Orban: İsveç'le tüm konuları kapatacağız
23 Şubat 2024
İsveç'in NATO üyeliğine onay vermeyen son ittifak üyesi Macaristan'da başkent Budapeşte bugün kritik bir görüşmeye ev sahipliği yapacak.
Macaristan'da İsveç'in üyeliğine ilişkin protokolün oylanmasının beklendiği Pazartesi günkü oturumdan önce gerçekleşecek görüşmede, Macaristan Başbakanı Viktor Orban ve İsveçli mevkidaşı Ulf Kristersson bir araya gelecek. Görüşmede iki ülke arasındaki savunma ve askeri iş birliği konuları ele alınacak.
Görüşme öncesi devlet radyosuna konuşan Orban, "Muallakta olan tüm konuları kapatacağız ve bir savunma sanayisi anlaşması imzalayacağız. Bu, Macaristan'ın büyüklüğünün göz önünde bulundurulduğu ciddi bir anlaşma olacak. Ayrıca askeri iş birliği konusunda bazı kararlar alacağız ya da hedefler koyacağız" dedi.
Orban, Macar Parlamentosu'nun da Pazartesi günü İsveç'in NATO üyeliğine onay veren protokolü geçireceğini sözlerine ekledi.
Orban liderliğindeki iktidar partisi Fidesz, söz konusu protokolün meclis gündemine getirilmesini uzun süredir engelliyordu. Ancak partinin Meclis Grup Başkanı Máté Kocsis, geçtiğimiz günlerde Parlamento Başkanı'na gönderdiği mektupta protokolün 26 Şubat'ta parlamentonun ilk ilkbahar oturumunda oylanmasını teklif etti. Fidesz'in mecliste çoğunluğu elinde bulundurması ve muhalefetin de protokole destek vermesi nedeniyle İsveç'in NATO üyeliğinin Macar milletvekillerince onaylanmasına kesin gözüyle bakılıyor.
Gripen savaş uçaklarındaki iş birliği
Macaristan, 2001 yılında imzalanan bir anlaşma uyarınca, İsveç şirketi Saab tarafından üretilen Gripen savaş uçaklarını kullanıyor. Kristersson Budapeşte ziyareti öncesi yaptığı açıklamada, İsveç'in Macaristan'la Gripen iş birliğini daha da ilerletmek istediğini ve bu konunun Orban'la yapacağı görüşmede de ele alınacağını söylemişti.
İsveç hükümetinden hafta başında yapılan açıklamada da Kristersson'un Orban'la yapacağı görüşmenin "Macaristan ve İsveç arasındaki savunma ve güvenlik politikası iş birliği" konusunu içereceği duyurulmuştu.
İsveç'in üyelik süreci
Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından önce hiçbir askeri ittifaka dâhil olmayan İsveç ile komşusu Finlandiya, Mayıs 2022'de NATO üyeliği için başvuruda bulunmuştu. Bu iki ülkenin NATO üyeliğine uzun süre itiraz eden Türkiye, daha sonra Finlandiya'nın üyeliğine yeşil ışık yakmış; bunun üzerine Finlandiya Nisan 2023'te 31'inci üye olarak NATO'ya katılabilmişti.
Türkiye geçen ay İsveç'in NATO üyeliğine onay veren protokolü de meclisten geçirdi. Başta ABD olmak üzere NATO ülkelerinin aylardır beklediği bu gelişmenin ardından İsveç'in üyeliğine meclis onayı vermeyen tek NATO üyesi olarak Macaristan kaldı.
Macaristan'ın İsveç'in NATO üyeliğine ilişkin süreci geciktirmesinde Stockholm'un Budapeşte'ye yönelik eleştirilerinin rol oynadığı tahmin ediliyor. Sık sık Stockholm'u Macaristan'a karşı "alenen hasmane tavır" takınmakla itham eden Budapeşte, İsveçli yetkilileri de Macaristan'ı hukukun üstünlüğüyle ilgili konulardan "vurma heveslisi" olmakla suçluyor.
DW,Reuters / CÖ,ET