Rusya ile Çekya arasında diplomat krizi
19 Nisan 2021
Çekya'nın casuslukla suçladığı 18 Rus diplomatı sınır dışı etmesinin ardından Rusya da 20 Çek diplomattan ülkeyi terk etmesini istedi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından Pazar akşamı yapılan açıklamada, Çek diplomatlara ülkeyi terk etmeleri için Pazartesi gününe kadar süre verildiği belirtildi.
Açıklamada, Çek Büyükelçi Vitezslav Pivonka'nın Pazar günü Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldığı belirtilerek, Rus diplomatların sınır dışı edilmesi "düşmanca eylem" olarak nitelendirildi. Çek Büyükelçi'nin bakanlığa çağrılması öncesinde yapılan açıklamada da, iki ülke arasındaki ilişkilerin "temelinin yıkılmasına" yol açan bu "provokasyonun sorumlulularına" yönelik misillemede bulunulacağı belirtildi.
Rusya, Çekya'nın Rus diplomatları sınır dışı etmesinde ABD'nin etkisinin bulunduğunu da iddia etti. Rus Dışişleri Bakanlığı'nın açıklamasında "Rusya'ya yaptırım uygulayan ABD'yi memnun etme isteği" ile Prag'ın bu tutumu izlediği ifade edildi.
Mühimmat deposunda patlama
Prag, 2014 yılında ülkenin güneydoğusunda bulunan Vrebetice köyü yakınlarında bir mühimmat deposunda meydana gelen patlamadan Moskova'yı sorumlu tutuyor. Patlama sonucu askeri tesisleri kullanan özel bir şirkette görevli iki kişi yaşamını yitirmişti.
Çekya Başbakanı Andrej Babis Cumartesi günü yaptığı açıklamada, yaklaşık yedi yıl önce meydana gelen patlamadan Rusya'yı sorumlu tutarak, Rusya'nın Prag Büyükelçiliği'nde çalışan 18 diplomatın istihbarat görevlisi olduğunu tespit ettiklerini söyledi.
Babis, Rus askeri istihbarat servisi GRU'nun Vrbetice yakınlarındaki mühimmat deposusundaki patlama ile bağlantılı olduğuna dair "belirgin kanıtların" bulunduğunu belirtti.
Çek medyası, söz konusu depoya saldırının o dönemde yurt dışına planlanan mühimmat sevkiyatı ile bağlantılı olduğunu iddia etti. Haftalık Respekt dergisi, mühimmatın Bulgar bir aracı ile Rusya yanlısı ayrılıkçı milislere karşı mücadele eden Ukrayna'ya gönderilmesinin planlandığını öne sürdü. Seznamzpravy.cz haber portalı ise sevkiyatın Suriye'deki direnişçilere yapılmasının planlandığı iddiasında bulundu.
Skripal bağlantısı
Dışişleri Bakanlığı görevini vekaleten yürüten Jan Hamacek ise 2018 yılında çifte ajan Sergey Skripal ve kızının zehirlenmesi olayı ile patlama arasında bağlantı bulunduğuna işaret etti. İngiltere, eski ajan Skripal'in sinir gazı Noviçok ile zehirlendiğini iddia etmiş ve bundan Rusya'yı sorumlu tutarken, Moskova bu iddiaları reddetmişti.
Çekya polis yetkilileri tarafından Cumartesi günü yapılan açıklamada patlama ile bağlantılı olarak pasaportlarında isimleri Aleksandr Petrov ve Ruslan Boşirov olarak belirtilen iki Rus vatandaşının arandığını bildirdi. Çekya polisi, Rus askeri istihbaratı GRU görevlisi olan bu kişilerin İngiltere'de Skripal'e yönelik suikast girişiminin şüphelisi olarak arandığını ifade etti.
AFP,rtr/JD,TY
© Deutsche Welle Türkçe