Sinvar'ın ölümünün ardından Gazze'yi ne bekliyor?
18 Ekim 2024
Hamas lideri Yahya Sinvar'ın ölümü Gazze savaşında bir dönüm noktası olarak görülüyor. İkinci yıla giren savaşta üst düzey kadrosunun önemli kısmını kaybeden örgüt ikinci kez lidersiz kaldı.
Uzmanlara göre, İsrail'in Hamas'la savaşında kuvvetli bir sembolik zafer olarak da görülen bu gelişme bir ateşkesin kapısını aralayabilir.
Londra merkezli düşünce kuruluşu Chatham House'dan Nomi Bar-Yaacov, Sinvar'ın ölümüyle Gazze'de bir anlaşmaya varmanın daha kolay olacağı görüşünde.
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu artık İsraillilere savaşta hedeflerden birine ulaşılabildiğini söyleyebilir. Böylece olası ateşkes anlaşması ve rehinelerin serbest kalması karşılığında savaşı bitirme konusunda daha fazla hareket alanı bulabilir.
İsrail'in eski Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Giora Eiland da "Lübnan dâhil savaşı tamamen bitirme imkanı tümüyle bizim elimizde" diyor. İsrailli Channel 12 televizyonuna verdiği mülakatta Eiland, İsrail'in Sinvar'ın ölümünü "mutlaka her iki cephede de savaşı bitirmek için kullanması" gerektiğini söyledi.
Hamas'ın eski Gazze sorumlusu olan Sinvar İsrail'e göre 7 Ekim saldırısını planlayan isimdi. Sinvar, Hamas'ın önceki lideri İsmail Haniye'nin Temmuz'da İran'ın başkenti Tahran'da öldürülmesinin ardından örgütün başına geçmişti.
Rehine yakınları da Netanyahu'ya analistlerinkine benzer mesajlar gönderdi.
Aileleri temsilen açıklama yapan bir grup Sinvar'ın ölümünden duydukları memnuniyeti dile getirdi, ancak hükümetten bir anlaşma için müzakerelere ağırlık vermesini istedi.
Oğlu Hamas'ın elinde olan Einav Zangauker adlı rehine babası, "Netanyahu, rehineleri toprağa gömme. Şimdi müzakerecilere git ve yeni bir girişim başlat" diye seslendi.
Koalisyon ortakları anlaşmaya karşı
Öte yandan Netanyahu'nun savaşı bitirmek istediğine kuşkuyla yaklaşılıyor.
İsrail ordusunun son haftalarda Gazze'nin kuzeyinde operasyonlarını yoğunlaştırdığına dikkat çeken Washington merkezli düşünce kuruluşu Ortadoğu Enstitüsü (Middle East Institute) kıdemli üyesi Khaled Elgindy, Netanyahu'nun savaşı bitirmek istediğine dair çok az işaret verdiğini söylüyor.
Sinvar'ın ölümünün ardından yaptığı ilk açıklamada Netanyahu, "Savaş henüz bitmedi" diye konuştu.
Netanyahu, eğer bir ateşkes anlaşması ile savaşa son verilirse hükümetten çekilme tehdidinde bulunan aşırı sağcı iki partinin desteğiyle iktidarını sürdürüyor.
Gazze Şeridi'nin İsrailli yerleşimcilere açılmasını isteyen koalisyonun aşırı sağcı ortakları Sinvar'ın ölümünün ardından ateşkes karşıtı tutumlarını tekrarladı.
Yolsuzluk iddiaları nedeniyle yargılanan ve savaştan önce siyasi açıdan zor günler geçiren Netanyahu, geçen bir yılda cephede elde edilen her başarıda kendisine olan desteğin arttığını gördü.
Sinvar'ın yerini kim alacak?
Uzun süre Hamas'ın Gazze'deki silahlı kanadını yöneten Sinvar diğer üst düzey Hamas yetkililerinden daha sert tutumuyla biliniyordu. İsrail'le bir sonuç alınamayan müzakerelerde Hamas adına son sözü söyleme yetkisi ondaydı. Sinvar, İsrail askerinin bölgeden tamamen çekilmesi ve hapisteki Filistinli tutukluların serbest bırakılması ısrarını sürdürüyordu.
Sinvar'ın ölümünü "büyük bir darbe" olarak niteleyen Elgindy yine de "Hiç kimse vazgeçilmez değildir" diyerek bu kaybın örgütün devamlılığı açısından hayati olmayacağını savunuyor.
Son bir yılda lider kadrosunun önemli kısmını kaybeden Hamas'ın yeni bir numarasının Halil el Hayye veya Halid Meşal gibi Gazze dışından isimler olabileceği belirtiliyor.
Katar'da yaşayan El Hayye ve Meşal'in, savaşın başından beri müzakerelere arabuluculuk yapan bu ülkeden gelecek baskılara daha açık olduğu, bunun görüşmeleri hızlandırabileceği değerlendiriliyor.
AP / MUK,CÖ