NATO çalkalanıyor

ABD’nin Almanya’dan asker çekme kararı, Türkiye ile Yunanistan ve Fransa arasında tırmanan tansiyon, NATO ittifakı içerisinde gerilimi artırdı. Gözler Çarşamba günü başlayacak ve iki gün sürecek NATO Savunma Bakanları toplantısına çevrildi. 

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, video konferansı aracılığıyla yapılacak toplantı öncesinde düzenlediği basın brifinginde, ABD Başkanı Donald Trump’ın büyük yankı uyandıran Almanya’daki askerlerinin bir bölümünü çekme kararına ilişkin açıklamalarda bulundu. 

“Kesinleşmiş değil”

ABD’nin Avrupa’daki askeri varlığının Atlantik’in her iki yakasını daha güvenli kıldığına dikkat çeken Stoltenberg, Washington’un asker çekme kararının kamuoyuna yansıması üzerine Trump’ı arayarak konuyu görüştüğünü açıkladı. “Benim kendisine mesajım, ABD’nin mevcudiyetinin Avrupa için olduğu kadar Kuzey Amerika ve ABD için de iyi olduğu yönündeydi” diyen Stoltenberg, Trump’ın bu kararının nasıl ve ne zaman uygulanacağına dair “kesinleşmiş bir kararın” olmadığını, konunun savunma bakanları toplantısında da ele alınacağını söyledi.

Stoltenberg, ABD’nin Almanya’daki askeri varlığının iki ülke arasındaki ikili anlaşmaya dayandığına dikkat çekmekle birlikte, “Ama gayet tabii ki bu tüm ittifakı ilgilendiren bir konu” dedi. 

ABD’nin son yıllarda Avrupa’daki askeri varlığını güçlendirdiğine, Avrupalı müttefiklerin de savunma harcamalarını artırdığına işaret eden NATO Genel Sekreteri, “Benim için önemli olan caydırıcılığımızı ve savunmamızı koruyabilmemiz, Kuzey Amerika ile Avrupa arasındaki güçlü bağı muhafaza edebilmemizdir” diye konuştu.

ABD’li büyükelçi zor anlar yaşadı

Trump’ın Almanya’daki askeri varlığını azaltma kararı, NATO Büyükelçisi Kay Bailey Hutchison’ın bugün telekonferans yoluyla düzenlediği basın brifinginde de en çok sorulan soru oldu. 

“Almanya güçlü bir ortak, askerlerimiz Almanya’da bulunmaktan memnun” diyen Hutchison şöyle devam etti:

"Biz dün Başkan Trump’ın Almanya’daki asker sayısının azaltılacağını söylediğini biliyoruz. Bildiğimiz kadarıyla ordudan Avrupa’daki askeri varlığımızı değerlendirmesini ve bu askeri varlığın nerede caydırıcılık ve savunma bakımından tüm Avrupa için etkili olabileceğine bakılmasını istedi. Bilgimiz bu kadar. Kanımca büyük resme ve ABD’nin Avrupa’nın güvenliğine desteğine bakmamız gerekiyor. Bu destek azalmadı aksine arttı… ABD’nin Avrupa’nın güvenliğine sunduğu desteğin azalacağını düşünmüyorum. Desteğimiz hiç olmadığı kadar güçlü.”

Askerlerin ne zaman çekileceği sorusuna “bir takvim olduğu konusunda bilgimiz yok” yanıtını vermekle yetinen Amerikalı Büyükelçi, “mesele henüz büyük ölçüde inceleme safhasında” dedi.

NATO Libya konusunda adım atar mı?

Hutchison’a  basın brifinginde “Savunma bakanları toplantısında Türkiye ve Rusya’nın Libya’da askeri olarak müdahil olmalarını da konuşacak mısınız?” şeklinde bir soru da yöneltildi. 

Libya’daki gelişmelerin görüşüleceğini, ülkesinin barış görüşmelerinin yapılmasından yana olduğunu söyleyen ABD büyükelçisi, NATO’nun Libya konusunda bir misyon üstlenmesi ihtimalini görmediğine işaret etti. 

Hutchison, “Rusya’nın hem Suriye hem de Libya’daki varlığına karşıyız. Her iki ülkede yıkıcı oldular. Hatta Suriye’deki Türk askerlerine bile saldırdılar. Libya ile ilgili olarak NATO’nun bir şey yapacağını zannetmiyorum. Ama her iki tarafa artık BM özel temsilcisinin tarafları bir araya getirme zamanının geldiğini söylemeye çalışıyoruz” diye konuştu. 

Türkiye'nin "blokajı” soruldu

Bu arada basın brifinginde Hutchison’a, Türkiye'nin NATO'nun yeni Doğu Avrupa Savunma Planı'nı bloke ettiği iddiası da soruldu.

“ABD’nin Türkiye ile bu sorunun çözüme kavuşturulmasını sağlayacak bir fikri var mı?” sorusunu Hutchison, “Baltık ülkeleri için planlama devam ediyor, bunu bir kaç saat ya da bir iki gün içinde nihayetlendirmeye çok yakın olduğumuzu umuyorum” şeklinde yanıtladı. 

Alman haber ajansı dpa tarafından geçen günlerde yayımlanan haberde Türkiye’nin bu plana onay vermek için bazı koşullar öne sürdüğü, Suriye'nin kuzeyindeki Kürt gruplar PYD ve YPG'nin, PKK gibi terör örgütü olarak sınıflandırılmasını istediği kaydedilmişti. 

Bakanlar zorlu bir gündemle toplanıyor

Çarşamba günü başlayacak NATO savunma bakanları toplantısında, Türkiye ile Fransa ve Yunanistan arasında Libya ve Doğu Akdeniz’de tırmanan gerilim de gündeme gelecek konular arasında. 

AB dışişleri bakanları dün ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile videokonferans yoluyla yaptıkları toplantıda Türkiye’yi eleştirmişlerdi.

Toplantı sonrasıda açıklama yapan AB’nin Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borell, Türkiye’nin son dönemde gerilimi artıran hamlelerinden “artan oranda kaygı duyduklarını” söylemişti. 

NATO savunma bakanlarının iki gün sürecek toplantılarında, koronavirüsle mücadele ve olası bir ikinci dalgaya karşı alınabilecek önlemleri de masaya yatırmaları öngörülüyor.

Değer Akal

© DeutscheWelleTürkçe