NATO, Gürcistan için acele etmeyecek

NATO Konseyi’nin yılsonu olağan toplantılarının ilk gününde İttifak’ın doğuya doğru genişleme süreci gündemin ilk sıralarındaydı. NATO dışişleri bakanlarının Brüksel’de devam eden toplantısında, Gürcistan ve Ukrayna’nın hızlı bir şekilde ittifaka katılması önerisi destek bulmadı.

İttifak üyeleri öncelikle bu iki aday ülkede, siyasi ve askeri reformların hızlandırılması gerektiği konusunda anlaşmaya vardılar. Gürcistan ve Ukrayna için, ancak bu reformları tamamlamaları durumunda, Üyelik Eylem Planı (MAP) ve NATO üyeliği kapısı açılacak.

ABD yönetimi, uzun süredir Gürcistan ve Ukrayna’nın bir an önce üyelik sürecinde ilerlemesi için ısrar ediyordu. Washington yönetimi, bu iki ülkenin Üyelik Eylem Planı dışında da, mevcut komisyonlar yoluyla üyelik sürecinde ilerleyebileceğini savunuyordu.

"Üyelikler aceleye getirilmeyecek"

NATO, Nisan ayında Bükreş’te yaptığı toplantıda, Gürcistan ve Ukrayna’nın üyelik hedefine güçlü destek açıklamıştı. NATO Genel Sekreteri Jaap de Hoop Scheffer NATO Konseyi’nde yaptığı konuşmada, Gürcistan ve Ukrayna'nın NATO'ya katılmak istediklerini, geçen Nisan ayında NATO zirvesinde kendilerine olumlu işaretler verildiğini söyledi. Jaap de Hoop Scheffer, NATO üyeliğinin avantajlar sağladığı kadar "ciddi yükümlülükler" de getirdiğini hatırlattı ve iki ülkenin durumlarının değerlendirileceğini söyledi.

Almanya Dışişleri Bakanı Frank Walter Steinmeier de yaptığı açıklamada, Ukrayna ve Gürcistan’ın NATO’ya üyeliklerinde aceleci davranılmaması yönündeki tutumlarını yineledi.

ABD'de görev dönemi sona erecek olan Bush yönetiminin Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice'ın son defa katıldığı NATO Konseyi öncesinde Washington, bu iki ülkenin, İttifak’a dâhil edilmesi için öngörülen üyelik eylem planı MAP programına alınması yerine, Ukrayna-NATO ve Gürcistan-NATO komisyonları ile üyelik sürecine hazırlanmasını önerdi. Ancak başta Almanya ve Fransa olmak üzere ittifaka üye bazı ülkeler bu öneriye karşı görüş bildirdi. Almanya Dışişleri Bakanı Steinmeier, Ukrayna-NATO ve Gürcistan-NATO konseylerinin, üyelik eylem planının yerini tutamayacağını, ancak konseylerin bu iki ülkenin ittifakla işbirliğini arttırmasını ve üyelik eylem planına hazırlık niteliğinde olduğunu belirtti.

Almanya’nın yanı sıra Fransa, İtalya ve İspanya da, Gürcistan ve Ukrayna’nın hızlı bir şekilde NATO’ya alınmasına karşı çıkıyor. Bu ülkeler, Gürcistan ve Ukrayna’nın henüz siyasi istikrara sahip olmadığını, askeri açıdan da, daha birçok reformu yaşama geçirmesi gerektiğini vurguluyorlar.

NATO-Rusya ilişkilerinde iyileşme adımı

NATO Genel Sekreteri, Kafkasya'da yaşanan gerginliklerden sonra İttifak ile Rusya ilişkilerinin ciddi bir şekilde gözden geçirildiğini, bu sürecin devam etmekte olduğunu, özgürlük ve barış içinde Avrupa hedefine ulaşılmasında Rusya'nın da rol ve sorumlulukları bulunduğunu anlattı. Ancak Genel Sekreter Rusya ile NATO arasında iyi ilişkileri sürdürme umudunda oldukları mesajını verdi. Scheffer, "Kafkaslar’daki çatışmadan sonra artık Rusya ile eskisi gibi faaliyette bulunamayacağımıza ve ilişkilerimizi tekrar gözden geçirmemiz gerektiğine karar verdik. Bu gözden geçirme bugün hala devam ediyor ve Rusya ile ilişkilerimizin parametrelerini tekrar tartışacağız. Bölünmez, özgür ve barış içinde ve ayrıca Rusya'nın sorumlu bir ana oyuncu olarak içerisinde yer alacağı bir Avrupa inşa etme amacımız hiçbir zaman değişmedi." diye konuştu.

NATO Genel Sekreteri Jaap de Hoop Scheffer, Gürcistan'la yaşanan savaş yüzünden ağustos ayında dondurulan NATO-Rusya Ortak Konseyi çalışmalarına gelecek yıl ilkbahar aylarına kadar aşamalı olarak yeniden başlanacağını duyurdu.

NATO'da reform beklentisi

NATO’nun doğuya doğru genişlemesi ve Rusya ile NATO ilişkilerinin damgasını vurduğu ilk gün toplantısında güncel sorunlar da ele alındı. NATO Genel Sekreteri Jaap de Hoop Scheffer, ''belirsizlik ortamı'' yaşandığını, güvenlik unsurunun önemli ve öncelikli kaldığını söyledi. De Hoop Scheffer, küresel ekonomik krizi, Hindistan'daki terör saldırılarını ve Somali açıklarındaki korsan faaliyetleri örnek göstererek, böyle bir ortamda gelecek yıl 60 yaşını kutlayacak NATO'nun güvenlik açısından temel oluşturmaya devam ettiğini belirtti.Genel Sekreter, ittifakın ''21. yüzyılda yaşanan istikrarsız güvenlik ortamına'' kendini uyarlaması gerektiğini vurguladı.