Ortadoğu Konferansı'ndan Trump'a uyarı
15 Ocak 2017
Ortadoğu'da İsrail ve Filistin arasındaki barış sürecinin canlandırılmaya çalışıldığı konferansta dünya ülkeleri İsrail-Filistin sorununda tek çözümün iki devletli bir yapı olduğunun altını çizdiler. Donald Trump'ın göreve geldikten sonra kampanyasında söz verdiği gibi Kudüs'ü İsrail'in başkenti yapma planının da barış sürecine zarar vereceği belirtildi.
Ortadoğu Konferansına 70 civarında ülkeden dışişleri bakanları ve temsilciler katılıyor ancak ne İsrail ne de Filistin temsil ediliyor. İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu konferansı "faydasız" olarak nitelendirdi.
ABD'nin yeni Başkanı Trump göreve gelmeden beş gün önce yapılan konferansta, İsrail yanlısı bir politika izleyeceğini söyleyen Trump'ın ABD elçiliğini Tel Aviv'den Kudüs'e taşıma planları ise Fransız Dışişleri Bakanı Jean-Marc Ayrault tarafından "provokasyon" olarak değerlendirildi. Ancak Fransız bakan Trump'ın bunu yapabileceğini düşünmediğini söyledi.
Konferansın açılışında konuşan ve daha sonra bir televizyon kanalına mülakat veren Fransız bakan "Kimse bu kadar kesin ve tek taraflı pozisyon alamaz. Barış için şartları oluşturmanız gerekir" dedi ve bu tür bir hareketin çok ciddi sonuçlar doğuracağını söyledi.
Konferansta Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier de İsrail ve Filistin arasında tansiyonun yükselebileceği uyarısında bulundu. Steinmeier 2017'nin Ortadoğu barışında "çok önemli" bir yıl olacağının altını çizerek, iki devletli çözümün İsrail Filisin arasında kalıcı barışın sağlanması anlamında tek seçenek olduğunu söyledi.
İsrail-Filistin ihtilafının iki devletli çözüm vizyonu çerçevesinde sona erdirilmesi ve bölgede adil, kalıcı ve kapsamlı barışın tesis edilmesine yönelik çabalara ivme verilmesi amacıyla düzenlenen Ortadoğu Barış Konferansı'nda Türkiye de Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu tarafından temsil ediliyor.
Konferansta geçen ay BM Güvenlik Konseyi'nde alınan ve İsrail'e Filistin bölgelerinde Yahudi yerleşim yerleri inşa etmeye son vermesi çağrısında bulunan kararın da desteklenmesi bekleniyor. 15 üyeli BM Güvenlik Konseyi'nin 14 üyesi lehte, ABD ise çekimser oy kullanmıştı. Karar, İsrail'in tepkisine yol açmıştı.
Filistin endişeli
Filistin tarafı Trump'ın ABD Başkanı olarak göreve resmen başlamasının ardından yaşanabilecek gelişmeler nedeniyle endişeli. ABD'nin İsrail'deki büyükelçiliğini Tel Aviv'den Kudüs'e taşıyacağını söyleyen Trump'ın açıklamalarından rahatsız olan Filistin Özerk Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas, Cumartesi günü Vatikan ziyareti sırasında bunun iki devletli çözüm çabalarının sonunu getireceğini dile getirdi. Filistin yönetimi Katolik dünyasının merkezi Vatikan'da diplomatik temsilcilik açtı.
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry geçen ay İsrail ve Filistin arasındaki sorunun aşılması için iki devletli çözüm çağrısında bulunmuş, İsrail Başbakanı Netanyahu da Kerry'yi sert şekilde eleştirmişti.
Ancak Trump BM'nin kararına hararetle karşı çıkmış ve "Benden daha İsrail yanlısı birisi yoktur" demişti. Trump'ın İsrail büyükelçisi olarak tercih ettiği David Friedman da "İsrail'in ebedi başkenti Kudüs'te" çalışmayı dört gözle beklediğini söylemişti.
Filistin'i şimdiye kadar 130'dan fazla ülke bağımsız devlet olarak tanıdı. Filistin ayrıca 2012 yılında da BM'de ABD'nin itirazlarına rağmen gözlemci ülke statüsü elde etti. Bu statü, Filistin'in uluslararası toplum tarafından da resmi olarak tanınmasını sağladı.
© Deutsche Welle Türkçe
AFP/AP/Reuters/SSB/MK