Putin ABD'ye rest çekti

Füze kalkanı planının kilit ülkelerinden Çek Cumhuriyeti’ne bugün yaptığı ziyaret öncesinde, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George Bush’un Avrupa turu, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in sert uyarılarının gölgesinde başladı. Washington yönetimi tarafından Çek Cumhuriyeti ve Polonya’da kurulmak istenen füze kalkanı projesine bugüne kadarki en sert tepkisini gösteren Putin, bunun gerçekleşmesi durumunda Rusya’nın “Soğuk Savaş yıllarındaki tutumuna geri döneceğini, Avrupa’da kendileri için tehdit oluşturan füze merkezlerini vurabileceklerini” söyledi.

Bush’un bugün Çek Cumhuriyeti’ne gerçekleştirdiği ziyaretinin hemen öncesinde Moskova’dan gelen bu sert açıklama, Avrupa’da soğuk duş etkisi yarattı. Putin, Amerikalıların Doğu Avrupa’da kurmayı planladıkları füze kalkanının asıl amacının İran tehlikesi olduğu görüşünü alaya aldı.

Rus lider Putin, bu planların kendileri için çok ciddi bir tehdit olduğunu savundu: ”Bir füze savunma sisteminin inşa edilmesi öyle basit bir mesele değil. Bu sistem devreye sokulduktan sonra otomatik olarak ABD’nin Avrupa’daki nükleer potansiyelinin bir parçası haline gelecek. Dünya güvenliğine ilişkin stratejik dengeler de böylece bozulmuş olacak. Oysa İran’ın elinde bu sistemin kalkan olarak kullanılmasını gerektirecek ölçüde füzeler bulunmuyor. Tahran, 5 bin ile 8 bin kilometre menzilli füzelere kesinlikle sahip değil. Yani inşa edilecek füze savunma sistemi, aslında varolmayan bir tehlikeyi hedef alıyor. Bu size de biraz komik gelmiyor mu? Konu bu kadar ciddi olmasa, o zaman bunu gerçekten de komik olarak nitelendirebilirdik.”

İlk kez bu kadar sert konuştu

Rusya uzun süredir füze kalkanı projesine karşı çıkıyordu. Ancak Putin, ABD Başkanı Bush’un Çek Cumhuriyeti ve Polonya ziyaretleri öncesinde, ilk kez bu kadar sert konuştu ve güç kullanma tehdidinde bulundu: “Vereceğimiz karşılık asimetrik olacak. Dün yeni balistik stratejimiz çerçevesinde yeni bir kıtalararası füze denemesi yaptık. Bu alandaki imkanlarımızın ne olduğunu tespit etmek amacıyla çalışmalarımıza devam edeceğiz. Dünya çapındaki yeni silahlanma yarışını bizim başlatmadığımızın altını çizmek istiyorum. Yine Avrupa’da kitle imha silahlarının yayılmasının önlenmesine dair anlaşmayı imzalayıp yürürlüğe koyduğumuzu da hatırlatmak istiyorum. Biz bu anlaşmaya harfiyet riayet ettik. Peki partnerlerimiz ne yapıyor? Onlar, Doğu Avrupa’da yeni silahlar konuşlandırıyor.”

ABD Başkanı Bush ise Putin’in sert uyarılarına karşılık bugün yaptığı ilk değerlendirmede, “Soğuk Savaş geride kaldı. Artık 21. yüzyıldayız” dedi. ABD Başkanı Bush’un ulusal güvenlik danışmanı Steven Hadley de, füze kalkanı planlarının Rusya’yı hedef almadığı görüşlerini tekrarladı. Gazetecilere değerlendirmelerde bulunan Hadley, füze kalkanı konusunda Moskova’ya işbirliği önerisinde bulunduklarını, ancak bunlara olumlu yanıt alamadıklarını kaydetti. Bush’un güvenlik danışmanı, füze kalkanı konusunda son aylarda keskinleşen söylemlerin kimseye yarar sağlamayacağını, konuyu daha sakin bir şekilde ele almakta yarar olduğunu da vurguladı.

ABD Başkanı Bush ve Rusya Devlet Başkanı Putin’in, Çarşamba günü Almanya’da gerçekleşecek G-8 Zirvesi sırasında ikili bir görüşme gerçekleştirmeleri ve burada füze kalkanı anlaşmazlığını da ele almaları bekleniyor. Amerikalı diplomatik kaynaklar, Başkan Bush’un bugün Çek Cumhuriyeti’ne gerçekleştirmekte olduğu ziyarette Prag yönetiminin füze kalkanı için desteğini isterken, Washington’un yakın müttefiki olarak gördüğü bu ülkeyle ilişkilerini daha da güçlendirme sözü vereceğini kaydetti.

Prag'da protestolar

Amerikan planları, füze kalkanı projesi çerçevesinde Çek Cumhuriyeti’nin başkenti Prag’a bir saat uzaklıkta bir radar istasyonunun kurulmasını öngörüyor. Çek hükümeti, ABD’nin talebinin karşılanmasına destek verirken, kamuoyu anketleri halkın yüzde 61’inin bu planlara karşı çıktığını gösteriyor. Bush’un ziyareti sırasında Prag’da gerçekleştirilen sokak gösterilerinde de, füze kalkanı projesi protesto edildi.