Normandiya Çıkarması

Tarihin en büyük hücum harekâtlarından biri olarak gösterilen Normandiya Çıkarması 5 Haziran 1944’ü 6 Haziran’a bağlayan gece Amerikan, İngiliz ve Kanada orduları tarafından Fransa’nın Manş Denizi sahillerine gerçekleştirilmişti. Çıkarma sırasında müttefik kuvvetlere ait 130 bin asker Fransız topraklarına girmişti. Çıkarmayı izleyen iki ay içinde Normandiya bölgesindeki muharebelerde müttefik kuvvetler 37 bin, Nazi orduları ise 60 bin asker kaybetmişti. Muharebelerde, çoğu müttefik kuvvetler tarafından gerçekleştirilen hava saldırılarında olmak üzere, 20 bin Fransız sivil de hayatını yitirmişti. Fransa 2014'te ilk defa bu sivilleri de resmen andı.

İkinci Dünya Savaşı’nın en önemli anlarından biri olan Normandiya Çıkarması’nın 70'inci yıldönümü törenleri için Fransa'ya ilk gelen Büyük Britanya Kraliçesi II. Elizabeth oldu. Kraliçe Elizabeth Londra'dan Paris'e “Eurostar” treniyle geldi. Kraliçe resmi olarak Fransa'da 3 günlük bir devlet ziyareti için bulunuyor. Kraliçe Elizabeth daha önce Fransa’ya dört devlet ziyaretinde bulunmuştu.

Anma törenleri çerçevesinde ABD Başkanı Barack Obama ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de dün Paris'e geldiler. Ancak ev sahibi Fransa'nın Cumhurbaşkanı François Hollande, ne kadar uğraşsa da Ukrayna’da yaşananlardan ötürü son zamanlarda araları açık olan Obama ile Putin'i akşam yemeğinde bir araya gelmeye ikna edemedi. Hollande bu nedenle iki liderle iki ayrı mekanda ayrı ayrı akşam yemedi.

Fransız diplomatlar, Hollande’in Putin’in törenlere katılacak olan Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko ile el sıkışacağı konusunda umutlu olduğunu söylüyor. Bu hareket iki komşu ülke arasındaki tansiyonun azalması konusunda ilk adım olabilir.

Poroşenko ile ikili görüşme çabası

Hollande-Obama buluşmasında Ukrayna, Suriye, Afrika, terörle mücadele ve ABD yaptırımlarına uymadığı gerekçesiyle 10 milyar dolarlık cezayla karşı karşıya olan Fransız BNP-Paribas bankasının durumu öncelikli konulardandı. ABD, Fransa’yı Rusya’ya ileri teknoloji donanımlı savaş gemileri satmaması konusunda ikna etmeye çalışıyor. Ancak Fransa’nın Rusya ile imzaladığı yaklaşık 2 milyar euro değerindeki kontratı iptal etmesi beklenmiyor.

Hollande-Putin görüşmesinde ise Ukrayna ve AB-Rusya ilişkileri ön planda yer aldı. Fransa Cumhurbaşkanı, Rusya ile ortak bir zemin bularak hem Fransa’nın AB içindeki konumunu kuvvetlendirmenin hem de Fransız kamuoyunda dibe vurmuş imajını düzeltmenin hesaplarını yapıyor. Hollande’ın, Rusya lideri ile Normandiya Çıkarması törenlerine davet ettiği yeni Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko arasında ikili bir görüşme için çabaladığı da konuşuluyor.

Putin-Obama karşılaşması

Obama ile Putin Paris'te görüşmekten kaçınsalar da 6 Haziran cuma günü Normandiya’da düzenlenecek anma törenlerinde birbirlerini görmezden gelemeyecekler. İki lider ilk olarak öğle saatlerinde İkinci Dünya Savaşı sırasında Fransız direniş hareketinin yönetildiği yerlerden olan Benouville Şatosu'nda anma törenlerine iştirak eden liderler onurlarına verilecek öğle yemeğine katılacaklar. Yemek sonrası aile fotoğrafında aynı karede yer alacaklar. Ardından da anma törenlerinde aynı tribünde oturacaklar. Obama ile Putin arasında ayaküstü de olsa ikili bir görüşme olup olmayacağı bilinmiyor. Putin dün akşam bir Fransız TV kanalına yaptığı açıklamada her ne kadar Ukrayna konusunda ABD’yi “yalancılıkla” suçlasa da Obama ile görüşebileceği sinyali vermişti. Rusya lideri anma törenleri paralelinde Cuma günü Almanya Başbakanı Angela Merkel ve İngiltere Başbakanı David Cameron ile ayrı ayrı görüşecek. Anma törenlerine Hollande, Obama, Putin, Kraliçe 2'inci Elizabeth, Merkel ve Cameron dışında Lüksemburg, Belçika, Hollanda, Danimarka ve Norveç'in kral veya kraliçeleri de katılıyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Kayhan Karaca