Suriye özel temsilcisi pes etti
15 Mayıs 2014
Beşar Esad rejimine karşı başlayan ayaklanmanın üzerinden üç yıl geçti, ancak çatışmaların sona ereceğine dair bir işaret görünürde yok. Bu üç yıl içinde 150 binden fazla insan hayatını kaybederken, 9 milyon kadar kişi de evlerini terketmek zorunda kaldı. Fransız hükümetinin son verilerine göre, 2013 yılı ekim ayından bu yana ülke içinde 14 kimyasal silah saldırısı düzenlendi.
BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon, BM ve Arap Birliği'nin Suriye özel temsilcisi El Ahdar El İbrahimi'nin ay sonunda istifa edeceğini açıkladı.
Ban Ki Moon, "Kendini çözülmesi mümkün olmayan bir görevle karşı karşıya buldu. Büyük bir sabır ve yetenekle sonuna kadar dayandı, çünkü Suriye halkının yeni bir Suriye yaratma çabası olmadan daha başka acılara mahkûm edileceğini biliyor" ifadelerini kullandı.
Washington merkezli Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nden Ortadoğu uzmanı Anthony Cordesman ise El İbrahimi'nin çok fazla seçeneği olmadığına atıfta bulundu: "Öyle görünüyor ki bu noktada kimse siyasi bir çözüm noktasında da, insanî durumun iyileştirilmesi konusunda da daha fazla adım atamazdı. Burada savaşın gittikçe kötüleştiği ve kimsenin bunu değiştirecek gücünün olmadığı bir trajediyle karşı karşıyayız.“
Esad'ın adaylığı
El Ahdar El İbrahimi, 2012 yılının eylül ayında görevi eski BM Genel Sekreteri Kofi Annan'dan devralmıştı. 80 yaşındaki El İbrahimi, Cenevre'de yapılan iki görüşmede Esad ve muhalifler arasında siyasi bir çözüm bulunması için çaba gösterdi. Ancak Esad'ın 3 Haziran'daki seçimlerde aday olacağını açıklamasından bu yana, El İbrahimi'nin çözüm yönünde önemli bir adım atabileceği beklentisi azaldı. Washington merkezli Stimson Merkezi'nden Ortadoğu uzmanı Geneive Abdo şu görüşü dile getirdi: "Temel bir değişim olmadığı takdirde şu anda diplomatik bir çözümün zamanlaması doğru olmayacaktır. Suriye muhalefetinin morali çok düşük ve cesareti kırılmış durumda. Bir ay önce depresyon ve üzüntülü bir ruh hali içinde devrimin yıl dönümünü kutladılar.“
Abdo'ya göre, bir dizi faktör olayları bugünkü haline getirdi. Suriye muhalefetinin uzlaşmaz tutumunun Esad'ın argümanlarını güçlendirdiğini belirten Abdo, uluslararası toplumun da bölgede güçlere karşı tutumunda pek çok hata yaptığı görüşünde. Ortadoğu uzmanı Abdo, örneğin, komşu ülke İran’ın Cenevre'deki Suriye görüşmelerine önce davet edilip daha sonra ABD'nin baskısıyla davetin geri alınmasını bir hata olarak değerlendiriyor.
Geneive Abdo, diplomasinin yeniden bir fırsata sahip olması için zaman gerektiğini de kaydediyor: "Yakın bir gelecekte diplomatik çözüm için büyük bir umut yok. Ancak bu, diplomatik çözüm olmayacağı anlamına gelmiyor, çünkü savaş ancak böyle sona erebilir. Lübnan'daki 15 yılık savaş diplomatik çözümle sona erdi ve daha az şiddet içerse de, Suriye'deki çatışmalarla pek çok benzerlikleri vardı.“
© Deutsche Welle Türkçe
Sabine Muscat