Oscar öncesi Hollywood'a ırkçılık gölgesi

Oscar Ödülleri törenine sayılı günler kala, çoğu yaşlı, beyaz erkeklerden oluşan 6 bin 261 Akademi üyesine olan öfke dinmedi. Aksine Oscar adaylarının beyaz sanatçılardan oluşmasına gösterilen tepki yeniden büyüyor. Ocak ayı ortasında 88’inci Akademi Ödülleri adaylarının açıklanmasından birkaç saat sonra tepkilerin simgesi haline gelen 'Bembeyaz Oscar' anlamına gelen 'OscarsSoWhite' etiketi, artık ülke çapındaki protesto platformlarından biri oldu. "New York Times" gibi gazeteler de eleştirmenler korosuna katıldı ve Hollywood’un "ırk problemi" olduğunu yazdı. Yönetmen Spike Lee ve Will Smith'in eşi oyuncu Jada Pinkett Smith, protesto amacıyla Oscar Ödülleri törenine katılmayacağını açıklayan ilk ünlü isimler oldu.

Birçok Amerikalının gösterdiği tepkinin ardında farklı nedenler yatıyor. ABD Başkanı Barack Obama, Akademi’ye yönelik eleştirisinde siyahi oyuncuların ayrımcılığa uğramasına dair tartışmaların daha büyük bir problemin bir parçası olduğuna dikkat çekti. Obama’nın “Herkesin adil bir şansa sahip olması için elimizden geleni yapıyor muyuz?” şeklindeki sorusu ise yanıtında hiçbir şüpheye yer bırakmayacak şekildeydi.

ABD'nin ırk ve kültür sorunu

Washington’daki Howard Üniversitesi İletişim Fakültesi'nin genç Profesörü Frederic Kendrick’e göre Oscar adaylığından siyahi oyuncuların eli boş dönmesi, buz dağının sadece görünen kısmı. Kendrick “Hepimizin artık canına tak etti. ABD’nin ırk ve kültürle ilgili birçok sorunu var” diyor.

Birçok uzmana göre tüm bu sorunların temelinde hala kölecilik zihniyeti yatıyor. Kölelik uzun zaman önce kaldırılmış olsa da ve tüm ABD vatandaşlarının eşit hak ve imkanlara sahip olduğu söylense de birçok siyahi vatandaş ve diğer azınlık mensubu için bunlar gerçeği yansıtmıyor. ABD’nin ilk siyahi Başkanı da bu durumu değiştiremedi.

Hollywood sistemin bir parçası

Uzmanlara göre Hollywood da işte bu engelleyici sistemin bir parçası. Ünlü yazar Earl Ofari Hutchinson, Deutsche Welle’ye verdiği demeçte bunu "beyaz adamların çarpık, köklü, taraflı sistemi" olarak niteliyor. Hutchinson, bu sistemin ardındaki tek anlayışın da ayrıcalıklarını korumak olduğunu belirtiyor. Irkçılık sorununu konu alan kitap ve yayınları ile ABD’de büyük bir kitleye ulaşan yazar, "Hollywood tüm beyaz olmayan yetenekleri dışarda tutmak için düzenli olarak çaba gösterdi" diyor.

Howard Üniversitesi’nin iletişim fakültesi öğrencileri de Hollywood ve Akademiye yönelik suçlamaların doğru olup olmadığını araştırmak için bir proje başlattı. "Truth be told" adlı online projenin sonuçları, 87 yıllık Oscar tarihininde sadece 32 ödül sahibinin siyahi olduğunu ortaya koyuyor. Bu projeyi başlatan Prof. Kendrick, Denzel Washington’un iki Oscar Ödülü almış olmasının kesinlikle bir istisna olduğunu söylüyor. Kendrick "İnsanlar Hollywood’un dinamiğini anlamalı. Hollywood bu ülkede kurulduğu dönemde siyahiler bir faktör değildi... United Artists’in kurucularından biri 'Bir Ulusun Doğuşu' (Birth of a nation) adlı bir film yapmıştı. Bu filmde siyahiler çok olumsuz bir biçimde lanse ediliyordu ve film siyahi karşıtı faşist KuKlux Klan adlı gizli örgütü göklere çıkarıyordu” diye konuşuyor.

Akademi'den reform açıklaması

Hollywood’u eleştirenler, son yıllarda siyahi oyuncuların rol aldığı birçok başarılı yapıma imza atıldığını savunuyor. Bu tartışmalara sık sık başrollerinde Will Smith’in oynadığı "Fokus" ve yine başrollerinde Michael B. Jordan’ın oynadığı "Efsanenin Doğuşu" (Creed) adlı filmler damgasını vuruyor. Kalite açısından tam not alan bu filmler gişede de çok başarılıydı. Ancak bu kriterlerin hiçbiri Oscar adaylığına yetmemişti.

Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi, gelen tepkiler üzerine çeşitlilik taleplerini karşılamak için beyaz olmayan üye sayısını adım adım artırma sözü verdi. Ancak bu söz, eleştirmenleri tatmin etmeye yetmedi. Yazar Earl Ofari Hutchinson “Bu, dramatik bir değişim değildir” diyor.

Hollywood’un ırkçı olup olmadığına yönelik tartışmalar devam ederken, protestocular Oscar ödülleri gecesi için sosyal medyada geniş çaplı kampanyalar başlattı. İnternetteki aktivistlerin bu yıl, film yıldızlarının sahnedeki şovunu çalabileceği belirtiliyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Gero Schließ