Suudi Arabistan'dan Şam'a tarihi ziyaret

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad Salı günü Şam'da Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan ile bir araya geldi.

Suriye devlet haber ajansı SANA'nın geçtiği habere göre Esad görüşme sırasında "Suriye ile Suudi Arabistan Krallığı arasında sağlam ilişkilerin norm haline gelmesi" gerektiğini belirterek, "Bu tür ilişkiler sadece iki ülkenin değil, Arap dünyasının ve bölgenin de yararınadır" ifadesini kullandı.

Haberde Esad'ın Suudilerin "dışa dönük ve gerçekçi" siyasi yaklaşımını övdüğüne de vurgu yapıldı.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan'ın Suriye ziyareti, Suriye iç savaşının başladığı 2011 yılında kesilen diplomatik ilişkilerin yeniden tesis edilmesinde önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor.

Suriye Dışişleri Bakanı Faysal el-Mikdad da 12 Nisan'da Suudi Arabistan'a yaptığı ziyarette mevkidaşı Bin Ferhan ile bir araya gelmişti.

İç savaşla birlikte Esad bölgede siyasi olarak izole edilmişti. Ancak geçtiğimiz haftalarda Suudi Arabistan ile Şam'ın yakın müttefiki İran'ın siyasi ilişkilerini yeniden başlatma kararı alması bölgedeki dengelere de yansıdı.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada Esad ve Prens Faysal'ın "Suriye'nin Arap dünyasına geri dönmesine katkıda bulunacak kapsamlı bir siyasi çözüme ulaşılması" için atılacak adımları görüştükleri belirtildi.

Açıklamada, Dışişleri Bakanı Prens Faysal'ın Esad'a mültecilerin ve yerinden edilenlerin geri dönüşü için uygun koşulların yaratılması ve yardımların Suriye'nin tüm bölgelerine ulaştırılmasının önemine vurgu yaptığı da kaydedildi.

Geçtiğimiz hafta Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ülkeleri ile Mısır, Ürdün ve Irak dışişleri bakanlarından oluşan dokuz Arap ülkesinden diplomatlar Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde bir araya gelerek Suriye'nin diplomatik izolasyonuna son vermeyi ve Şam'ın 2011'de askıya alınan 22 üyeli Arap Birliği'ne olası geri dönüşünü görüşmüştü.

Suudi Arabistan 2012 yılında Esad hükümetiyle bağlarını koparmış, Esad'ın devrilmesini açıkça savunarak savaşın ilk aşamalarında Suriyeli isyancıları desteklemişti.

BAE Şam için devrede

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) 2018'in sonlarında yeniden kurduğu ilişkilerle Şam'ı Arap dünyasına yeniden entegre etme çabalarına öncülük ediyor.

Türkiye ve Suriye'de büyük yıkıma yol açan 6 Şubat depremleri Arap dünyasıyla Esad yönetimi arasında ilişkilerin normalleşmesi adımlarına vesile olurken Riyad ile Tahran arasındaki sürpriz yakınlaşma da bu sürece ivme kazandırdı.

Depremlerin ardından Esad Umman ve Birleşik Arap Emirlikleri'ni ziyaret etti.

Suriye Dışişleri Bakanı ise Nisan ayında Suudi Arabistan ve Mısır ziyaretlerinden sonra Cezayir ve Tunus'ta da temaslarda bulundu.

Suudi Dışişleri Bakanı Şubat ayında yaptığı açıklamada, Arap dünyasında Suriye'de yaşanan insani krizin çözümü için Şam'la müzakere edilmesini gerektiren yeni bir yaklaşımın benimsenmesi gerektiği konusunda bir fikir birliği oluştuğunu söylemişti. Riyad, Suriye'nin hem isyancıların elindeki hem de hükümet kontrolündeki bölgelerine yardım göndermiş ancak bu çabalar Esad hükümetiyle doğrudan teması içermemişti.

Mart ayında Suudi devlet medyası Riyad ve Şam'ın konsolosluk hizmetlerinin yeniden başlatılması için görüşmelerde bulunduğunu duyurmuştu.

Esad da geçen ay Moskova'ya yaptığı ziyaret sırasında Russia Today'e verdiği demeçte "Suriye'nin artık Suudi-İran çatışmasına sahne olmadığını" söylemişti.

Suriye'deki iç savaş 500 binden fazla insanın ölümüne neden olurken, ülkenin savaş öncesi nüfusunun yaklaşık yarısı evlerini terk etmek zorunda kaldı.

Esad, zengin Körfez ülkeleriyle ilişkilerin normalleşmesinin ekonomik rahatlama ve yeniden inşa için kaynak oluşturmasını umuyor. Ancak çatışmalara Birleşmiş Milletler destekli siyasi bir çözüm bulunmadan daha geniş bir uluslararası fon sağlanması ise zor görünüyor. Analistlere göre Suriye'ye yönelik yaptırımlar yatırımlar için de caydırıcı olmaya devam ediyor.

AFP/TY,BK

DW Türkçe'ye engelsiz nasıl ulaşabilirim?