Tahıl anlaşmasında belirsizlik devam ediyor
16 Temmuz 2023
Rusya'nın Şubat 2022'de Ukrayna'ya savaş açmasından sonra dünyada kıtlık tehlikesi ortaya çıkması üzerine Birleşmiş Milletler (BM) ile Türkiye'nin arabuluculuğunda 22 Temmuz 2022'de Ukrayna ile Rusya arasında imzalanan Tahıl Koridoru Anlaşması'nın süresi 17 Temmuz Pazartesi akşamı sona eriyor. Anlaşmanın bir kez daha uzatılıp uzatılmayacağı ise belirsizliğini koruyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, Cumartesi günü Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa ile yaptığı telefon görüşmesinde tahıl anlaşmasının asıl amacına ulaşmadığını söylediği belirtildi.
İki lider arasındaki telefon görüşmesi sonrasında Kremlin tarafından yayımlanan açıklamaya göre, Putin mevkidaşına, "Ana amacı aralarında Afrika kıtasından da ülkelerin olduğu ihtiyaç içindeki ülkelere tahıl sağlanması olan anlaşmanın asıl amacı uygulanmamıştır" dedi.
Tahıl Koridoru Anlaşması ile eş zamanlı olarak imzalanan ve Rusya'ya ait gıdalar ile gübrenin ihracatını kapsayan protokole atıfta bulunan Putin, Rusya'nın ihracatı önünde halen engeller bulunduğunu ifade etti. Açıklamada Putin'in, "İlgili Rusya-BM protokolünde yer alan ve Rus gıda ile gübresinin ihracatı önündeki engellerin kaldırılmasına yönelik yükümlülüklerin halen yerine getirilmediğini" söylediği aktarıldı.
Güney Afrika liderinin telefon trafiği
Güney Afrika Devlet Başkanlığından yapılan açıklamada ise, Ramaphosa'nın Perşembe günü Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile, ardından BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile ve ardından Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile telefon görüşmesi gerçekleştirdiği aktarıldı.
Konuyla ilgili Cuma günü bir açıklama yapan BM sözcülüğü ise, BM Genel Sekreteri Guterres'in tahıl anlaşmasının uzatılması konusunda Rusya Devlet Başkanı Putin'den yanıt beklediğini aktardı.
Kremlin Erdoğan'ın sözlerini teyit etmedi
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Cuma günü yaptığı açıklamada, Putin'in Ağustos'ta Türkiye'ye geleceğini söyleyerek, "Tahıl Koridoru Anlaşması'nı uzatma konusunda hemfikiriz. Temennimiz Putin ile müşterek kaldığımız gibi sürdürürüz" dedi.
Ancak Erdoğan'ın açıklamaları Kremlin tarafından teyit edilmedi. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Erdoğan'ın açıklamalarının sorulması üzerine, "Rus tarafından bu konuyla ilgili bir açıklama yok" diye yanıt verdi.
Reuters: Son gemi Odesa'dan ayrıldı
Reuters haber ajansı, bir tanık ile MarineTraffic.com internet sitesinden edinilen verilere dayandırdığı haberinde, Tahıl Koridoru Anlaşması kapsamında Ukrayna'da üretilen tahılla yüklü son geminin Pazar sabah erken saatlerde Odesa limanından ayrıldığını aktardı. Reuters ayrıca Türk bandıralı TQ Samsun isimli geminin Odesa limanından ayrılıp ayrılmadığına dair Ukraynalı yetkililerin bir yorumda bulunmadıklarını belirtti.
Tahıl Koridoru Anlaşması neden önemli?
Ukrayna, dünyanın en büyük tahıl üreticilerinden biri. Rusya'nın, Şubat 2022'de Ukrayna'ya saldırmasıyla başlayan savaşın en önemli etkilerinden biri de kıtlık tehlikesinin baş göstermesi oldu. Dünya Gıda Programı'nın verilerine göre, Ukrayna tahılı, dünya genelinde yaklaşık 400 milyon insanın temel besin kaynağını teşkil ediyordu. Savaşın başlamasıyla birlikte Ukrayna'dan tahıl sevkiyatının durması, özellikle Afrika ve Ortadoğu ülkelerinde milyonlarca kişiyi açlık tehlikesiyle karşı karşıya bıraktı.
Reuters, AFP / DÇÜ, HT