Petrolde sona doğru

22 Mayıs 2002 tarihinde İsveç’in Uppsala kentinde bir araya gelen bilim insanları, politikacı ve yayıncılar kısa adı ASPO olan Pik Petrol ve Gaz Çalışmaları Birliği'ni kurdular. Amaçları, yakında petrol ve doğalgazın istenen oranda ve düşük fiyatlarda bulunamayacağı yönünde kamuoyunu uyarmaktı. O dönem petrolün varil fiyatı 20 dolar civarındaydı. Bugünse yani yaklaşık on yıl içinde bir varil petrolün fiyatı 80 dolar kadar artarak 100 doları geçti.

ASPO Başkanı Kjell Aleklett, bunun yaptıkları uyarıların gerçekleştiği yönündeki kanıtlardan sadece biri olduğunu söylüyor: "Çalışmalarımıza başladığımız zaman ekonomistler, tahminlerimiz doğru olsaydı, Deutsche Bank, Dünya Bankası ve diğer kurumların 2020 yılı için varil başına petrol fiyatını 25 dolar olarak öngörmeyeceklerini söylemişti.“

Üretimde azalma

Artık giderek daha fazla uzman, günün birinde küresel petrol üretiminin tepe noktasının aşılacağını savunan “Pik Petrol Teorisi“ne inanıyor. Aleklett, 2005-2010 yılları arasında günde 81,5 milyon varil petrol üretimi yapıldığını hatırlatıyor. Uluslararası Enerji Ajansı, 2035 yılına kadar geleneksel petrol üretiminin günde 50 milyon varilden fazla azalacağını tahmin ediyor. Ve bu kayıp, katran kumu ya da Arktis'ten elde edilen petrolle de giderilemez.

Bilim insanları ve ekonomi dünyası artık petrol arzında tavan noktasına gerçekten ulaşılıp ulaşılmayacağını tartışmıyor. Tam aksine bunun sonuçlarının nasıl kontrol edileceği konusunda kafa yoruyor. Sadece ekonomik sonuçlar ele alınmıyor. Çatışmalar konusunda araştırmalar yapan Michael Klare, "Petrolden kurtulmamız gerekiyor. Sadece ekolojik açıdan değil aynı zamanda siyasî ve askerî sebeplerden dolayı da. Çünkü petrolle ilgili finalin, petrol elde etmek için yapılacak son savaşın çok şiddetli olmasından endişe ediyorum" ifadelerini kullanıyor.

Siyasetçilere tepki

ABD’li araştırmacı Klare, Viyana’da yaptığı bu açıklamada, örnek olarak petrol nedeniyle sadece Hürmüz Boğazı’nda değil aynı zamanda Arktis, Çin Denizi ve Hazar Denizi etrafındaki askerî ihtilafları da gösterdi.

Tükenen petrol rezervleri nedeniyle ortaya çıkabilecek sorun ve tehlikeler de inanılmaz boyutta. Viyana’da bir araya gelen uzmanlar bu konuda hemfikir. Peki, siyaset dünyası da bu sorunun farkında mı?

Aleklett, "Hayır ve farkına varmak da istemediklerini düşünüyorum. Çünkü siyasetçiler sadece bir sonraki seçime kadar düşünüyor. Ancak burada söz konusu olan kararlar, 10-15 yıl sonrasını ilgilendiriyor" şeklinde yanıt veriyor.

Şimdilik, Viyana’daki bilim insanı ve uzmanlar, kendi aralarında çözüm aramaya devam ediyor. Belki siyaset dünyası tarafından da ciddiye alınmaları için bir on yıl daha geçecek.

© Deutsche Welle Türkçe

Jürgen Döschner / Çeviri: Başak Sezen

Editör: Başak Özay