171109 EU Russland Gipfel

Stockholm'de yapılacak zirveye Rusya’yı temsilen Devlet Başkanı Dimitri Medvedev, Avrupa Birliği’ni temsilen ise AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso ile AB dönem Başkanı İsveç’in Başbakanı Fredrik Reinfeldt katılacak. Zirvenin odağında, doğalgaz güvenliğinin sağlanması, ticari ilişkiler ve Aralık ayında Kopenhag’da yapılacak olan Dünya İklim Zirvesi gibi konuların yer alması bekleniyor. Rusya-AB ilişkilerinde belirleyici olan konuları DW’ye değerlendiren uzmanlar, zirveden sürpriz çıkmasını beklemiyor.

Rusya'nın inadı kırıldı

Rusya ile AB ilişkileri son zamanlarda düzelmeye başladı. Rusya Devlet Başkanı Medvedev, daha bir kaç ay öncesinde Stockholm'deki zirveye katılmayacağını açıklamış ve buna da İsveç'in, Rusya'nın doğalgazını Almanya'ya taşıyacak Baltık Denizi'ndeki Kuzey Akım projesine gösterdiği tepkiyi gerekçe göstermişti. Geçen sene İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt'in, Rusya'nın Güney Kafkasya savaşındaki tutumunu, Hitler'in İkinci dünya Savaşı'ndaki tutumuna benzetmesi de iki ülke arasında soğuk rüzgarlar esmesine neden olmuştu. Ancak İsveç'in Kuzey Akım projesine 'evet' demesi Rusya'nın inadını kırdı ve taraflar yarıyıl zirvesinde bir araya gelmeye karar verdi.

Zirvenin en önemli gündem maddesi iklim

Rus uzmanların, Stockholm’deki Rusya-AB zirvesinden beklentileri büyük değil. Petersburg Politika Vakfı’nın Başkanı Michail Winogradow, zirvenin sıra dışı gelişmelere sahne olmasını beklemediklerini belirtiyor. Görüşmelerde hangi konuların ağırlık kazanacağına ilişkin görüşler ise farklılık gösteriyor. Rusya’nın AB nezdindeki Büyükelçisi Vladimir Çizov, iklimin zirvede gündemin ilk sırasında yer alacağını belirtiyor: “Ruslar için, küresel sorunlardan oluşan bir paket ilk sırada yer alıyor. Küresel mali ve ekonomik krizin yanı sıra bu zirvede, iklim değişikliği mücadele de öncelikli konular arasında yer alacak. Bu, zirveyi diğer zirvelerden ayırıyor. Küresel konuların yanı sıra, enerji konusu da öne çıkacaktır.”

"İkili ilişkiler önem kazanır"

Uzman Michail Winogradow ise zirvede daha farklı bir öncelik sıralaması yapılması çağrısında bulunuyor. Uzman, zirvede AB-Rusya arasındaki ilişkilere önem verilmesini tavsiye ediyor: “Bence en önemli konu Rusya ile Avrupa Birliği arasında ortaklık anlaşması imzalanması. Aralık ayında Kopenhag’da yapılacak Dünya İklim Zirvesi dolayısıyla ikinci önemli konu da iklim. Enerji konusu ise iki açıdan ilginç: Öncelikle, Kiev ile Moskova arasında çıkabilecek bir anlaşmazlık ihtimaline karşı erken uyarı sistemi hazırlanması ve enerji ikmalinde devamlılığın sağlanması. İkincisi ise Rusya'nın enerji projeleri. Moskova’nın ‘Kuzey Akım’ ve ‘Güney Akım' gaz boru hattı projelerinde ilerleme kaydettiğini görüyoruz.”

Enerji tartışması

Rusya’nın Avrupa Birliği nezdindeki Büyükelçisi Vladimir Çizov, Rusya ile AB’nin, Ukrayna ile doğalgaz sevkiyatı konusunda yaşanan sıkıntılar nedeniyle yakınlaşacakları görüşünde: “ Enerji konusu maalesef Ukrayna'daki seçim kampanyasına malzeme yapıldı. Bu nedenle Avrupa Birliği’ni güvenlik önlemleri almaya çağırıyoruz. Doğalgazın Ukrayna üzerinden sorunsuz biçimde taşınabilmesi için mali güvenliğin de sağlanması gerekiyor.”

Petersburg Politika Vakfı’ndan Winogradow, Ukrayna’nın rolü konusundaki tartışmaların, gerçek sorunları perdelediğini belirtiyor: “ Bence, istikrarlı enerji sevkiyatının sırrı Moskova ile Kiev arasındaki ilişkilerde gizli. Duygular siyasete karıştırılmazsa, ilişkiler istikrar kazanır.”

© Deutsche Welle Türkçe

Jegor Winogradow / Çeviri: Başak Özay

Editör: Ahmet Günaltay