Oyları eriyen Sol Parti çıkış arıyor
19 Ekim 2024
Almanya'da 2021 yılındaki genel seçimlerde yüzde 4,9 oy alan Sol Parti, yüzde 5'lik barajın kıl payı altında kalmasına rağmen, yine de Federal Meclis'te grup kurma hakkını elde etmişti. Sol Parti adayları, seçim yasasında şart koşulan en az üç seçim bölgesini kazanmıştı. Sosyalistler, bu sayede mecliste temsil edilme hakkına kavuşmuştu. Neticede 38 Sol Partili vekil, Alman Federal Meclisi'nde grup kurmuştu.
Ancak bu mutlu tablo fazla uzun sürmedi. Çünkü sosyalistler hızla kan kaybetmeye başladı. Özellikle de partinin Federal Meclis'teki eski Grup Başkanı Sarah Wagenknecht'in kendi adını taşıyan yeni bir parti kurmasıyla Sol Parti'deki çöküş daha da hızlandı.
Sol Parti doğuda ilk kez parlamento dışında kaldı
Haziran 2024'teki Avrupa Parlamentosu seçimlerinin yanı sıra 1 Eylül'de Saksonya ve Thüringen'de yapılan eyalet seçimlerinde ağır kayıplar yaşayan Sol Parti, 22 Eylül'de Brandenburg seçimi sonrasında ise ilk kez Almanya'nın doğusundaki bir eyalette parlamento dışı kaldı.
Sol Parti'nin kökleri eski Almanya Demokratik Cumhuriyeti döneminin iktidar partisi olan Sosyalist Birlik Partisi'ne (SED) dayanıyor. 1990'da Batı ve Doğu Almanya'nın yeniden birleşmesinden sonra sosyalistler, eski Doğu Almanya topraklarında popülaritesini sürdürdü. Başlangıçta Demokratik Sosyalizm Partisi (PDS) adı altında seçimlere katıldı ve en güçlü olduğu dönemde yüzde 30'lara varan oy oranlarına ulaşmayı başararak eyalet hükümetlerinin ortaklığına kadar yükseldi. Haziran 2007'de ise Sol Parti (Linkspartei/Die Linke) adını aldı.
Janine Wissler ve Martin Schirdewan başarısız oldu
Yıllar içinde inişli çıkışlı bir grafik sergileyen parti, son dönemde seçmen desteğini bariz şekilde yitirdi. Brandenburg'daki tarihî yenilginin ardından, siyasi haritadan tamamen silinme tehlikesi her zamankinden da büyük. Saksonya-Anhalt eyaletindeki Halle an der Saale'de bu hafta sonu düzenlenen parti kongresinde, bu tehlikenin nasıl bertaraf edilebileceği tartışılıyor. 2022'de seçilen eş başkanlar Martin Schirdewan ve Janine Wissler yeniden adaylığını koymadı.
Schirdewan ve Wisseler, partideki düşüş eğilimini durdurmayı başaramadı. Bu gelişme özellikle partinin duayen ismi Gregor Gysi için hayli acı verici. Gysi, Sol Parti'nin ve selefi PDS'te uzun yıllar boyunca belirleyici bir role sahipti. Partinin genel başkanlığını ve Federal Meclis'teki parlamento grubunun liderliğini yaptı.
Gregor Gysi: AfD'ye manevra alanı bıraktık
Parti, ilerleyen yıllarda batıdaki eyaletlerde de yer edinmeye odaklandıysa da bu girişimler başarısız oldu. 76 yaşındaki Gysi Tagesspiegel gazetesine verdiği demeçte şu itirafta bulundu: "Sonuç olarak doğu ihmal edildi. Sol Parti, uzun bir süre boyunca öncelikle ekonomik açıdan zayıf bölgelerdeki insanlarla ilgilenen bir parti olarak görüldü. Şimdi ise bu rolü, giderek daha da aşırı sağcı hâle gelen Almanya için Alternatif (AfD) üstleniyor. AfD'ye manevra alanı bıraktık."
Stratejik rota konusundaki anlaşmazlık doruğa ulaşınca, Ekim 2023'te partinin parlamento grubu dağıldı. Sol Parti'den ayrılanlar, Ocak 2024'te sözcülerinin adını taşıyan Sahra Wagenknecht İttifakı'nı (BSW) kurdu. Bu yeni siyasi oluşum, Sol Parti ile benzer bir sosyal ve ekonomik politikayı benimsemekle birlikte göç politikası konusunda daha ziyade AfD'ye yakın bir çizgide bulunuyor.
Wagenknecht'in partisi, 2024'teki üç eyalet seçiminde Sol Parti'yi geride bırakarak çift haneli sonuçlar elde etmeyi başardı. Almanya genelindeki oylara bakıldığında, Sahra Wagenknecht İttifakı'na olan desteğin yüzde 8'lere yükseldiği görülüyor. Buna karşılık Sol Parti'nin oyları gün geçtikçe daha da eriyor, yüzde 3 civarında seyrediyor.
Halle'deki parti kongresinde yeni yönetim
Küllerinden yeniden doğmayı hedefleyen Sol Parti, bunu deneyimli bir siyasetçi ve ona eşlik edecek genç bir eş başkanla başarmaya çalışacak. Jan Paul van Aken 2009-2017 yılları arasında Federal Meclis üyeliği yapmış kurt bir politikacı profili çizerken, 35 yaşındaki Ines Schwerdtner ise Sol Parti'ye 2023 yılında katıldı.
63 yaşındaki Jan van Aken, on yıllardır barış ve çevre aktivisti olarak öne çıkıyor. 2004-2006 yılları arasında Birleşmiş Milletler'de biyolojik silah denetçisi olarak çalıştı. Bu görevi sırasında diplomasi alanında ciddi bir deneyim kazandı. Van Aken, "Umarım solun farklı akımlarının tekrar bir araya getirebilirim ve böylece yeniden yekvücut olabiliriz" diyor.
2025 için hedef: Federal Meclis'e girmek
Van Aken, aynı zamanda FC St. Pauli futbol takımının da koyu bir taraftarı. Sol Parti ile St. Pauli arasında bazı paralellikler söz konusu. Hamburg kentinin semt takımı, geçen sezon ikinci ligde fırtına gibi esip şampiyon olarak birinci lige yükselmişti. Ancak bu sezon Bundesliga'ya çok kötü başladı ve lig sonunculuğuna kadar geriledi. Bu kötü dönemin ardından son haftalarda yavaş yavaş toparlanan St. Pauli, ilk galibiyetini Freiburg deplasmanında alarak küme düşme hattından uzaklaşmayı başardı.
Jan Van Aken, Sol Parti'nin de benzer bir ivme yakalamasını umuyor. Tıpkı St. Pauli gibi, bir dizi yenilgi ve aksilikten sonra Sol Parti de böyle bir başarının hayalini kuruyor. Hedef: 2025 seçimlerinde Federal Meclis'e yeniden girmek.