OPEC üzerindeki baskı artıyor

Ham petrol üretimindeki büyük payı sayesinde fiyatlarla istediği gibi oynayabilen OPEC’e sanayi ülkelerinin sorumlu politikacıları can simidi gibi sarıldılar. Ham petrol ve rafineri ürünlerinin makul fiyat seviyesine düşmesi için OPEC’ten üretimi artırması isteniyor. Ancak piyasa uzmanları oldukça karamsar tahminlerde bulunuyorlar. Suudi Arabistan ile diğer Körfez ülkelerinin ham petrol üretimini hissedilir oranda artırmalarının bile uzun vadede fiyat artışını önleyemeyeceği belirtiliyor.

Viyana’da petrol komisyonculuğu yapan Johannes Benigni, tehlikeli bir nedenler yumağından söz ederek, "varil fiyatının 50 dolara fırlaması sürpriz olmaz" diyor. Piyasaya yeteri kadar petrol arzedildiğini ve problemin OPEC olmadığını belirten bu uzman, ancak OPEC’in de hatalı davrandığını sözlerine ekliyor. Beningi, mart ayından bu yana petrol arzını düşük tutmakta ısrar eden OPEC’in tüketici ülkeler tarafından piyasadaki dengeleri bozmakla suçlandığını hatırlatıyor.

OPEC alınan kararları uygulamadı

Oysa OPEC günlük üretimi 23,5 milyon varile düşürme kararını hiç uygulamadı. Körfez ülkelerinin tam kapasite ile ham petrol çıkarmaları sayesinde dünya piyasasına günde en az 25,5 milyon varil petrol süren OPEC’in 29 milyon varillik kapasite sınırına yaklaşmakta zorlanacağı ifade ediliyor.

OPEC petrol bakanları 3 Haziran’da üretimi arttırmayı kararlaştırsalar dahi bu kararın fiyatlara yansıması zaman alacak. 30 doların altında fiyat beklemediklerini belirten uzmanlar bu yılın dördüncü çeyreğinde kritik döneme girileceğini hatırlatıyorlar. Çeşitli nedenlerle yılın son aylarında petrol ihtiyacının günde yaklaşık dört milyon varil artması bekleniyor. Batılı üreticilerle Rusya ise şimdiden kapasite üst sınırına dayanmış durumdalar.

Piyasada suni petrol sıkıntısı yaratıldığı ve bunun da Asya ülkeleri ile ABD’deki kapasite yetersizliğinden kaynaklandığı belirtiliyor. Büyüme hızı %9’u bulan Çin’in durmadan daha fazla petrol tüketmesi, buna karşılık ta öncelikle kuzey Amerika’daki ham petrol işleyen rafinerilerin kapasitelerini arttırmamaları, sıkıntıyı körüklüyor.

Piyasa hassas

Psikolojik nedenlerin de yabana atılamayacağını ve petrol piyasasının son derece hassaslaştığını belirten Johannes beningi, "El Kaide’nin yeni bir tehdit savurması petrol fiyatlarının artmasına yetecektir. Tüccar ve spekülatör, ihracatçı ülkelerden birinin devre dışı kalması durumunda meydana gelebilecek karmaşayı düşünüyor" şeklinde konuşuyor. Geçen yıl Irak ve Venezüela petrollerinin kısa süre piyasadan çekilmesi üzerine Suudi Arabistan devreye girerek farkı kapatmıştı. Ancak Suudi Arabistan da artık kapasite üst sınırına dayanmış bulunuyor.