Solda "oy bölmeyen" ittifak arayışı

Ankara'da sıklıkla sorulmaya başlayan Cumhur ile Millet ittifaklarına alternatif bir ittifakın kurulup kurulmayacağı sorusuna yanıt TBMM'de 4 sandalyesi olan Türkiye İşçi Partisi'nden (TİP) geldi. Son dönemde HDP ve Sol Parti başta olmak üzere tüm sol siyasi partiler ve demokratik kitle örgütleriyle görüşmeler yapan TİP, Millet İttifakı'nın oylarını bölmeden alternatif bir "sol ittifak" oluşturmaya çalışıyor.

Keskin muhalefet yapmadığı gerekçesiyle CHP'den ayrılarak TİP'e geçen Sera Kadıgil, TİP'in neden sol ittifak için harekete geçtiğini ve muhalefetteki "oylar bölünecek" tedirliğini gidermek için nasıl bir yaklaşım ortaya koyduklarını DW Türkçe'ye anlattı.

İttifakın bileşenleri belli değil

Türkiye'de bir üçüncü ve sol bir ittifakın elzem olduğunu düşündüklerini söyleyen Parti Sözcüsü Kadigil, "Bunun sadece Türkiye'nin sol, sosyalist kesimleri için değil geri kalan geniş tüm muhalefet kesimleri için de gerekli olduğunu düşünüyoruz. Mevcut saray rejiminden kurtulmanın bir yolu da sol ittifakı büyütmekten geçiyor" diye konuştu. Kadıgil, ittifakın hangi partileri kapsayacağının tam olarak ortaya çıkmadığını, ancak HDP'nin 27 Eylül'de kamuoyuyla paylaştığı tutum belgesininise kendileri için çok önemli olduğunu söyledi.

HDP, açıkladığı belgede 2023'te yapılması planlanan parlamento seçimlerine ittifaklardan bağımsız gireceğini duyurmuş, cumhurbaşkanlığı seçiminde de Millet İttifakı'nın çıkaracağı ortak aday için "ilkelerde uzlaşı" çağrısı yapmıştı.

HDP'nin tutum belgesinde ortaya koyduğu gibi Türkiye'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yönetimindeki iktidardan kurtulmak isteyen geniş bir kesimin olduğunu söyleyen Kadıgil'in sol ittifakla öncelikli amaçlarını "Saray rejiminden kurtulmak isteyen Gelecek Partisi de var, EMEP de var, TİP de var. Biz bambaşka siyasi oluşumlarız, bambaşka siyasi fikirlerimiz var ama kavga edecek arenamızı yitirdik. Sağlıklı bir tartışma ortamını yeniden kurmak istiyoruz" sözleriyle açıkladı.

"Erdoğan yönetiminin gitmesini 'kurtuluş', sonrasını da 'kuruluş' olarak tanımladıklarını" ifade eden Kadıgil, sol ittifakta bir çatı parti olmayacağını dile getirdi. Kadıgil, "20 yıldır maruz kaldığımız bunca kötülüğü restore etmek için kuruluş aşamasına ihtiyacımız var. İşte tam da burada zaten bu ülkenin soluna, sosyalistlerine şiddetle ihtiyaç görüyoruz. Kapımızdaki model TİP adına konuşuyorum. İşte bir çatı parti olsun da hepimiz de onun kontenjanlarından girelim gibi bir şey değil. Biz, seçime girme yeterliğine sahip bir partiyiz. Ve ilkeler çerçevesinde ortak hareket edebileceğimiz partilerle bir ittifak halinde seçime girme muradımız var açıkçası" diye konuştu.

"Asla oy bölmeyeceğiz"

Peki böyle bir ittifak, CHP ve İYİ Parti'nin öncülüğünde kurulmuş olan Millet İttifakı'nı nasıl etkiler, oylar bölünür mü?

Seçmende böyle bir tedirginliğin olduğunu belirten Kadıgil, ancak "Asla oyları bölmeyeceğiz. Asla Erdoğan'ın iktidarda kalmasına dönük bir tavır içinde olmayacağız" yanıtını verdi.

Bu noktada sol ittifak için tıpkı HDP'nin daha önce öngördüğü gibi parlamento seçimlerinde ittifaklardan ayrı hareket etmek, cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ise muhalefetin belirleyeceği ortak adayı desteklemek prensibini uygulamak öngörülüyor. Oyları sadece parlamentoda böleceklerine vurgu yapan Kadıgil, "Yani biz şu anda 4 milletvekiliysek umut ediyorum ki seçimlerden sonra 24 milletvekili olarak parlamentoda olacağız. Burada da oy böleceğimiz kanaatinde olan arkadaşlar bence şimdiye kadarki faaliyetlerimize bakabilir" şeklinde konuştu.

Kadıgil, bu ittifakın Millet İttifakı'yla, dahası CHP'yle ayrıştığı noktayı ise "CHP'nin kurduğu ittifak bence kıymetli, ama yapısı itibariyle baktığınızda en solunda CHP'nin durduğu ve kendi sağıyla oluşturduğu bir ittifak aslında. Ama bir de CHP'nin daha solunda kalan toplum kesimleri var. Biz öncelikle bunlarla birarada olmak istiyoru" diye anlattı.

Sol ittifak, özellikle siyasetten dışlanmış kesimleri içine alma hedefini taşıyor. Bu kesimlerin başında kadın, çevre, LGBTİ+ bireylerin hakları için çalışanların yanı sıra işsizler ve emekçiler geliyor. HDP'li yetkililer ise tüm siyasi partiler ile demokratik kitle örgütlerinin demokratik bir zeminde buluşması için her kesimle buluştuklarını söylüyor. Siyasi partilerle birinci tur görüşmeleri yapan HDP, görüşmeleri bir tur daha sürdürecek. Ancak bu görüşmelerin "sol ittifak" için olduğu şeklindeki yorumları henüz erken bulan HDP yönetimi, asıl amaçlarının toplumsal muhalefeti güçlü tutmak olduğuna vurgu yapmakla yetiniyor.

"Oylar hissedilir derecede etkilenmez"

Kadıgil'in sol ittifakın Millet İttifakı'nın oylarını bölmeyeceği yönündeki sözlerini kamuoyu araştırmacısı ve siyasal iletişim uzmanı İbrahim Uslu da "mantıklı" buluyor. HDP'nin önceki seçimlere bağımsız girdiğini ve Türk solu tarafından büyük destek gördüğünü hatırlatan İbrahim Uslu, Millet İttifakı'nın mevcut durumda zaten HDP başta olmak üzere diğer sol partilerden oy almadığını söyledi.

Uslu, paralel şekilde HDP ve diğer sol cepheye oy veren seçmenin de zaten Millet İttifakı'na oy vermeyeceğini öngörüyor. Uslu, "HDP, 2023 seçimlerine bağımsız gireceğini açıkladı. Bu noktada kendi seçmeninden oy alacak. Ama elbette ki bir bütün olarak sol taban cumhurbaşkanlığı seçiminde kritik rol oynayacak. Öyle anlaşılıyor ki; o taban Millet İttifakı'nın çıkaracağı adayı merakla bekliyor. Cumhurbaşkanlığı seçiminde değişecek dinamikleri bir kenara koyduğumuzda solun bir ittifak halinde parlamento seçimlerine girmesi Millet İttifakı'nın oylarında hissedilir bir değişiklik yaratmaz" diye konuştu.

Sol ittifakın fiilen var olduğunu, kurulması durumunda ise resmiyete dönüşeceğini belirten Uslu, "Defacto ittifak resmi bir hale gelecek. Türk solu tüzel kişiliğini, varlığını ortaya koymanın yanı sıra daha geniş seçmen kesimine ulaşma imkanını da kendisine yaratmış olacak" yorumunu yaptı. 

2018 seçimlerine HDP listesinden giren Türkiye İşçi Partisi'nden (TİP) iki isim Erkan Baş ve Barış Atay, milletvekili seçildikten üç ay sonra HDP'den ayrılıp TİP'e geçince yaklaşık 50 yıllık bir aradan sonra TİP'in yeniden TBMM'de temsil edilmesini de sağlamışlardı. Sonrasında HDP'den ayrılan Ahmet Şık ile CHP'den ayrılan Sera Kadıgil de TİP'e katılınca TİP'in meclisteki sandalye sayısı dörde yükseldi.

Hilal Köylü / Ankara

© Deutsche Welle Türkçe