırsal bölgelerdeki yoksul halk kendileri lehine olumlu bir değişim yaşanabileceği bilincine vardı. Thaksin ve izlediği politikanın onların hayatlarında iyileşme sağlayabileceğini fark ettiler.”

“İhanet” algılaması

Son yaşanan olaylarda etkili olan bir diğer faktör de muhaliflerin “ihanete uğradıklarını” düşünmeleri. Zira kahramanları Thaksin, 2006 yılında bir askeri darbeyle devrilmiş ve hakkındaki yolsuzluk iddiaları nedeniyle sürgüne kaçmak zorunda kalmıştı.

Bu gelişmelerin ardından yeniden seçilen Thaksin yanlısı hükümet bu sefer de geleneksel elitlerin taraftarı “Sarı Gömleklilerin” haftalar süren gösterileri sonrası 2008 yılında yeniden devrildi. Akabinde bugünkü Başbakan Abhisit Vejjajiva liderliğindeki hükümet, nüfuz sahibi askerlerin de desteğiyle iktidara getirildi. Tayland uzmanı Paul Chambers yaşanları şöyle özetliyor:

“Ordu ve kral taraftarı bazı kesimler, yani Thaksin karşıtı gruplar, Thaksin yanlısı hükümetten kurtulup, Thaksin karşıtı bir iktidar oluşturmayı başardı. Adeta sessiz bir darbe yapıldı. Thaksin ve bazı kişiler de bunu ikinci bir darbe olarak nitelendirdi. Şimdiyse 'Kırmızı Gömlekliler'in isyanına tanıklık ediyoruz, çünkü olanlara ve Abhisit hükümetinin iktidara getirilme şekline tepkililer.”

Siyaset bilimci Chambers, Thaksin ve yanlılarının çok ciddi miktarlarda parası olduğunu ve iletişim araçlarını kullanarak hareketin güçlenmesini sağlayabileceğine dikkat çekiyor.

Muhaliflerin baskıyı artırmasın ardından Başbakan Abhisit Vejjajiva ise erken seçim önerisinde bulundu, ancak bunun üzerine “Kırmızı Gömleklilerin” şahinler kanadı taleplerini genişletti.

Chamber, Thaksin’in mevcut hükümeti bu yolla bir diktatörlük olarak gösterme niyetinde olabileceğine de işaret ediyor. Tayland uzmanı, askerlerin birçok insanı öldürmesi sonucunda Thaksin'in, Myanmarlı muhalif lider Aung San Suu Kyi gibi bir kahramana dönüşmesinin sağlanması yönünde hesaplar yapıldığını tahmin ediyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Thomas Bärthlein / Çeviren: Değer Akal

Editör: Hülya Köylü