051211 Serbien Beitrittsstatus

Kosova’nın kuzeyindeki sınır sorunu Sırpları ikiye böldü. Kosova ve Sırbistan temsilcileri, hafta sonunda Brüksel’de Avrupa Birliği’nin önerdiği çözüm önerisini kabul etti ve sınırdaki geçiş noktalarının Avrupa Birliği Polis ve Adalet Misyonu (EULEX) temsilcileriyle birlikte her iki ülkenin ortak denetimi altına alınması konusunda anlaşmaya vardı. Sırbistan Devlet Başkanı Boris Tadiç, bu kararı memnuniyetle karşıladı ve şunları kaydetti: “Bence hâlihazırda yapılabilmesi mümkün olanı elde ettik. Tarafların hiçbiri tam olarak memnun olmayacaktır. Ama bu düzenlemenin işe yarayacağına inanıyorum. Çözümler, hukuk sistemimize ve anayasamıza uygun hale getirilmiştir. Ayrıca mevcut koşullar altında bu çözümler, Sırbistan Cumhuriyeti'nin çıkarlarına da uygundur.”

AB ikiye bölündü

Tadiç bu sözlerle, Sırbistan’ın Avrupa Birliği'ne aday ülke olmak istediğinin bir kez daha altını çizmiş oldu. Ne var ki Kosova’nın kuzeyindeki sınır sorunu, Sırbistan’ın Avrupa Birliği üyeliği hedefine büyük bir engel oluşturuyor. 5 Aralık pazartesi günü AB üye ülkelerinin dışişleri ve Avrupa'dan sorumlu bakanaları Brüksel'de Sırbistan'ın adaylığını masaya yatırdı. Birçok AB üyesi Sırbistan'a adaylık satüsü verilmesi taraftarı iken, Almanya sınır sorunu halledilmeden onay vermeyeceğini bir kez daha yineledi.

9 Aralık Cuma günü Avrupa Birliği'ne üye ülkelerin temsilcileri, Sırbistan’a aday ülke statüsünün verilip verilmeyeceğini karara bağlayacak. Ancak durum Sırbistan’ın aleyhine görünüyor. Çünkü Kosova’nın kuzeyindeki sorunlu sınır bölgesinde yaşayan Sırpların da bu çözüme ayak dirememesi gerekiyor. Oysa burada yaşayan Sırplar, AB'nin önerisiyle gerçekleşen ortak sınır kontrolü anlaşmasını reddediyor. Meselenin özünde Kosovalı Sırpların, Kosova’yı bağımsız bir devlet olarak tanımaması yatıyor. O nedenle aylardır Zubin Potok ilçesinde barikatlar kurarak sınır geçiş noktalarına giden yolları bloke ediyorlar. İlçenin Sırp belediye başkanı Slavisa Ristiç, Brüksel çözümüne kesin bir dille karşı çıkıyor ve şunları kaydediyor: “Burada yaşayanlar gerçekten çok kaygılı, daha doğrusu hayal kırıklığına uğramış durumda. Çünkü birçok kişi için bu anlaşma, Belgrad yönetiminin bağımsız Kosova devletini kesin bir biçimde tanıması anlamına geliyor. O nedenle bize, barışçıl mücadelemizi devam ettirmekten başka çare kalmıyor. Bizler Sırbistan ile Kosova arasında bir sınır oluşturulmasına karşı çıkmaya devam edeceğiz.”

Tadiç barikatların kaldırılmasını istedi

Sırbistan Devlet Başkanı Tadiç, Kosovalı Sırplardan barikatları kaldırmalarını istedi. Ancak Kosovalı Sırplar bu isteği yerine getirmek istemiyor. Milliyetçi çizgisiyle tanınan Sırbistan Demokrat Partisi'nin (DSS) lideri ve Sırbistan eski Başbakanı Vojislav Kostunica da Sırbistan’ın AB üyeliğinden vazgeçmesi gerektiğini savunuyor. Kostunica, "Objektif bir iktisadi tahlil yaparsanız, Sırp ekonomisinin ne kadar büyük bir kayıba uğradığını rahatça görebilirsiniz. Çünkü AB memnun olsun diye İstikrar ve Ortaklık Anlaşmasını uyguluyoruz. İşte o nedenle Sırbistan’ın AB üyeliğini bir kenara bırakarak, siyasi bakımdan tarafsız bir devlet olarak kendi başına yoluna devam etmesinin, ülkenin yararına olduğunu görebilirsiniz" diye konuştu.

Eski başbakanın, Kosova veya Avrupa ikileminden siyasi rant elde etme çabası, Kosova’nın kuzeyinde şimdilik işe yarıyor. Zira Kostunica’nın partisi burada hâlâ oldukça güçlü.

Kosova ve Sırbistan arasındaki sınırda tansiyon dört aydır çok yüksek. Geçtiğimiz yaz sınırda meydana gelen çatışmalarda bir kişi hayatını kaybetmişti. Geçen hafta da yollara kurulan barikatları kaldırmak isteyen NATO komutasındaki Uluslararası Barış Gücü (KFOR) askerleri ile Sırp göstericiler arasında çıkan çatışmada ikisi asker 37 kişi yaralanmıştı. Hâlihazırda sınır kontrol noktaları Brnyak ve Jarinye’ye giriş yollarında yaklaşık 20 barikat bulunuyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Stephan Ozsváth/ Çeviren: Başak Demir

Editör: Ercan Coşkun