Polonya Başbakanı Tusk'a Şarlman Ödülü

Donald Tusk, 2007 yılında Başbakan olarak ilk dış gezisini nereye yapacağı sorusunu “İlk durağın Brüksel olacağı kesin. Biz AB içindeyiz, dolayısıyla Brüksel ziyaretim, bir dış seyahat mi, bilemiyorum” diye yanıtlamıştı.

53 yaşındaki Polonyalı politikacı yaşamı boyunca Avrupa düşüncesine inancıyla tanındı. Bu yönelimde, Tusk'un doğduğu Gdansk kentinin Avrupalı ve çokuluslu karakteri de rol oynadı. Gdansk kenti tarih boyunca önemli olaylara sahne oldu. İkinci Dünya Savaşı burada başladı, dönemin komünist yönetimi 1970 yılında rejimi protesto eden işçileri burada katletti, Demir Perde'nin çökmesine giden yolu açan Solidarnosc, Dayanışma Hareketi de burada doğdu.

Komünizmle mücadele

O dönem üniversitede tarih öğrenimi gören Tusk, Dayanışma Hareketi'ne katıldı. Askeri yönetimin hareketi bastırdığı dönemde toplumun alt tabakalarıyla tanıştı. Siyasi faaliyetleri nedeniyle işini kaybetti, basit bir işçi olarak çalışmaya başladı.

1989 yılında Berlin Duvarı yıkıldığında Polonyalılar'ın çoğu gibi o da mutlu ve duyguluydu. Tusk o günleri şöyle anlatıyordu: “Biz Polonyalılar sevinçten ağladık. Ama aynı zamanda Polonya'da Dayanışma Hareketi ile başlayan sürecin diğer Avrupa başkentlerinde mutlu sona ulaşması bize büyük mutluluk verdi.”

Polonya'da yeni başlangıç

Berlin Duvarı'nın yıkılması ve Demir Perde'nin açılması, Polonya'da yeni bir siyasi yaşamın da başlangıcı oldu. Tusk, 1989 yılında liberal bir parti kurarak meclise girdi. Hedefi, Polonya'da demokrasi ve serbest piyasa ekonomisinin yerleşmesiydi. 90'lı yıllardaki siyasi fırtınalarla geçen dönemin ardından 2001 yılında liberal-muhafazakar ve Avrupa yanlısı ‘Yurttaşlar Platformu' adı altında bir parti kurdu. Tusk 2005 yılında cumhurbaşkanlığı seçimlerini rakibi Leh Kaçinski karşısında kıl payı farkla kaybetti. Ancak yıldızı iki yıl sonra yeniden parlayacak, erken seçimlerde büyük bir başarıya imza atacak ve başbakan olacaktı.

Tusk, başbakanlığı döneminde, başta Rusya ve Almanya olmak üzere komşularla ilişkilerin iyileştirilmesine de büyük özen gösterdi. 2007 yılında Almanya-Polonya ilişkilerinde yıllar süren durgunluğun ardından yeni bir döneme girildi. Tusk, göreve gelişinin ardından Berlin'e düzenlediği ilk ziyarette Başbakan Merkel ile görüşmesinin ardından şunları söylemişti: “Başbakan Angela Merkel ile şu ortak ödevde mutabıkız: Bizim ödevimiz, Almanya-Polonya ilişkilerini, ben ve Sayın Merkel arasındaki iyi ilişkilere yaraşacak noktaya taşımak, bu yönde şekillendirmektir.”

Tusk döneminde Rusya ile ilişkilerde de düzelme kaydedildi. Rusya Başbakanı Vladimir Putin'in, İkinci Dünya Savaşı'nın başlangıcının 70'inci yıldönümünde Gdansk'a davet edilmesi ve Sovyetler döneminde çok sayıda Polonyalı subayın katledildiği Katyn'deki anıtı birlikte ziyaret etmeleri, Polonya-Rusya ilişkilerinde yeni bir sayfa açtı.

Ödülün gerekçesi

Almanya'nın Aachen kentinde her yıl verilen Uluslararası Şarlman Ödülü'ne bu yıl Polonya Başbakanı Donald Tusk layık görüldü. Ödül Komitesi, Tusk'u "inandırıcı ve inanan bir Avrupalı"; "özgürlük, demokrasi ve insan haklarının büyük savunucusu" olarak değerlendirdi. Ayrıca Tusk'un Polonya'da komünist rejime asla boyun eğmediği ve Avrupa halklar ailesi içinde kökleşmiş, dünyaya açık bir Polonya için mücadelesi vurgulandı.

Bartosz Dudek / DW, Çeviri: Beklan Kulaksızoğlu

Editör: Murat Çelikkafa