Portekiz de AB'ye sığındı

Portekiz, Yunanistan ve İrlanda’dan sonra Avrupa Birliği’nden malî yardım talep eden üçüncü ülke oldu. Piyasalarda bir süredir aşırı borçlanmadan dolayı bütçe disiplinini sağlayamayan Portekiz’in Avrupa Birliği Mali İstikrar Fonu’na başvuracağı konuşuluyordu. Beklenen açıklama Başbakan Jose Socrates'ten geldi. Yardımın “kaçınılmaz” olduğunu vurgulayan Socrates, “Hükümet, malî yardım arayışını Avrupa Birliği Komisyonu’na iletme kararı almıştır. Ülkedeki mevcut siyasi durum göz önünde bulundurularak ve geçici hükümete tanınan anayasal yetkiler doğrultusunda bu kararı aldık. Diğer partilerle birlikte gereken adımları atabilmek için Cumhurbaşkanı’nı da konu hakkında bilgilendirdim" dedi.

Tasarruf programı reddedilmişti

Socrates, başbakanlığını yürüttüğü azınlık hükümeti tarafından hazırlanan tasarruf paketinin meclisten onay almaması üzerine istifa etmişti. Ancak geçici hükümet, seçimlerin yapılacağı 5 Haziran’a kadar görevini sürdürecek. Sıkı önlemler öngören tasarruf paketinin yürürlüğe konması, Maastricht Kriterleri’ne uygun olarak bütçe açığının Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla’ya oranını yüzde 3'e çekebilmek için şart olarak görülüyordu. Söz konusu paketin reddedilmesi üzerine uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları Portekiz’in kredi notunu düşürmüş, ülkenin piyasalardan borçlanma maliyeti yükselmişti. Son günlerde uzun vadeli tahvillerin faizi yüzde 8,3'e kadar çıkmıştı.

Başbakan Socrates, yaşananlardan muhalefeti sorumlu tuttu. Başbakan, “Bu istikrar ve büyüme paketinin parlamentoda reddedilmesi ülkemizin finansal durumunu çok kötüleştirdi. Avrupa Birliği kurumları tarafından desteklenen bu programın reddedilmesi ülkemizin finans piyasalarına ve uluslararası kurumlara verebileceği en kötü sinyaldi. Yanlış zamanda, yanlış sinyaldi" dedi.

70-80 milyar euro yardım yapılabilir

Avrupa Birliği Mali İstikrar Fonu’na İrlanda’dan sonra başvuran ilk ülke olan Portekiz'e 70 ila 80 milyar euroluk yardım yapılacağı tahmin ediliyor. Yunanistan'a ise IMF ile ortaklaşa hazırlanan ayrı bir fonla yardım edilmişti. Finansal çıkmazda olan Euro Bölgesi ülkelerine söz konusu fondan 250 milyar euroya kadar yardım yapılabiliyor. Ancak yardım karşılığında ülkeden sıkı bir tasarruf programı uygulamaya koyması isteniyor.

Avrupa Merkez Bankası faizleri yükseltti

Portekiz’in Avrupa Birliği’nin yardımına başvuracak raddede borçlanması, gözleri başta İspanya olmak üzere diğer borçlu ülkelere çevirdi. Avrupa Merkez Bankası'nın da gösterge faiz oranını 0,25 puan artırarak yüzde 1,25'e çekmiş olmasının İspanya gibi ucuz krediye ihtiyaç duyan ülkeleri olumsuz etkileyebileceği belirtiliyor. Almanya'nın en büyük özel bankalarından Commerzbank'ın Baş İktisatçısı Jörg Krämer şöyle konuşuyor: “Avrupa Merkez Bankası'nın faizleri yükseltmiş olması İspanya'da ipotek faizlerinin büyük ölçüde pahalanacağı anlamına geliyor. Bu, tüketicilerin alım gücünü, ücretler yüzde 1 oranında kısılmış gibi etkileyecektir.” İspanya Ekonomi Bakanı ise hızlı bir tempoda gereken reformları uygulamaya koyduklarını belirterek, kendileri için mali yardımı gerektirecek bir riskin söz konusu olmadığını söyledi.

Deutsche Welle Türkçe

Derleyen: Başak Özay (DW, Rtr, dpa, AFP)

Editör: Beklan Kulaksızoğlu