Obama çark etti

Dün konuyla ilgili bir açıklama yayımlayan ABD Başkanı Barack Obama, “Amerikan adalet sisteminin, El Kaide ve yandaşlarına karşı savaştaki cephanemizin kilit önemdeki bir parçası olduğuna kuvvetle inanıyorum ve güvenliğimiz ve değerlerimizin güçlenmesini sağlamak için federal mahkemeler de dâhil olmak üzere adalet sistemimizin tüm boyutlarını kullanmaya devam edeceğiz” dedi.

Obama’nın yeni direktifi altında yapılacak ilk muhtemel Guantanamo yargılaması, 2000 yılında USS Cole adlı savaş gemisinin Yemen açıklarında bombalanmasını planlamakla suçlanan Abdülrahim El Naşiri’nin yargılanması olacak.

Yemen kökenli Suudi Arabistan vatandaşı olan El Naşiri, 2006 yılındna bu yana Guantanamo’da hapsediliyor. Savunma Bakanlığı yetkilileri, Guantanamo’daki 170 tutukludan 80’inin, askerî komisyonlarda yargılanmakla karşı karşıya gelmesinin beklendiğini bildirdiler.

Beyaz Saray yetkilileri, Obama’nın bu kararına rağmen Guantanamo’nun nihai olarak kapatılması kararına bağlı olduğunu yinelediler ve kararın bu hedefe yönelik olduğunu belirttiler. Ancak Obama’nın almak istediği sonucun, askerî yargılamaları yeniden başlatma kararıyla çok daha uzak bir geleceğe atıldığına dikkat çekiliyor.

'Obama, Bush'un izinde gidiyor'

Obama’nın kararı, ayrıca, hapisanede bulunan tutukluların statülerinin düzenli aralıklarla yeniden gözden geçirilmesi sürecini de içeriyor. Bu ise, Guantanamo’da karşılaşılan temel ikilemlerden birini çözmek amacıyla getirilen ve sivil haklar savunucuları tarafından eleştirilen bir uygulama. Bu uygulamayla, hükümetin, bir tutuklunun çok tehlikeli olduğuna inandığı, ancak ya bunu mahkemede kanıtlayamadığı, ya da ulusal güvenlik sırlarını açıklamamak için yargılamak istemediği durumlarda ne yapılması gerektiği sorusuna geçici bir yanıt getiriliyor.

Beyaz Saray’a göre, yeniden gözden geçirme uygulamasıyla, ABD’nin bu zanlıları herhangi bir suçla itham etmeksizin belirsiz bir süre için tutuklamasına imkan verilecek, ancak davalarını belirli aralıklarla gözden geçirmesi sağlanacak. Ancak bu gözden geçirme sonucunda bir tutuklunun serbest bırakılması gerektiği belirlense bile bu, söz konusu tutuklunun mutlaka salıverilmesini gerektirmiyor.

Uluslararası Af Örgütü’nün siyaset direktörü Tom Parker da düzenli aralıklarla gözden geçirmelere dayanacak askerî komisyon sisteminin, başkan Obama tarafından yeniden yürürlüğe sokulmasını eleştirdi ve bunu, Bush yönetimi sırasında yapılan uygulamaya benzetti.

Vaatler unutuldu mu?

Guantanamo, Başkanlık koltuğuna oturunca buradaki tutukevinin tamamen kapatılması vaadinde bulunan Obama için iç siyaset ve ulusal güvenlik sorunu açısından büyük bir başağrısı niteliği taşıyor. Kongre’nin şiddetli muhalefeti karşısında bu sözünü tutamayan ve isteksiz biçimde karar değiştiren Obama, Guantanamo tutukluları için federal sivil mahkemelerde yargılama tercihini açıkça dile getirmiş ve bu yolu kapattığı için Kongre’yi suçlamıştı.

Temsilciler Meclisi Silahlı Kuvvetler Komitesi Başkanı ve Cumhuriyetçi Kaliforniya milletvekili Howard “Buck” McKeon da, Obama’nın askerî komisyonları yeniden yürürlüğe koyma kararını memnunlukla karşıladığıını bildirdi, ancak yönetimin, adli gözden geçirme uygulaması ile uyumlu olacak bir yargılama sistemi getirmek için Kongre ile çalışmak zorunda olduğunu bildirdi.

© Deutsche Welle Türkçe

Sema Emiroğlu / New York

Editör: Murat Çelikkafa