Ukrayna Savaşı'nı sürdüren Vladimir Putin, iki arada bir derede kalmış, sırtını son bir duvara vermiş vaziyette. Ordusu kayda değer bir şekilde ilerleyemiyor, ekonomisi Batı'nın ambargoları altında inliyor ve Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin hakkındaki tutuklama kararı nedeniyle Rus lider, daha önce hiç olmadığı kadar izole olmuş durumda.
Ancak sırtını dayadığı o duvar Çin Seddi olduğu sürece Putin galibiyete de, yeni bir dünya düzenine de inanmaya devam ediyor. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in Moskova ziyareti, Putin'in umutlarını canlandırmış olabilir.
Çin Rusya'nın ekonomisini ayakta tutuyor
Daha fazla sembolizm herhalde mümkün olamazdı. Seyahat, neredeyse günü gününe, Rusya'nın Kırım'ı ilhak ettiği tarihin dokuzuncu yıl dönümünde başladı. Putin ilk kez, öncesinde çatışmalarda tamamen yıkılan, ordusunun işgali altındaki Mariupol'a, en ağır savaş suçlarının işlendiği yere gitti.
Ardından Çin Devlet Başkanı, sanki bu vahşi Ukrayna Savaşı yokmuş gibi, üç günlük resmi ziyaret için Rusya'ya gitti. Şi ile Putin dostluğunu, iki ülkenin "omuz omuza" sıkı bir ortaklık içinde olduğunu anlatan gazete haberleri eşliğinde.
Buluşmanın görünen sonucu, iki ülke arasında daha fazla ticaret yapılmasına yönelik anlaşma oldu. Bu anlaşma kuşkusuz, Ukrayna Savaşı nedeniyle güç kaybeden Rusya'yı, Çin'e biraz daha bağımlı kılacak. Ancak diğer yandan dolaylı olarak, Ukrayna Savaşı'nı sürdürmesine katkı sağlayacak. Çin, giderek artan oranda Rus hammadeleri satın alıp, Rusya'ya yine artan oranda mal satıyor. Çin şirketleri, Rusya'da savaştan önce Batı firmalarının hümettiği pazarları ele geçiriyor.
Putin Şi'yi yaklaşan çatışmadan haberdar etti mi?
Çin'in Ukrayna ile ilgili diplomatik girişimi konusunda, Putin ile Şi arasında ne konuşulduğu ise pek bilinmiyor. Putin'in, "Barışçıl bir çözümün temeli" olarak nitelendirdiği, 12 maddelik plan konusunda Pekin'in pek de ciddi olmadığına yönelik kuşkular var. Aksi takdirde Şi Cinping, Rusya'yı ziyaret etmek için, bu ülke ordularının Ukrayna'ya saldırmasından sonra bir yıldan fazla süre geçmesini beklemez ve görüşmelerinde asıl konuya, yani Rus birliklerinin Ukrayna'dan çekilmesine değinirdi. Savaşın şu an durması Putin açısından bir zafer anlamına gelir. Şi'nin ise arabuluculuk rolünü ne kadar ciddiye aldığı ise, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile yapacağı görüşmeden sonra anlaşılacak.
Çin Devlet Başkanı'nın Rusya ziyareti, kapalı kapılar ardında neler konuşulduğunun sonradan anlaşıldığı türden bir gezi oldu. Muhtemelen Putin, belki 2022'nin Şubat ayından önce de olduğu gibi, Şi'yi, Ukrayna'da atacağı bir sonraki adımlarla ilgili bilgilendirmiş olabilir. Rusya önümüzdeki haftalarda, Ukrayna halkı için korkunç sonuçlar doğuracak bir şekilde, cephedeki saldırılarını arttırabilir. Bunun gerçekleşmesi halinde, Moskova, Pekin'in desteğini yanında hissetmek isteyecektir. Söz konusu destek dış dünyaya gösterilmeyecek olsa da.
Çin Rusya'nın yenilgisini önlemek isteyebilir
Batı, giderek güçlenen Moskova-Pekin ittifakını şaşkın bir biçimde ve ne yapacağını bilmeden izliyor. Ekonomik çıkarları ve diplomatik arabuluculuk konusunda umudu olduğu için de sert eleştirilerde bulunmuyor. Belki de, Putin'in savaşı kaybedeceği net bir şekilde anlaşıldığında, Çin'in Rusya ile arasına mesafe koyacağı düşünülüyor. Olabilir; Putin'in sırtını dayadığı Çin Seddi bir ihtimal ufalanmaya başlayabilir.
Başka bir senaryo ise daha gerçekçi görünüyor. Çin, Rusya'nın mağlubiyetini, gerek diplomasi ile gerekse açık bir şekilde silah sevkiyatıyla engellemeye çalışacaktır. Batı dünyasının buna hazırlıklı olması gerekiyor.
Kısa bir süre önce Berlin'den ve diğer Batı başkentlerinden şöyle bir ses yükseliyordu: "Rusya'yı Çin'in kollarına bırakamayız". Bu naiflikti. Söylenen şey çoktan gerçekleşti. Moskova ile Pekin birbirlerine sarıldılar ve bu Batı'nın engellemesinin pek mümkün görünmediği kucaklaşma giderek güçleniyor. Şi Cinping'in Moskova ziyareti, bunu sadece görünür kıldı.