1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Türkiye İsrail’le ilişkilerini gözden geçiriyor

4 Haziran 2010

Türkiye, yardım taşıyan yardım gemilerine operasyon düzenleyen İsrail’e tepkisini somutlaştırmaya hazırlanıyor. Başbakan Yardımcısı Arınç, İsrail’le olan ekonomik ve askerî ilişkilerini gözden geçirdiklerini söyledi.

https://p.dw.com/p/Ni6Z
Fotoğraf: DW

Türkiye, yardım gemilerine düzenlenen ve 9 kişinin hayatını kaybettiği tartışmalı operasyon nedeniyle İsrail'le olan ilişkilerini asgari düzeye çekmeyi planlıyor. Haber kanalı NTV'ye demeç veren Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, İsrail'le yapılan askerî ve ekonomik anlaşmaların gözden geçirildiğini söyledi.

Türkiye'nin iddialarında haklı olduğunu belirten Arınç, Türkiye ve İsrail arasında 60'lı, 70'li, 80'li ve 90 yıllarda çok sayıda askerî ve ekonomik işbirliği öngören anlaşmalar yapıldığına dikkat çekerek şunları söyledi:

Türkei Empfang von Gaza Aktivisten
Serbest bırakılan aktivistler böyle karşılanmıştıFotoğraf: AP

“Bizim dönemimizde bazı ekonomik anlaşmalar var. İnsansız uçaklar, elektronik sistemlerle ilgili, tankların yenilenmesiyle ilgili. Bunları Milli Savunma Bakanlığımız, Genelkurmay Başkanlığımız ve hükümet masaya koydular. Hangisinde, hangi noktaya geldik? Yalnız şunu tespit ettik ki devletten devlete ekonomik açıdan ilişki yok.”

Yok sayamayız

“İsrail ile olan ilişkilerimizi bu noktada asgariye indirmeyi, tamamen iptal etmeyi, o konuda çok fazla bilgi sahibi değilim” diye konuşan Arınç, bir devlet olarak varlığını kabul ettikleri bir devlete karşı her şeyin bir anda yok sayılamayacağını da sözlerine ekledi.

Arınç, “Yani hissiyata kapılarak, 'ben seni saymıyorum, ben seni tanımıyorum, ben seni bitirdim, ben seni defterden sildim'. Bu devlet geleneklerimizde olacak bir şey değil” diye konuştu.

İki ülke arasındaki ticaret hacminin 2,5 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor. Tarım, su ve enerji alanındaki yeni projelerin de milyarlara ulaştığı belirtilirken, Türkiye ve İsrail arasındaki askerî işbirliği de ikili ilişkilerin önemli bir parçası. Türkiye'ye silah satan İsrail, istihbarat konusunda da Ankara ile şimdiye dek temastaydı.

Türkei Demonstration gegen israelische Militäraktion in Gaza
Yardım gemisine düzenlenen operasyon Türkiye'de protestolara neden olduFotoğraf: AP

Savcılık inceleme başlattı

Bu arada yardım gemilerine düzenlenen saldırı ile ilgili yargı da devreye giriyor. Gemilerde bulunan gönüllülerinin isteği üzerine olayla ilgili inceleme başlattığını duyuran İstanbul Cumhuriyet Savcılığı, ancak başlatılan sürecin “soruşturma” olarak adlandıralamayacağını, olayın hangi başsavcılığın görev alanına girdiğinin de henüz netleşmediğini ifade etti.

İsrail'in operasyonunda hayatını kaybeden 9 kişi ise İstanbul ve Kayseri'deki cenaze törenlerinin ardından toprağa verildi. Cenaze töreni nedeniyle büyük bir kalabalığın toplantığı Beyazıt Meydanı'nda İsrail karşıtı sloganlar atıldı.

Yeni gemi yolda

İrlanda'dan kalkan yeni yardım gemisi "Rachel Corrie"nin Gazze'ye ilerlemeye devam ettiği bildirildi. Geminin bu akşam ya da cumartesi günü Gazze'ye varması planlanıyor. Bin ton yardım taşıyan gemide aralarında Filistin yanlısı barış eylemcisi ve daha önce de bu tür gemi seferlerine katılan Nobel Barış Ödülü sahibi Mairead Maguire'in de yer aldığı İrlandalı ve Malezyalı 15 kişi bulunuyor.

Uluslararası çağrılara rağmen İsrail ise Gazze'de ablukayı kaldırmamakta ısrarlı. İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'nun kabine toplantısında Gazze'ye doğru ilerlemekte olan yeni yardım gemisinin de kontrol altında tutulmasını istediği, ancak kimsenin yaralanmaması gerektiğini söylediği belirtiliyor.

© Deutsche Welle Türkçe

apn, Reuters/DW, HK/MÇ