SAVAŞLARIN YOK ETTİĞİ KÜLTÜREL MİRAS

UNESCO, 190 ülkenin belirlenen sit alanlarını korumayı taahhüt ettikleri bir anlaşma imzaladığı 1972'den bu yana, dünya çapında kültürel açıdan önemli yerleri ve anıtları tespit ediyor. Bunlardan biri de Almanya’nın Dresden kentindeki Frauenkirche adlı katedral. UNESCO’nun listesindeki tahrip edilmiş yerlerden bazıları yeniden inşa edildi.

Savaşın tahrip ettiği Dünya Mirası olan bir başka yer, Suriye’nin Ortaçağ sembolü Halep Ulu Camii'nin minaresi. Yüzyıllar boyunca, sayısız çatışma ve depremlere dayandı ama sonunda Halep'in tarihi şehrinin büyük bölümüyle birlikte, 2013 yılı nisan ayında iç savaş sırasında tahrip edildi. Yeniden inşaa ihtimali görünürde henüz yok.

Afganistan'ın kalbindeki Bamyan Vadisi'nde bulunan Bamyan Buda heykelleri, dünyada kendi türünün en büyüğüydü. Heykellerin en uzunu 35 metreydi ve yaklaşık bin yılı aşkın bir süre önce yarın içine yontulmuştu. 2001 yılında Taliban tarafından tahrip edilen bu eski Dünya Mirası’nın yeniden inşa edilip edilmeyeceği belirsizliğini koruyor.

Timbuktu kenti, Batı Afrika'daki Sahra Çölü'nün kenarında Mali'de yer alıyor. Geçmişte ticaret ve İslam inancına dayalı düşünsel ve ruhsal bir kentti. Üç büyük camisi Timbuktu’nun altın çağını hatırlatıyor. Fakat 2012’de kentin büyük bir kısmı radikal İslamcılar tarafından tahrip edildi. Bugün, bu anıtlar çölleşme tehlikesi altında.

Bosna-Hersek'teki Mostar Köprüsü, bir kültürel eserden daha fazlasını ifade ediyor. Yüzyıllar boyunca Batı ve Doğu, Hıristiyanlık ve İslam dünyası, Katolik Hırvatlar ve Ortodoks Sırplar arasında sembolik bir bağ kurdu. Köprü, 1993 yılının kasım ayında Bosna Savaşı sırasında tahrip edildi. Ancak sonradan yeniden inşa edildi ve 2005 yılında Dünya Mirası Listesi'ne eklendi.

Mostar sakinleri için, köprü günlük hayatlarının bir parçasıydı. 1566 orijinal taş, uluslararası ekipler tarafından tek tek kopyalanarak yeniden inşa edildi. UNESCO ilk defa başlangıçtaki kültürel yerlerin korunması amacının ötesine geçti ve projeyi maddi olarak destekledi.

Notre-Dame de Reims, Fransa'nın en önemli katedrallerinden biri. Bütün Fransız kralları burada taç giydi. Birinci Dünya Savaşı sırasında, ulusal önemi nedeniyle Alman birliklerinin hedefi olmuş ve büyük ölçüde tahrip edilmişti. Binanın askeri bir önemi olmamasına rağmen yıkımı Fransız askerlerini moralman zayıflattı. Yeniden inşası 1919'da başladı. Bugün önemli bir turizm merkezi.

Notre-Dame de Reims’ın restorasyonu ilk olarak ABD'li Rockefeller ailesi tarafından finanse edildi. Almanlar ve Fransızlar arasındaki anlamlı bir uzlaşının sembolü olarak 8 Temmuz 1962’de Fransa Cumhurbaşkanı Charles de Gaulle ve Almanya Başbakanı Konrad Adenauer katedralde birlikte dua etti. Katedral 1991 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak kaydedildi.

Dresden'deki “Frauenkirche” Protestanların en görkemli dini yapılarından biri. Katedral, 1945 yılının şubat ayında, İkinici Dünya Savaşı Savaşı sırasında bir hava saldırısında tahrip edildi. Yangın sonucu kilise çöktü. Harabe, Komünist Doğu Almanya’da savaş karşıtı bir anıt olarak görev yaptı. Restorasyon, Almanya'nın birleşmesinden birkaç yıl sonra, 1994 yılından itibaren yeniden inşası başladı.

Dresden'deki “Frauenkirche”’nin imarı tüm dünyadan sponsorlar ve bağışlarca finanse edildi. Yenilenen kilise resmi bir törenle 2005 yılında açıldı. Bir zamanlar savaş karşıtı bir anıtken şimdi bir turizm merkezi ve uzlaşma sembolü haline geldi. ©Deutsche Welle Türkçe