Srebrenitsa sanıkları yargı önünde

Bundan neredeyse am 11 yıl önce Bosnalı Sırp birlikler, Müslümanların yaşadığı Srebrenitsa’yı işgal etti. Ardından yaşananlar tarihin en kanlı sayfalarından birini oluşturuyor: Müslüman erkekler, ailelerinden koparılarak, işkence gördü ve ardından da vurularak öldürüldü.Yaklaşık 8000 insan katledildi, çoğu toplu mezarlara atıldı.

Srebrenitsa’da yaşananların soykırım olduğuna hükmeden Lahey’deki BM Savaş Suçları Mahkemesi’nde şu ana kadar ancak 19 zanlıdan sadece 6’sı hüküm giydi ve bu isimlerin hiçbiri soykırımın baş aktörlerinden değil.

Bosnalı Sırpların eski lideri Radovan Karaciç ve ordunun eski komutanı Ratko Mladiç hala firarda. Yugoslavya’nın eski devlet başkanı Slobodan Miloşeviç ise bundan dört ay önce tutuklu bulunduğu Lahey’deki cezaevinde öldü.

Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Başsavcısı Carla del Ponte’nin de zamanı giderek daralıyor: Eski Yugoslavya’da işlenen suçlara ilişkin tüm davaların 2008 yılına kadar tamamlanmış olması gerekiyor. O yüzden geri kalan tüm zanlıların bir an önce mahkeme önüne çıkarılması da büyük önem taşıyor.

Sanıklar

Lahey’de bugün mahkeme önüne çıkartılan zanlıların beşi, sadece savaş suçu ve insanlık suçu işlemekten değil, aynı zamanda soykırımdan da sorumlu tutuluyor. Bosna Sırp ordusunda ve polis gücünde görev yapmış olan ve şimdi yargı karşısına çıkarılan zanlılar, 35 yıl hapse mahkum edilen eski General Radislav Krstiç’in emirlerini yerine getirmekle suçlanıyor.

Savcı, sanıklardan eski askeri güvenlik şefi Ljubisa Beara’nın Srebrenitsa ve çevresindeki etnik temizliği organize etmekle görevlendirildiğini iddia ediyor. Savcılık iddianamesinde, Beara’nın Boşnak Müslümanların toplanması ve toplu şekilde de katledilmesi konusunda yetkili olduğu belirtiliyor.

Beara’nın yardımcıları da mahkeme önünde. Bunlardan biri de Sırp polis birliklerinin şefi Ljubomir Borovcanin. Borovcanin, 13 Temmuz 1995’te yaklaşık 1000 Müslümanın Kravitsa’da bir alışveriş merkezine tıkılıp, ardından da makinalı tüfeklerle, el bombalarıyla katledilişine katılmakla suçlanıyor.

Bu davanın önemi

Savcılığın yaklaşık 60 sayfalık iddianamesi, tam anlamıyla bir dehşet belgesi. Bu dava, belki de Başsavcı Carla del Ponte’nin, Srebrenitsa kurbanları için daha fazla adalet sağlayabileceği son fırsat. Del Ponte’nin kamuoyunun yeniden canlanan ilgisine gerçekten ihtiyacı var, çünkü Slobodan Miloşeviç’in ölümünden sonra mahkeme binası epey bir sessizliğe büründü ve artık binaya duruşmalardan haber geçen gazetecilerden çok ziyaretçi grupları gelir gider oldu.