Orta Asya'da beyaz kadın ticareti önlenemiyor

Eski Sovyetler Birliği cumhuriyetlerinden Kırgızistan ve Özbekistan’da ailelerinin geçimini sağlamak için para kazanmak zorunda kalan birçok kadın insan tacirlerinin eline düşüyor. Para kazanma umudu suya düşen kadınlar kendilerini İsrail, Tayland, Suudi Arabistan, Almanya ya da Yunanistan’da yasadışı yollardan fuhuş yapmak zorunda buluveriyor. Genellikle yasadışı yollardan bu ülkelere girdikleri için yakalandıklarında ya cezaevine gönderiliyorlar ya da sınırdışı ediliyorlar. Bu iki Türk Cumhuriyeti’ndeki kadınların yaşadığı dram, Alman kadın organizasyonu Terres des Femmes tarafından Berlin’de düzenlenen bir toplantıda kamuoyuna açıkladı.

Kayıp kadınların peşinde

Özbekistanlı kadın hakları savunucusu Liliya Khamzaeva, ülkesindeki kadın ticareti hakkında bilgi vermek üzere Terres des femmes’in konuğu olarak Almanya’ya davet edildiğinde bunun tehlikeli olabileceği yönünde uyarılmış. Kendisi gibi kadın hakları savunucusu Kırgız Ainura Izheribekova ile birlikte Berlin’e gelen Khamzaeva bu uyarıyı pek dikkate almamış. Her iki genç kadın da insan tacirlerinin eline düşen kadınlarla ilgilenen sivil toplum organizasyonlarında görev yapıyor. Kayıp kadınları arıyor ya da insan tacirlerinin elinden kurtulan kadınlara yardım ediyorlar. ‘Çocukların Geleceği’ isimli kadın organizasyonunda çalışan Khamzaeva bundan birkaç ay önce Taşkent’te kadınların sığınabileceği bir yer kiralamış.

Satılan kadın sayısı artıyor

Organizasyon son yıllarda yurtdışındaki genelev ve barlara satılan kadınların sayısının hızla artış kaydettiğini, kadınların yaş ortalamasının ise giderek düştüğüne dikkat çekiyor. Khamzaeva Özbek kadınların genellikle Tayland, İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri ve Yunanistan’a satıldığını söylerken, Kırgız kadın hakları savunucusu Izheribekova, Kırgız kadınların ise Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri ve Güney Kore’ye satıldığının altını çiziyor.”

Fuhuşa zorlanan kadınlara yardım

Özbek ‘Çocukların Geleceği’ isimli kadın organizasyonu Tayland ve İsrail’deki iki kadın organizasyonuyla işbirliği yapıyor. İsrail’deki kardeş organizasyon Isha I’Isha, en az 300 Özbek kadının ülkede fuhuşa zorlandığını belirtiyor. Organizasyon kendilerini pazarlayan kişilerden kurtularak ülkesine dönmek isteyen kadınlara yardım ediyor ya da pazarlanan genç kızları arıyor. Özbek kadın organizasyonun işbirliği yaptığı ikinci kadın organizasyonu ise Tayland’ın başkenti Bangkok’daki Kadın Vakfı. Bu vakıf da İsrail’deki organizasyon gibi Tayland’da fuhuşa zorlanan Özbek kadınlara yardım ediyor. Tayland’da birkaç yıldan bu yana kadınlara yönelik bilgilendirme kampanyaları düzenleniyor ve bu sayede genç kızların kolayca insan tacirlerinin eline düşmesi engelleniyor.

Yanıltıcı ilanlar

Aslında insan tacirlerinin eline düşen kadınlardan bazıları fuhuş yapmak zorunda kalacaklarını bile bile bu kişilere teslim oluyor. Bazıları ise tacirlerin kendilerine verdiği sözlere kanıyor. Gazetelerde çıkan yurtdışında çalışacak temizlikçi, garson ya da çocuk bakıcısı kadınlar arandığı yönündeki ilanlar da Kırgız ve Özbek kadınları yanıltan bir başka etken.

Kızlarını 100 dolara satan anneler

Yoksulluk Özbekistan ve Kırgızistan’daki en büyük sorun. Örneğin Kırgızistan’da öğretmenler ayda 15 dolar kazanıyor. Halkın üçte ikisi günde bir dolardan az bir parayla geçinmek zorunda. Kırgızistan ve Özbekistanlı kadın hakları savunucusu Kahamzaeva ve Izheribekova, kızlarını 100 dolara satan annelerin varolduğunu da vurguluyor. Özellikle uzun süre iş bulamayan yoksul kadınların çareyi yurtdışına gitmekte bulduğunu ve kolaylıkla insan tacirlerinin eline düştüğünü söylüyorlar. Bu kadınlar çoğu 18 ile 30 yaş arasında.

Hükümetlerin yanlış uygulamaları

Hem Kırgızistan hem de Özbekistan’da hükümet aylardan beri kadın ticaretine karşı önlemler alınması için uğraşıyor. Ancak izledikleri yöntemler ne yazık ki yanlış. Yetkili kurumlar örneğin yaşı küçük olan genç kızlara pasaport vermiyor. Ama insan tacirleri kurban kadınları sahte kağıtlar düzenleyerek de sınırı geçiriyor. Genç kızlar ülkelerine geri dönmek istediklerinde pasaportları olmadığı için bulundukları ülkelerin cezaevlerinde belgelerinin ülkelerinden gelmesini bekliyorlar. Özbek kadın hakları savunucusu Liliya Khamzaeva bu kadınlara yardım için Özbekistan’da seminerler düzenlediklerini, ülkenin altı büyük kentinde yurtdışındaki iş olanakları konusunda bilgi veren kadınlara yönelik bir telefon hattını devreye soktuklarını anlatıyor. Alınan bir başka önlemse gümrük ya da sınırlarda çalışan memurların kurban kadınlara yönelik davranışlarının iyileştirilmesi için verilen seminerler. Kırgızistan’da ise sadece öğretmenlere, öğrencilerini kadın ticareti hakkında bilgilendirmeleri için seminerler veriliyor.